ریسک بازار (Market Risk) چیست؟

ریسک بازار یا ریسک سیستماتیک (Market risk) چیست و آیا قابل مدیریت است؟

ریسک بازار (Market Risk) چیست؟

ریسک بازار احتمال ضرر سرمایه‌گذار به خاطر جریانات کلی بازارهای مالی است که شخص درگیر آن است. مارکت ریسک یا ریسک بازار را ریسک سیستماتیک هم می‌نامند. ریسک سیستماتیک را نمی‌توان از طریق پخش سرمایه در میان انواع دارایی‌های مالی پوشش داد، با این حال شاید به کمک سایر روش‌های مدیریت ریسک بتوان ریسک بازار را کنترل کرد. منبع اصلی ریسک بازار را می‌توان رکود، بحران سیاسی، تغییرات نرخ بهره، بلایای طبیعی و جنگ دانست. ریسک سیستماتیک کل بازار را در یک لحظه درگیر می‌کند. در مقابل ریسک بازار (Market Risk)، ریسک غیر سیستماتیک هم وجود دارد که تنها مربوط به یک شرکت یا صنعت خاص است. معمولاً سرمایه‌گذار می‌تواند این ریسک را با ایجاد تنوع در سبد دارایی خود پوشش دهد.

انواع ریسک بازار

ریسک نرخ بهره، نوسانات ناشی از تغییرات سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی است. این ریسک بیشتر بازار اوراق با درآمد ثابت مثل اوراق قرضه را درگیر می‌کند. ریسک بازار سهام، شامل تغییرات قیمتی در بازار سهام است. ریسک کامودیتی هم به خاطر نوسانات قیمتی در بازار کالا مثل بازار نفت خام یا مس به وجود می‌آید. ریسک ارز هم ناشی از نوسانات شدید یک ارز در برابر رقباست.

ریسک نرخ بهره (Interest Rate Risk)

منظور از ریسک نرخ بهره، ضرر و زیانی است که به خاطر تغییر در نرخ بهره تحقق می‌یابد. به طور مثال اگر نرخ بهره افزایش یابد، قیمت اوراق قرضه هم کاهش خواهد یافت. معمولاً سرمایه‌گذار می‌تواند ریسک نرخ بهره را با نگهداری اوراق قرضه با سررسیدهای متفاوت پوشش دهد.
تغییر نرخ بهره می‌تواند بسیاری از ابزارهای مالی و سرمایه‌گذاری را درگیر کند، اما بیشترین تأثیر تغییر نرخ بهره بر بازار اوراق قرضه است. به همین دلیل معامله گران بازار اوراق قرضه بیشتر از سایرین به تغییرات نرخ بهره حساسیت نشان می‌دهند و در سرمایه‌گذاری‌های خود همیشه به نحوه تغییرات نرخ بهره توجه خاصی دارند.
در بازار اوراق قرضه، افزایش نرخ بهره به معنی کاهش قیمت اوراق قرضه است. یعنی رابطه معکوسی بین قیمت اوراق قرضه و نرخ بهره وجود دارد. چرا؟ چون‌که با افزایش نرخ بهره، هزینه فرصت نگهداری اوراق قرضه هم افزایش می‌یابد. یعنی سرمایه‌گذار با خرید اوراق قرضه فرصت‌های دیگر و بهتر را از دست می‌دهد. به همین دلیل وقتی نرخ بهره افزایش می‌یابد، بازدهی اوراق قرضه هم جذابیتی برای سرمایه‌گذاری ندارند. به طور مثال، اگر بازدهی اوراق قرضه‌ای با ارزش اسمی ۱۰۰۰ دلار برابر ۵ درصد باشد و نرخ بهره هم ۵ درصد باشد، جذابیتی برای سرمایه‌گذاری نخواهد داشت. حال اگر نرخ بهره به ۶ یا ۷ درصد افزایش یابد، خرید این اوراق توجیه اقتصادی نخواهد داشت. برای این‌که اوراق قرضه دوباره برای سرمایه‌گذاری جذابیت داشته باشند، باید قیمت آن‌ها کاهش یابد تا بازدهی اوراق هم بالا بیاید و با نرخ بهره جدید بازار مطابقت داشته باشد.
فرض کنید سرمایه‌گذاری اقدام به خرید اوراق قرضه پنج ساله با بهره ۳ درصد می‌کند. بعد از خرید این اوراق، نرخ بهره به ۴ درصد افزایش می‌یابد. وقتی اوراق قرضه جدیدی در بازار حراج می‌شود، سرمایه‌گذار می‌تواند اوراق قرضه جدید را با بهره ۴ درصد خریداری کند که بازدهی بیشتری نسبت به اوراق با بهره ۳ درصد دارد. این در حالی است که اگر این شخص بخواهد اوراق قرضه با بهره ۳ درصد را بفروشد، کسی خریدار نخواهد بود. چون‌که خریدار جدید می‌تواند اوراق قرضه‌ای با بهره ۴ درصد را خریداری کند و دلیلی ندارد که به دنبال اوراق قرضه با نرخ بهره ۳ درصد برود. به همین دلیل اگر این شخص که اوراق قرضه ۳ درصد دارد بخواهد این اوراق را بفروشد، باید ارزان‌تر به فروش برساند تا بازدهی آن برای خریدار جدید توجیه اقتصادی داشته باشد.

ریسک کامودیتی یا نوسانات بازار کالا

ریسک قیمت کامودیتی (Commodity) زیان و ضرر ناشی از نوسانات قیمتی در بازار کالاست. به طور مثال تولیدکنندگان و کارخانجات برای تولید محصول به کالاهای اساسی و مواد اولیه نیاز دارند. افزایش ناگهانی و یا بیشتر از انتظار قیمت کامودیتی می‌تواند هزینه تمام شده کارخانجات را افزایش دهد و در عین حال حاشیه سود تولیدکننده را پایین بیاورد. به طور مثال در نیمه اول سال ۲۰۱۶ قیمت فولاد به اندازه ۳۶ درصد و قیمت مواد اولیه تولید لاستیک به اندازه ۲۵ درصد افزایش یافتند. در آن زمان بسیاری از تحلیلگران بازارهای مالی آمریکا به این نتیجه رسیدند که کارخانجات تولید خودرو و قطعات خودرو حاشیه سود کمتری نسبت به دوره‌های قبل خواهند داشت.

