اوراق مشارکت
اوراق مشارکت در متن پیش رو ابتدا به تعریف اوراق مشارکت میپردازیم، مهمترین تفاوت های آن را با اوراق قرضه بررسی می کنیم، نهاد ها و سازمان ها و شرکت های مجاز به صدور اوراق مشارکت را نام می بریم و در انتها نیز موارد صدور اوراق مذکور را شرح می دهیم. از شما دعوت […]
اوراق مشارکت
در متن پیش رو ابتدا به تعریف اوراق مشارکت میپردازیم، مهمترین تفاوت های آن را با اوراق قرضه بررسی می کنیم، نهاد ها و سازمان ها و شرکت های مجاز به صدور اوراق مشارکت را نام می بریم و در انتها نیز موارد صدور اوراق مذکور را شرح می دهیم. از شما دعوت می کنیم با ما همراه باشید.
تعریف اوراق مشارکت
می توان آنها را در شمار اسناد تجاری به معنای عام کلمه در نظر گرفت.
اوراقی هستند که به موجب آن، شخص سرمایه گذار بخشی از سرمایه مورد نیاز سرمایه پذیر را برای اجرای پروژه هایش تامین می کند و بر اساس توافق طرفین، در سود و زیان شریک می شود و در پایان هر دوره مالی، پس از کسر هزینه ها، سود به دست آمده بر حسب نسبت هایی که در قرارداد توافق شده، بین صاحب سرمایه (سرمایه گذار) و عامل اقتصادی (سرمایه پذیر) تقسیم می شود.
کدام نهادها و شرکت ها مجاز به صدور اوراق مشارکت هستند؟
1) دولت
2) شرکت های دولتی
3) شهرداری ها
4) سایر موسسه ها و نهادهای عمومی غیر دولتی
5) موسسات عام المنفعه
6) شرکت های وابسته به