ریسک ارز یا Currency Risk

تغییرات نرخ برابری ارز همان ریسک ارز است. سرمایه‌گذاران یا شرکت‌هایی که دارایی‌ها یا کسب‌وکاری در کشورهای خارجی دارند، بیشتر از همه در معرض ریسک ارز قرار دارند. بسیاری از مؤسسات سرمایه‌گذاری از بازار فارکس و قراردادهای آتی برای پوشش دادن ریسک ارز استفاده می‌کنند.
مدیریت ریسک ارز در دهه ۱۹۹۰ میلادی بیشتر مورد توجه قرار گرفت. در آن زمان بحران آمریکای لاتین در سال ۱۹۹۴ بسیاری را نگران کرده بود. اکثر کشورهای آمریکای لاتین بدهی خارجی بالایی داشتند و در عین حال توانایی پس دادن این بدهی را نداشتند. بحران ارزی آسیا در سال ۱۹۹۷ هم نمونه دیگری از ریسک‌های ارزی مهم دنیاست.
ریسک ارز را می‌توان به کمک بازار ارز یا فارکس پوشش داد. فرض کنید یک سرمایه‌گذار آمریکایی، سهام شرکت‌های کانادایی را خریدار می‌کند. بازدهی این سرمایه‌گذاری تنها به تغییرات قیمتی سهام در کانادا بستگی ندارد، بلکه تغییرات ارزش دلار کانادا در برابر دلار آمریکا هم بر بازدهی این سرمایه‌گذاری تأثیر خواهد گذاشت. اگر بازدهی سرمایه‌گذاری در سهام شرکت کانادایی ۱۵ درصد باشد و در همین دوره دلار کانادا هم ۱۵ درصد در برابر دلار آمریکا تضعیف شود، می‌توان گفت که بازدهی در کار نبوده و سرمایه‌گذاری سر به سر شده است.

ریسک بازار یا ریسک سیستماتیک (Market risk) چیست و آیا قابل مدیریت است؟

بیایید به بررسی کلی ریسک سیستماتیک و ریسک بازار بپردازیم و با واژه هایی همچون Market risk به طور مفصل آشنایی پیدا کنیم. اگر خواهان سرمایه گذاری در بورس و اوراق بهادار هستید، ضروری است با ریسک سیستماتیک آشنایی پیدا کنید، زیرا این ریسک می تواند تاثیر مستقیمی بر سرمایه مالی شما داشته باشدY پس از آن با اطلاعات بیشتر به مدیریت ریسک بازار و سرمایه خود در بازارهای مالی مختلف همچون بورس بپردازید.

ریسک بازار یا ریسک سیستماتیک (Market risk) چیست و آیا قابل مدیریت است؟

ریسک بازار یا ریسک سیستماتیک ( Market risk ) چیست ؟

آیا می خواهید در بازار بورس سرمایه گذاری کنید اما اطلاعاتی درباره ریسک سیستماتیک ندارید؟ آیا تمایل دارید بدانید ریسک بازار چه تاثیری بر سرمایه مالی شما می گذارد؟ آیا تفاوت ریسک بازار و سیستماتیک را نمی دانید؟ یا تمایل دارید با روش های مدیریتی ریسک بازار آشنایی پیدا کنید؟ اگر اینطور است با این مطلب همراه باشید تا به اطلاعات مدنظرتان دست پیدا کنید.

ریسک سیستماتیک چیست؟

ریسک سیستماتیک یا Systematic risk به ریسک طبیعی موجود در کل بازار یا بخشی از بازار اشاره دارد. ریسک سیستماتیک، همچنین با نام هایی تحت عنوان "ریسک غیرقابل تقسیم"، "نوسانات" یا "ریسک بازار" هم شناخته می شود. در واقع، ریسک بازار ریسکی است که ناشی از تغییر در بازارهای مالی یک سازمان است. این نوع ریسک غیر قابل پیش بینی و اجتناب ناپذیر است. این ریسک از طریق مدیریت صحیح و به کار بردن استراتژی های کاربردی و درست، قابل کنترل است و وقوع آن کاهش می یابد.

ریسک سیستماتیک، ریسک های دیگر بازار مانند ریسک سرمایه گذاری را در بر می گیرد. سرمایه گذاران برای مدیریت ریسک سیستماتیک، با اطمینان یافتن از این که که سبد سهام آن ها شامل انواع مختلفی از دارایی ها مانند درآمد ثابت، پول نقد، املاک و مستغلات است، می توانند به مدیریت بهتر شرایط در هنگام درگیری با این ریسک بپردازند. از نمونه ریسک های بازار می توان به رکودهای بزرگ اقتصاد جهانی اشاره کرد که مفصلا در ادامه به آن پرداخته ایم. (1)

عوامل موثر بر ریسک سیستماتیک

• ریسک ارزی، این ریسک منجر به افزایش یا کاهش نرخ ارز کشوری می شود.

• ریسک عدل، ریسکی است که بالا و پایین قیمت سهام را نشان می دهد.

• ریسک تورم، به پتانسیل تورم که منجر به افزایش قیمت کالا و خدمات و در نهایت تضعیف ارزش پول می شود، اطلاق می گردد.

• ریسک کالا، بر تغییر قیمت کالاهایی همچون فلزات تاثیرگذار است.

• ریسک نرخ بهره که به ریسک ناشی از افزایش یا کاهش نرخ بهره گفته می شود. (2)

تجزیه و تحلیل ریسک بازار در بورس، روش هایی برای مدیریت ریسک بازار

یکی از کارهای مهمی که سرمایه گذاران بورس باید انجام بدهند، تجزیه و تحلیل ریسک بازار در بورس و تعیین استراتژی های مدیریتی برای این ریسک است. به همین منظور ما تصمیم گرفتیم به آنالیز ریسک بازار در بورس بپردازیم. (3)

بیایید در ابتدا به پاسخ این مسئله که چرا مدیریت ریسک بازار در بورس ضروری است، بپردازیم. ریسک سیستماتیک یا ریسک بازار، ریسکی کلی مربوط به بازار بورس و سهام است. از جمله عوامل مؤثر تاثیرگذار بر این ریسک می توان به رشد اقتصادی، رکود اقتصادی، تورم، نرخ بهره، نوسانات ارز و غیره اشاره کرد. البته به نظر نمی رسد که این نوسانات در بازارهای پررونق نگران کننده باشند.

از جمله مشکلات رایج سرمایه گذاران در دوره وجود ریسک بازار می توان به بازده زیاد در سهام با ریسک بالاتر اشاره کرد. البته، یک سرمایه گذار با مدیریت ریسک بازار می تواند اثرات این ریسک را کاهش دهد، در ادامه به راه حل هایی برای مدیریت ریسک بازار اشاره می کنیم. (3)

در واقع، مدیریت ریسک بازار، فرآیندی برای شناسایی و اندازه گیری میزان ریسک و اطمینان از سازگاری ریسک های قابل پیش بینی با ریسک های مدنظر سرمایه گذار است. فرایند مدیریت ریسک بازار به استفاده از مدل ها وابسته است؛ و اینگونه در اصل، نشانگر یک مدل ساده نمایشی از یک پدیده موجود در دنیای واقعی است.

همچنین، این مدل ها بینشی در مورد سود و ضررهایی که ممکن است رخ دهند را ارائه می کنند. البته باید ذکر کرد، مدیریت ریسک بازار بسیار گسترده تر از استفاده از مدل های مالی است. این امر در کنار دانش استفاده از مدل های مالی، مستلزم استفاده از قضاوت و تجربه هم است. بازارهای مالی همواره فعال هستند و قیمت های جدیدی در آن ها ارائه می شود، به همین منظور، داده های زیادی در مورد ریسک بازار و تجربیات جمعی در رابطه با این ریسک وجود دارند، که منجر به تجزیه و تحلیل آسانتر ریسک بازار می شوند.

با این حال، مدیریت ریسک بازار کار آسانی نیست. اگرچه می توان میزان پرتفولیو را با قطعیت مشخص کرد، اما ضررهای احتمالی ناشناخته هستند. از جمله داده هایی که برای تخمین ضررهای احتمالی مورد استفاده قرار می گیرند، می توان به قیمت ها و نرخ تولیدی قبلی اشاره کرد. استفاده از مدل ها در حوزه مدیریت ریسک بازار امکان بهره بری از داده های ریسک بازار (Market Risk) چیست؟ قبلی در کنار قضاوت های آینده نگرانه را فراهم می کند که چارچوبی منطقی برای داوری در حوزه مدیریت ریسک بازار ارائه می دهند. (4)

از جمله روش های مدیریتی می توان به موارد زیر اشاره کرد: (3) و (4)

برای عوامل مختلف، محدودیت هایی تعیین کنید

با تعیین محدودیت ها برای عوامل مختلف مانند استراتژی های تجاری، ظرفیت تحمل ریسک، اهداف نقدینگی و سود و غیره می ریسک بازار (Market Risk) چیست؟ توانید به مدیریت بهتر شرایط حاصل از ریسک بازار کمک کنید.

نحوه کارکرد ریسک بازار را کنترل کنید

شما با نظارت بر نحوه کارایی ریسک بازار می توانید توازن و تعادل را در فرایند تصمیم گیری هایتان به کار ببرید. (5)

سیاست انعطاف پذیری در پیش بگیرید

شما با ایجاد یک خط مشی برای نمونه کارهایتان می توانید ضررهای احتمالی را مشخص کنید و متناسب با آن ها به سرمایه گذاری متعادل و منعطف بپردازید.

از تاکتیک تخصیص دارایی استفاده کنید

اینکه بتوانیم میزان ریسک را به صورت بلند مدت تعیین کنیم، در واقع نشانگر ارزیابی دقیق ما است. سرمایه گذاران باهوش می توانند با استفاده از تاکتیکی برای تخصیص دارایی های فعال خود، از نوسانات موجود به نفع خود بهره ببرند.

قوانین و استراتژی هایی برای ارزش گذاری تدوین کنید

شما با داشتن قوانین و استراتژی ها در حوزه سرمایه گذاری ها، به خودتان کمک می کنید طبق یک خط مشی مشخص پیش بروید. البته، با گذر زمان و کسب تجربیات جدید می توانید قوانین خود را (که کتبا نوشته اید) به روز رسانی کنید.

از آنجایی که ما از عوامل بالا رفتن یا پایین رفتن سهام بورس اطلاعی نداریم، پس نیاز داریم اطلاعات خود را در زمینه مدیریت ریسک بازار افزایش دهیم تا اینگونه بتوانیم سهام خود را به نحو احسن مدیریت کرده و از آن ها سود کسب کنیم. (3)

نحوه پیشگیری از ریسک سیستماتیک

همانطور که بالاتر گفته شد، ریسک سیستماتیک تأثیرات گسترده ای بر اقتصاد جهانی و داخلی دارد و به این علت می تواند منجر به ایجاد وضعیت اقتصادی افتضاح در کل جهان شود. از نگرانی های بزرگ مدیران و اقتصاددان کنترل ریسک سیستماتیک است. یکی از ریسک های سیستماتیک بزرگ و شناخته شده در سال های اخیر، بحران اقتصاد جهانی در سال 2008 است.

در ابتدای امر اقتصاددانان و مدیران شروع به بررسی وضعیت مالی بانک ها کردند، پس از آن با ایجاد فایروال هایی از افزایش آسیب این ریسک جلوگیری کردند و با ایجاد سیاست های خردمندانه در حوزه اقتصاد خرد و کلان و تدوین مقررات جدید، در نهایت به ثبات اقتصادی رسیدند. مقررات کلان شامل محافظت از بانک ها یا سیستم مالی به طور کلی بود و مقررات خرد شامل تنظیم بنگاه های مالی شخصی مانند بانک های تجاری، وام دهندگان و شرکت های بیمه بود.

این بحران مالی در سال 2007 با بحرانی از وضعیت بازار مسکن ایالات متحده آغاز شد و سرانجام، این بحران گسترده تر گشت و منجر به ایجاد بحران نقدینگی و گسترش آن در همه بازارهای اعتباری و مالی شد. این عوامل منجر به رکود اقتصاد آمریکا شدند که این رکود بر کاهش شدید سرمایه گذاری های جهانی و تجاری تاثیر گذاشت.

این رکود همچنین پیشرفته ترین اقتصادها را تحت تأثیر قرار داد. سیاست های رکود اقتصادی بیشتر باعث کاهش فشار سیستم بانکی شد و بحران بانکی منجر به ایجاد یک بحران بدهی مستقل تمام عیار بین المللی گشت. عوامل دیگری مانند ریسک بازار (Market Risk) چیست؟ ریسک پذیری بیش از حد توسط بانک ها به بزرگتر شدن این بحران در سطح جهانی منجر شد.

سرانجام این بحران با رکود اقتصادی جهانی، رکود اقتصادی بزرگ در سال 2008-2009 همراه بود و در ادامه، بحران بدهی بانک های اروپایی رخ داد اما در نهایت، در انتهای سال 2009 این بحران به پایان رسید، اما هنوز هم دوره های بحران کوچکتری در وضعیت اقتصادی برخی کشورها موجود است. حالا که با تاثیر عمیق ریسک بازار بر اقتصاد جهانی آشنا شده اید، بد نیست بدانیم چگونه از ایجاد این ریسک پیشگیری کنیم. (6)

یکی از دلایل وجود ریسک سیستماتیک تاثیر گرفته شده همزمان جهانی همه سیاست های اقتصادی از این ریسک است. اما مدیریت ریسک سیستماتیک با تلاش های منطقه ای، ملی و حتی جهانی قابل انجام است. همانطور که در مثال بالا دیده اید، ریسک بازار توانایی از بین بردن بخشی یا کل اقتصاد جهانی را دارد، اما مدیران و اقتصاددانان می توانند با استفاده از ابزارهای نظارتی و تجزیه و تحلیل آن ها این ریسک را کنترل کرده و از ایجاد آن پیشگیری کنند. (7)

اندازه گیری ریسک بازار

اگر تمایل دارید بدانید، چگونه می توان ریسک بازار را اندازه گیری کرد باید گفت، سرمایه گذاران و تحلیلگران از روش ریسک بازار (Market Risk) چیست؟ ارزش در معرض خطر ( VaR ) استفاده می کنند. این روش مدیریت ریسک آماری است که تحت عنوان مدل سازی VaR شناخته می شود. این مدل ضرایب احتمالی سهام یا نمونه کارها (پرتفولیو) و همچنین احتمال وقوع ضررهای بالقوه را تعیین و شناسایی می کند. این روش با استفاده از محدودیت های دقیق و فرضیات مخصوصی، به شناسایی و اندازه گیری ریسک بازار کمک می کند.

بگذارید با مثالی این مسئله را بیشتر شرح دهیم، فرض کنید که ترکیب و محتوای نمونه کارها در یک دوره زمانی مشخص در حال اندازه گیری است. این روش ممکن است در کوتاه مدت کارآمد باشد اما برای اندازه گیری ریسک بازار در بلندمدت جوابگو نیست و احتمال اینکه اندازه گیری های کمتری را برای سرمایه گذاری های بلند مدت ارائه کند، بیشتر می شود. به همین منظور نیاز است از روش ارزش در معرض خطر استفاده کنیم تا اینگونه به اطلاعات بلند مدت احتمالی مدنظرمان دست پیدا کنیم. (1)

تاثیر ریسک بازار بر بازار سرمایه

شرکت ها برای بهینه سازی سودآوری، سرمایه گذاری می کنند یا عملیات خود را گسترش می دهند که این امر منجر به ارائه پیش بینی شامل پیش بینی بدهی ها و سهام شرکت می شود. سرمایه با وام گرفتن از طریق روش های مختلف مانند دستیابی به وام یا تأمین اعتبار کارت اعتباری افزایش می یابد. از طرف دیگر، یکی از روش های دستیابی به سرمایه بیشتر، فروش سهام است؛ به همین منظور می توان گفت، اصلی ترین راه تأثیر ریسک بازار بر سرمایه تاثیر مستقیم آن بر بورس است.

به این صورت که با افزایش ریسک بازار، قیمت سهام شرکت ها و کمپانی های مختلف هم تغییر پیدا می کند و در این هنگام شخص سهامدار با فروش، سهام خود که تحت تاثیر این ریسک قرار گرفته به سود یا ضرر می رسد. اما از جمله تاثیرات مثبت این روش می توان به دستیابی به نقدینگی در سریع ترین زمان ممکن اشاره کرد. (6)

نتیجه گیری و جمع بندی

احتمالا می دانید بخش بزرگی از هر سرمایه گذاری با ریسک همراه است، به همین منظور در دنیای مالی همانطور که احتمال رشد و بازدهی وجود دارد، احتمال از دست دادن سرمایه هم وجود دارد. شما از طریق آشنایی با ریسک های مختلف بازار همانند ریسک سیستماتیک، می توانید به مدیریت بهتر منابع مالی خود بپردازید و بدین صورت از ایجاد هرگونه ضرر اقتصادی بکاهید. پس با افزایش اطلاعات خود و ارزیابی منظم ریسک بازار به نفع خود، در راه بهبود شرایط مالی و دارایی هایتان قدم بردارید.

بررسی عوامل مؤثر بر ریسک بازار سهام با تأکید بر جهانی‌شدن مالی در قالب رفتار پویای بازار سهام

جهانی شدن مالی با ویژگی‌هایی همچون افزایش تحرک سرمایه در سطح بین­المللی، کاهش موانع در مسیر سرمایه‌گذاری­های مشترک و افزایش سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و تأثیری که بر بازار اوراق بهادار دارد، توجه بسیاری از کشورهای در حال توسعه را به خود جلب نموده است. از اینرو، در این پژوهش با مطالعه پویایی رفتار بازارهای اوراق بهادار کشورهای تولید کننده نفت منطقه خاورمیانه شامل ایران، بحرین، امارات متحده عربی، عربستان، عمان، قطر و کویت، طی سال­های 2002- 2011 با استفاده ازمدل همبستگی شرطی پویا (DCC)، این نتیجه به‌دست آمد که بازارهای اوراق­ بهادار کشورهای مورد مطالعه همبستگی پایینی با یکدیگر دارند. در نتیجه می­توان با سرمایه‌گذاری‌های مشترک در طی فرآیند جهانی شدن مالی، از منافع متنوع­سازی سبد دارایی بین­المللی بهره برد. وجود این منافع بالقوه، انگیزه مطالعه تأثیر جهانی شدن مالی بر ریسک بازار اوراق بهادار را با استفاده از روش داده­های تابلویی پویا فراهم می­کند. نتایج نشان می­دهد جهانی شدن مالی در شرایط فعلی در کشورهای مورد مطالعه، به کاهش نوسان‌های بازار اوراق بهادار منجر نمی‌شود که دلیل این امر را می­توان در ساختار مالی ناکارا و شکننده کشورهای مذکور یافت، که ضرورت توسعه کیفی و کمی هر چه بیشتر زیرساخت­های بازارهای مالی کشورهای مذکور در تعامل با کشورهای دیگر را برجسته‌تر می­سازد.

کلیدواژه‌ها

• جهانی شدن بازارهای مالی
• ریسک بازار سهام
• مدل همبستگی شرطی پویا
• داده‌های تابلویی پویا

20.1001.1.23831170.1395.4.1.7.4

موضوعات

• 1مدیریت دارایی
• سرمایه گذاری مالی بین الملل

عنوان مقاله [English]

Investigating the Factors Influencing on the Stock Market Risk with the ریسک بازار (Market Risk) چیست؟ Emphasis on Financial Globalization in Dynamic Behavior of Stock Market

نویسندگان [English]

• Seyed kamal Sadeghi
• Fatemeh Bagherzadeh Azar
• Soha Moosavi

University of Tabriz

چکیده [English]

This paper examines equity market risk measured by beta-volatility of stock returns over 2002-2011 for Middle Eastern oil producing countries namely Iran, Bahrain, Qatar, Kuwait, Oman, Saudi Arabia and UAE. First, the paper examines whether the dynamic behavior of stock market returns has changed during the last decade. Using a Dynamic Conditional Correlation model we find that the stock market returns of the sampled countries are not definitely correlated in the short-term. So, international investors may get the short-term diversification benefits by diversifying their portfolios among the Middle Eastern equity markets. Second, in our dynamic panel data framework, after controlling for size and turnover, our results provide evidence in favor of the view that the broadening of the investor base by increasing degree of financial globalization doesn't reduce the total volatility of stock returns. Our results are important for Middle Eastern oil producing countries policy makers, portfolio managers, as well as academics.

کلیدواژه‌ها [English]

• International Financial Integration
• Equity Market Risk
• Dynamic Conditional Correlation
• Dynamic Panels

مراجع

[1] ابریشمی، حمید؛ مهرآرا، محسن؛ سید شکری، خشایار. (1388). ادغام مالی و اثرات آن بر نوسانات اقتصادی در گروهی از کشورهای درحال توسعه صادرکننده نفت، فصلنامه مطالعات اقتصادانرژی، 23(6) :۱۳۵‏‎-‎‏۱۲۱‏‎.

[2] کازرونی، علیرضا. (1378). جهانی شدن اقتصاد و راهبرد گسترش صادرات، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، 147و 148: 190-203.

[3] کومسا، آسفا. (1378). جهانی شدن و منطقه‌گرایی و تأثیر آن بر کشورهای در حال توسعه، مترجم: مردانی گیوی، اسماعیل، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، ش147و 148.

[4] راعی، رضا؛ تلنگی، احمد. (1383). مدیریت سرمایه­گذاری پیشرفته. تهران: انتشارات سمت، چاپ اول، 113-114.

[5] AyhanKose, M., Prasad, E. S., &Terrones, M. E. (2009). Does Financial Globalization Promote Risk Sharing? Journal of Development Economics. 89, 258-270.

[6] Arellano, M. & Bond, B. (1991). Some Tests of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and an Application to Employment Equations. The Review of Economic Studies. 58, 277 – 297.

[7] Arestis, P., &Basu, S. (2003). Financial Globalization and Regulation. The Levy Economics Institute of Board College, Working Paper, 397.

[8] Asteriou, D., Dimelis, S., &Moudatsou, A. (2014). Globalization and Income Inequality: A Panel Data Econometric Approach for the EU27 Countries. Economic Modeling. 36, 592-599.

[9] Bley, J., &Saad, M. (2011). The Effect of Financial Liberalization on Stock-Return Volatility in GCC Markets. Journal of International Financial Markets, Institution and Money. 21, 662-685.

[10] Chinn, M., & Ito, H. (2007). A New Measure of Financial Openness. Journal of Comparative Policy Analysis. 10(3), 309-322.

[11] Drimbetas, E., Sariannidis, N., &Porfiris, N. (2007). The Effect of Derivatives Trading on Volatility of the Underlying Asset: evidence from the Greek stock market. Applied Financial Economics. 17 (2), 139- 148.

[12] Eichengreen, B., &Bordo, M. D. (2002). Crises Now and Then: What Lessons From Them Last Era of Financial Globalization?.National Bureau of Economic Research Working Paper. No. 8716.

[13] Engle, R, F. (2002). Dynamic Conditional Correlation: A Simple Class of Multivariate GARCH Models. Journal of Business Economics Statistic. 20, 339–350.

[14] Esqueda, O. A., Assefa, T. A., &Mollick, A. V. (2012). Financial Globalization and Stock Market Risk. Journal of International Financial Markets. Institutions & Money. 22, 87-102.

[15] Fischer, S. (1998). Capital Account Liberalization and the Role of the IMF, in Should the IMF Pursue Capital-Account Convertibility? Essays in International Finance, 207. 1-10.

[16] Iwata, S., & Wu, S. (2009). Stock Market Liberalization and International Risk Sharing. Journal of International Financial Markets, Institutions & Money. 19, 461-476.

[17] Gatfaoui, H. (2013). Translating Financial Integration into Correlation Risk: A Weekly Reporting's Viewpoint for the Volatility Behavior of Stock Markets. Economic Modeling. 30, 776-791.

[18] Goel, K., & Gupta, R. (2011). Impact of Globalization on Stock Market Development in India. Delhi Business Review. 12(1), 69-84.

[19] Kenen, P, B. (2007). The Benefits and Risks of Financial Globalization. Cato Journal. 27(2), 179-184.

[20] Kose, M, A., Prasad, E., Rogoff, K., and Wei, S. (2009). Financial Globalization: A Reappraisal. International Monetary Fund Staff Papers. 56(1), 8-62.

[21] Lane, P.R., &Milesi-Ferretti, G.M. (2007). The External Wealth of Nations Mark II: Revised and Extended Estimates of Foreign Assets and Liabilities, 1970–2004. Journal of International Economics. 73, 223–250.

[22] Moser, G., Pointner, W., &Scharler, J. (2005). Financial Globalization, Capital Account Liberalization and International Consumption Risk-Sharing. Focus on European Economic Integration Journal. 1, 98-106.

[23] Nezhad Haj Ali Irani, F., &Nouruzi, M. R. (2011). Effects of Globalization on Policy, Economics and Financial Affairs. Economics and Finance Review. 1(3), 51-54.

[24] Nicolo, G. D., & Juvenal, L. (2010). Financial Integration, Globalization, Growth and Systemic Real Risk. Federal Reserve Bank of St. Louis Working Paper Series 2010-012B.

[25] Nicolo, G. D., & Juvenal, L. (2014). Financial Integration, Globalization, and Real Activity. Journal of Financial Stability. 10, 65-75.

[26] Solnik, B (1974). Why not Diversify ریسک بازار (Market Risk) چیست؟ International Rather than Domestically? Finance Analytical Journal. 30(4), 48-54.

[27] Stiglitz, J.E. (2004). Capital-Market Liberalization, Globalization, and the IMF. Oxford Review of Economic Policy. 20, 57–71.

[28] Torre, A. D. L., Gozzi, J. C., &Schmukler, S. L. (2007). Stock Market Development under Globalization: Whither the gains from reforms?.Journal of Banking and Finance. 31, 1731-1754.

[29] Umutlu, M., Akdeniz, L., & Altay-Salih, A. (2010). The Degree of Financial Liberalization and Aggregated Stock-Return Volatility in Emerging Markets. Journal of Banking & Finance. 34, 509-521.

[30] Vongpraseuth, T., & Choi, C. G. (2015). Globalization, Foreign Direct Investment, and Urban Growth Management: Policies and Conflicts in Vientiane, Laos. Land Use Policy, 42, 790- 799.

اصول مدیریت ریسک در بازار سرمایه + انواع آن

ریسک ؛ کلمه‌ای است که ممکن است شما را به یاد خطر و چالش بیاندازد. به همین دلیل، افراد ترجیح می‌دهند از ریسک کردن دوری کنند و از کارهایی که دارای ریسک بالایی است پرهیز نمایند. اما اینکه افراد فکر می‌کنند ریسک به معنی خطر است، کاملا اشتباه است. زیرا، زمانی که بحث مدیریت ریسک را در نظر بگیریم دیگر نمی‌توان ریسک را معادل خطر دانست. بنابراین می‌توان گفت، در ذات هر فعالیتی ریسک وجود دارد و زندگی روزمره همه ریسک بازار (Market Risk) چیست؟ افراد دارای ریسک بوده، اما این نکته را فراموش نکنید که با استفاده از مدیریت ریسک می‌توانید از این خطر و چالش در امان باشید و در معرض آن قرار گرفتن را به حداقل برسانید. در این مقاله به مدیریت ریسک در بازارهای مالی پرداخته‌ایم تا بتوانید زمانی که در معرض این ریسک قرار گرفته‌اید، بتوانید ریسک موجود در سرمایه‌گذاری خود را مدیریت کنید. پس، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک یکی از مهمترین اصول در بازار بورس و سرمایه‌گذاری است. هر چقدر هم که سرمایه داشته باشید برای اینکه بتوانید در بازار بمانید و فعالیت کنید باید بتوانید به طرز صحیح از مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه استفاده کنید.

* در صورت تمایل می‌توانید مقاله اصول مدیریت سرمایه در بازارهای مالی را مطالعه نمایید.

شما به عنوان یک کاربر وقتی یک معامله انجام می‌دهید ممکن است 4 حالت به وجود بیاید؛

1. سود خیلی بزرگ ⇐ 10 تا 60 درصد
2. سود کم ⇐ 10 تا 15 درصد
3. ضرر کوچک ⇐ 10 تا 20 درصد
4. ضرر بزرگ ⇐ 40 تا 50 درصد

اگر بتوانید جلوی حالت چهارم را بگیرید؛ می‌توانید در بورس خیلی موفق باشید.

هدف مدیریت ریسک دقیقاً حذف ضررهای مالی بزرگ است.

فرآیند مدیریت ریسک

فرض کنید بر اساس تحلیلی که انجام می‌دهید خرید انجام داده‌اید؛ اما قبل از اینکه خرید کنید حتما باید حد ضرر را مشخص و مبلغ خرید را محاسبه کنید.

* ضریب ریسک: انتخاب یک عدد بین 1 تا 2

* کل سرمایه: کل پولی که در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنید.

* درصد حد ضرر: درصدی که برای جلوگیری از ضرر بیش از حد برای خود تعیین کرده‌اید.

در خصوص ضریب ریسک باید گفت؛ اگر آدم محتاطی هستید و تمایل دارید کمتر ریسک کنید 1 را انتخاب کنید؛ اما اگر آدم ریسک پذیری هستید می‌توانید عدد 2 را انتخاب کنید. همچنین، می‌توانید هر عددی بین 1 تا 2 را نیز انتخاب کنید؛ مثلا 1/5. عددی که انتخاب می‌کنید هر چقدر به 1 نزدیک‌تر باشد، ریسک کمتر؛ و هر چقدر به 2 نزدیک‌تر باشد، ریسک بیشتر می‌شود.

یکی از اصول خیلی مهم مدیریت ریسک و سرمایه می‌گوید:

اگر در یک معامله ضرر کردید، این ضرر باید بین 1 تا 3 درصد از کل مبلغ سرمایه شما باشد. حال این اصل را تبدیل به یک فرمول می‌کنیم؛

* نکته: ضریب ریسکی که انتخاب کرده‌اید باید در همه معاملات همان باشد و با همان ضریب کار کنید.

* با حد ضرر 10 درصد، اجازه دارید 10 میلیون خرید انجام دهید.

* با حد ضرر 20 درصد، اجازه دارید 5 میلیون خرید انجام دهید.

و اما یک فرمول ساده‌تر برای حداکثر مبلغ خرید؛

* بهتر است حد ضرر خود را 10 یا 20 درصد انتخاب کنید؛ زیرا، این حد ضرر یک عدد معقول، منطقی و یک رنج نرمال است تا بتوانید ریسک را بهتر مدیریت کنید.

انواع حد ضرر

• تعیین حد ضرر بر حسب دامنه نوسانات بازار
• استفاده گسترده در اکسپرت‌های خودکار
• تناسب با فازهای مختلف بازار
• نقطه ضعف، کارکرد ضعیف به هنگام انتشار اخبار و گزارش‌های مهم

انواع ریسک در بازارهای سرمایه

در اینجا، انواع ریسک‌هایی که یک سرمایه‌گذار در خرید سهام شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری در بورس با آنها مواجه می‌شود را معرفی و توضیح خواهیم داد؛

ریسک در یک طبقه‌بندی کلی به دو دسته تقسیم می‌شود؛

1. ریسک قابل اجتناب یا غیر سیستماتیک
2. ریسک غیرقابل اجتناب یا سیستماتیک

ریسک قابل اجتناب یا غیر سیستماتیک

ریسکی که می‌توانیم با استفاده از برخی روش‌ها از آن اجتناب کنیم؛ ریسک های قابل اجتناب می‌گویند. این ریسک ها اغلب ناشی از خصوصیات خاص شرکت‌ها هستند.

نمونه هایی از ریسک قابل اجتناب

• مدیریت ضعیف شرکت
• درست عمل نکردن سهامداران شرکت
• عدم موفقیت در رقابت با سایر رقبا
• قدیمی شدن محصولات تولیدی شرکت
• و .

که هر کدام از این نمونه‌ها باعث می‌شود، مشتریان شرکت به تدریج کم و فروش آن کاهش پیدا کند.این ریسک ها منشأ درونی دارند و علت بروز آن، به داخل شرکت مربوط می‌شود. با توجه به اینکه این نوع ریسک را می‌توانیم با به کارگیری برخی روش‌های محاسبه به حداقل ممکن برسانیم، از آن به عنوان ریسک قابل اجتناب یاد می‌شود.

ریسک غیر قابل اجتناب یا سیستماتیک

کنترل این نوع ریسک در اختیار سرمایه‌گذار نیست. به این گروه از ریسک ها، ریسک غیر قابل اجتناب یا سیستماتیک می‌گویند. مواردی مثل تغییر نرخ تورم، سیاست‌های کلان اقتصادی، شرایط سیاسی و . مواردی هستند که کنترل آنها از اختیار شرکت خارج می‌کند.
برای مثال؛ تغییر در سیاست‌های کلان اقتصادی و افزایش یا کاهش نرخ ارز و یا نرخ تورم می‌تواند به طور مستقیم در وضعیت درآمد-سود و میزان سودآوری شرکت‌ها تاثیر بگذارد و طبیعتاً ارزش سهام آنها را تحت تاثیر قرار دهد. اینگونه ریسک ها را ریسک های سیستماتیک یا غیر قابل اجتناب می‌گویند، زیرا کنترل آنها از اختیار سرمایه‌گذار خارج است.

و اما چگونه می‌توانیم ریسک قابل اجتناب را به حداقل ممکن رساند؟

به این ضرب‌المثل دقت کنید؛

همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد قرار ندهید، اگر از شما بپرسند منطق این ضرب‌المثل چیست؟ همه شما می‌گویید که ریسک آن کاهش پیدا می‌کند. چون اگر یکی از سبدهای تخم‌مرغ به زمین بیافتد و تخم‌مرغ‌های آن بشکند سبدها و تخم‌مرغ‌های دیگر همچنان سالم می‌مانند. در مباحث مرتبط با بورس هم تئوری بسیار معروفی به نام تئوری سبد وجود دارد که بر پایه همین ضرب‌المثل تشکیل شده است. بر اساس این تئوری، سرمایه‌گذار می‌تواند با متنوع کردن سبد سرمایه‌گذاری خود و انتخاب دارایی‌های بسیار متنوع به جای چند دارایی محدود ریسک های قابل اجتناب را در سرمایه‌گذاری خود به حداقل ممکن برساند. بنابراین، هر اندازه سبد سرمایه‌گذاری متنوع‌تر باشد؛ ریسک سرمایه‌گذاری هم کمتر می‌شود. بر پایه تئوری سبد، متخصصان بازار سرمایه توصیه می‌کنند؛ به جای اینکه فرد یک یا چند سهم از شرکت‌های محدودی را خریداری کند، سهام شرکت‌های متنوع از صنایع مختلف را خریداری نماید و حتی در سبد سرمایه‌گذاری خودش اوراق بهادار بدون ریسک مثل اوراق مشارکت و دیگر موارد را هم داشته باشد. مجدداً این نکته را یادآوری کنیم که، با متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری تنها می‌توانید حذف ریسک های قابل اجتناب یا غیرسیستماتیک را به حداقل برسانید و حذف ریسک های غیرقابل اجتناب یا سیستماتیک از کنترل یا اختیار سرمایه‌گذار خارج است. البته، با حذف یا کاهش ریسک های قابل اجتناب عملاً بخش عمده‌ای از ریسک هایی که سرمایه‌گذار با آنها مواجه است، کاهش پیدا می‌کند.

مدیریت ریسک در بازارهای مالی

یکی از مهمترین مواردی که یک سرمایه‌گذار نیاز دارد در طول معاملات به آن دقت زیادی کند، مدیریت ریسک می‌باشد. این مورد یکی از مهمترین موارد در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی می‌باشد. مانند پدال گاز در ماشین است که استفاده نابجا از آن می‌تواند باعث از بین رفتن قسمت یا تمامی سرمایه شود. مدیریت، میزان ریسک یا درگیر کردن درصدی از حساب در یک معامله است که با شناخت از استراتژی و میزان تاییدات انجام می‌شود.
به عنوان مثال؛ شما همیشه نمی‌توانید با سرعت 100 کیلومتر در ساعت رانندگی کنید، ممکن است در یک کوچه با 10 کیلومتر، در یک جاده لغزنده 15 کیلومتر و در یک اتوبان اگر شرایط مساعد باشد می‌توانید با 100 یا 120 کیلومتر اقدام به رانندگی کنید. پس اینکه شما چه جایی پدال گاز را فشار بیشتری دهید تا بتوانید سریع‌تر به مقصد برسید به مدیریت ریسک شما با توجه به خیابان، اتوبان و یا لغزندگی جاده و سایر عوامل در آن بستگی دارد.

در بازارهای مالی نیز به همین گونه است.
به عنوان مثال؛ شما می‌توانید نسبت به شرایط بازار و انتخاب ضریب ریسک خود یک معامله خوب و پر سود انجام دهید. همه اینها بستگی به صبر در معاملات با استراتژی‌های کارآمد و تاییدات بالاتر، شرایط بازار و بازدهی آن و البته نوع مدیریت ریسک شما دارد. افرادی که عادت دارند، صبر کنند تا معاملات با شرایط خوب و تاییدات خوب به وجود بیاید؛ معاملات کمتر ولی سود‌ده‌تری انجام داده و قاعدتاً نتایج بهتری را خواهند دید و راحت‌تر معاملات خود را انجام می‌دهند.

هیچ چیز برای سرمایه گذار نباید مهمتر از توانایی خوابیدن آسوده در شب باشد.

نتیجه بحث

احتمال انحراف بازده واقعی سرمایه‌گذاری از بازده پیش‌بینی شده آن، ریسک گفته می‌شود. ریسک همچنین، شامل احتمال از دست رفتن همه یا بخشی از اصل سرمایه‌گذاری نیز می‌شود. برای سنجش ریسک سرمایه‌گذاری معیارهای متفاوتی وجود دارد. یکی از مهمترین معیارهای این سنجش، انحراف معیار بازده تاریخی یا میانگین یک سرمایه‌گذاری است.
مدیریت ریسک ؛ جلوگیری از ضررهای بزرگ، انتخاب حد ضرر برای خریدهای خود، به دست آوردن حداکثر مبلغ خرید در هر معامله از طریق فرمول گفته شده می‌باشد. سرمایه‌گذاران همیشه باید در ذهن داشته باشند که مهمترین معیار این نیست که چقدر بازدهی به دست آورده‌اند بلکه بازدهی در مقابل ریسک متحمل شده مهم است.

سوالات متداول

یکی از اصول خیلی مهم مدیریت ریسک و سرمایه چیست ؟

اگر در یک معامله ضرر کردید، این ضرر باید بین 1 تا 3 درصد از کل مبلغ سرمایه شما باشد.

ریسک چیست و انواع ریسک‌ کدام است؟

زیان بالقوه و قابل اندازه‌گیری یک نوع سرمایه‌گذاری را ریسک می‌گویند.

برخی از ریسک‌های سرمایه‌گذاری بر روی اوراق بهادار عبارت است از: اعلام نشدن سود سهام، پایین بودن میزان سود هرسهم، کاهش قیمت هرسهم.

در ادامه این مطلب از سایت بورسینس چند ریسک دیگر را بطور کوتاه لیست کرده ایم.

ریسک عملیاتی (Operational Risk) چیست؟

ریسک عملیاتی یا اهرم مالیاتی مربوط است به سود عملیاتی که منشا آن نیز هزینه‌های ثابت شرکت است.

ریسک عملیاتی، ریسک زیان ناشی از فرایند ناقص یا شکست خورده، سیاست‌ها، سیستم‌ها یا رویدادهایی است که فرایند عملیاتی کسب و کار را تحت شعاع قرار می‌دهد.

خطای کارکنان، فعالیت‌های مخربانه و خلافکارانه مانند تقلب و رویدادهای فیزیکی نیز از جمله فاکتورهایی هستند که می‌توانند ریسک عملیاتی را پی داشته باشند.

اغلب سازمان‌ها پذیرفته‌اند که مردم و فرایندها به طور ذاتی دچار خطا می‌شوند و کم‌اثر یا بی‌اثر شدن عملیات را به بار می‌آورند.

دلایل ریسک عملیاتی:

• بلایای طبیعی، مانند زمین‌لرزه، طوفان‌ها یا آتش‌سوزی
• بحران‌های سلامتی و بهداشت، مانند همه‌گیری ویروس COVID-19
• فجایع ناشی از انسان‌ها، مانند حملات سایبری، تروریسم و جرایم سایبری
• شبه‌جرم‌ها مانند اختلاس، جرایم سایبری درون سازمانی، غفلت کارکنان، تهدیدات جنسی، محیط کاری خصومت‌آمیز و…
• نقض قوانین، نقض قرارداد، دستکاری در بازار و اعمال معاملات غیرمنصفانه
• قوانین و شرایط کاری جدید
• شکست خوردن در پایبندی به سیاست‌ها یا فرایندهای کاری شرکت یا شکست در اطمینان حاصل کردن از پیشبرد سیاست‌ها
• سیستم‌های کامپیوتری یا IT قدیمی
• اختلال در زنجیره تامین
• استفاده ناکارآمد از سیستم‌های ابری
• سیاست‌های کاری متناقض یا غیرمنصفانه
• رفتارهای ناایمن
• کاستی و نقص در محصولات
• خطاهای انسانی مانند خطا در وارد کردن داده، یا از دست دادن ضرب العجل‌‌ها
• ناکارآمدی فرایندهای داخلی یا درک اشتباه فرایندها

ریسک مالی (Financial Risk) چیست؟

ریسک مالی گونه‌ای ریسک اضافی است که در اثر افزایش بدهی در شرکت به سهامداران تحمیل می‌شود.

ریسک ناشی از به‌کارگیری بدهی در شرکت را ریسک مالی می‌نامند.

به عبارت دیگر، ریسک مالی به توانایی کسب و کار در مدیریت بدهی و پاسخگو بودن در مقابل تعهدات مالی اشاره دارد.

این نوع از ریسک اغلب به خاطر بی‌ثباتی‌ها، زیان در بازار مالی یا تحرکات قیمت سهام و ارزها، تغییر نرخ بهره و… به وجود می‌آید.

ریسک غیرسیستماتیک و ریسک سیستماتیک چیست؟

کل ریسک بازار را می‌توان به دو دسته کلی ریسک سیستماتیک (Systematic Risk) و ریسک غیر سیستماتیک تقسیم کرد.

ریسک غیر سیستماتیک ریسکی است که ناشی از خصوصیات خاص شرکت از جمله نوع محصول، ساختار سرمایه سهامداران عمده و غیره می‌باشد.

ریسک سیستماتیک ناشی از تحولات کلی بازار و اقتصاد بوده و تنها مختص به شرکت خاصی نمی‌باشد به دیگر بیان ریسک سیستماتیک در اثر حرکت‌های کلی بازار به وجود می‌آید.

طبق نظریه‌های پرتفولیو با متنوع‌سازی سبد سهام می‌توان ریسک غیر سیستماتیک را از میان برد ولیکن ریسک سیستماتیک همچنان باقی می‌ماند.

شرکت‌هایی که فروش آنها بسیار پرنوسان است، یا مانع مالی آنها در حد گسترده‌ای از محل دریافت وام تامین شده است، یا رشد بسیار سریعی داشته‌اند، یا نسبت‌های جاری پایینی دارند و همچنین شرکت‌های کوچک بیش از دیگران از ریسک سیستماتیک تاثیر می‌پذیرند.

هر معامله‌ای در بورس دارای ریسک مخصوص به خود است، توصیه می‌کنم مطلب پیشنهاد و سیگنال سهام برای تازه کارها! که یک مطلب آموزنده است را مطالعه کنید.

ریسک اعتبار (Credit risk)

این ریسک مربوط ریسک بازار (Market Risk) چیست؟ به زمانی است که یک شرکت یا شخص توانایی آنرا نداشته باشد که سود قراردادی و اصل سرمایه را براساس تعهدات خود پرداخت کند.

سرمایه‌گذارانی که اوراق مشارکت و سایر اوراق بدهی جزئی از پرتفوی سرمایه‌گذاری آنهاست با این نوع از ریسک مواجه هستند.

البته اوراق بدهی دولتی کمترین میزان ریسک را دارا می‌باشند در حالیکه اوراق مشارکت شرکت‌ها دارای ریسک اعتباری بیشتری است.

ریسک نرخ بهره (Interest Rate Risk)

ریسک ناشی از نرخ سود مربوط به زمانی است که تغییر در نرخ سود باعث دگرگونی ارزش یک سرمایه‌گذاری گردد.

این نوع ریسک معمولا روی اوراق مشارکت و اوراق بدهی بیشتر اثر می‌گذارد.

به عبارت دیگر، ریسک نرخ بهره، احتمال کاهش ارزش یک دارایی به خاطر نوسانات غیرمنتظره در نرخ بهره است. ریسک نرخ بهره، اغلب با دارایی‌هایی که درآمد ثابت ایجاد می‌کنند (fixed-income assets مانند اوراق مشارکت) مرتبط است.

مانند سایر انواع ریسک‌ها، ریسک نرخ بهره را می‌توان کاهش داد. اصلی‌ترین ابزارها برای کاهش ریسک نرخ بهره شامل تنوع‌سازی دارایی‌ها در سبد و پوشش ریسک (hedging) است.

ریسک سیاسی (Political Risk)

ریسک سیاسی نوعی از ریسک مالی به حساب می‌آید که در آن، دولت یک کشور بصورت ناگهانی سیاست‌های خود را تغییر دهد.

این ریسک عامل بزرگیست که باعث کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای در حال توسعه و جهان سوم می‌شود.

ریسک بازار (Market Risk)

ریسک بازار عبارت است از تغییر در بازده که ناشی از نوسانات کلی بازار است.

در بین انواع ریسک‌ها آشناترین ریسک است که به عنوان ریسک نوسانات بازار نیز شناخته می‌شود و سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در بورس بصورت روزانه با آن مواجه هستند.

این ریسک بیشتر در بازار سهام، آتی سکه، فارکس و سایر بازارهای با نوسانات بالا وجود دارد. نوسانات یک معیار برای ریسک است چون به رفتار و خلق و خوی سرمایه‌گذاران بستگی دارد و نه منطق ( این مقاله را بخوانید : روانشناسی، حلقه مفقوده تصمیم‌گیری در بازار بورس )

چون کسب سود فعالان بازار به بالا و پایین شدن قیمت بستگی دارد، نوسانات برای بازدهی یک امر حیاتی است و هرچقدر یک اوراق بهادار یا بازار با نوسانات بیشتری همراه باشد، احتمال بیشتری برای تغییر بزرگ در هر دو جهت (افزایش یا کاهش قیمت) وجود دارد.

همه اوراق بهادار در معرض ریسک بازار قرار دارند، اگرچه سهام عادی بیشتر تحت تأثیر این نوع ریسک است. این ریسک می‌تواند ناشی از عوامل متعددی از قبیل رکود، جنگ، تغییرات ساختاری در اقتصاد و تغییر در ترجیحات مشتریان است.

ریسک تورمی

این نوع ریسک که تمامی اوراق بهادار را تحت تأثیر قرار می‌دهد عبارت است از ریسک قدرت خرید، یا کاهش قدرت خرید وجوه سرمایه‌گذاری شده.

این نوع ریسک با ریسک نوسان نرخ بهره مرتبط است، برای اینکه نرخ بهره معمولاً در اثر افزایش تورم افزایش می‌یابد. علت این است که قرض دهندگان به‌منظور جبران ضرر ناشی از قدرت خرید، سعی می‌کنند نرخ بهره را افزایش دهند.

ریسک تجاری

ریسک ناشی از انجام تجارت و کسب‌وکار در یک صنعت خاص یا یک محیط خاص را ریسک تجاری گویند.

برای مثال یک شرکت فولاد در صنعت خاص خود با مسائل منحصر به خود مواجه است.

ریسک نقدینگی

ریسک مرتبط با بازار ثانویه‌ای است که اوراق بهادار در آن معامله می‌شود. آن دسته از سرمایه‌گذاری‌هایی که خریدوفروش آن به‌ آسانی صورت می‌گیرد از نقدینگی بالایی برخوردار است.

هرچه عدم اطمینان در خصوص عامل زمان و ابهام قیمتی بالا باشد میزان ریسک نقدینگی نیز افزایش می‌یابد. ریسک نقدینگی سهام مربوط به بازارهای خارج از بورس خیلی بیشتر است.

اگر در مورد انواع ریسک‌ها سوالی دارید در بخش نظرات بنویسید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: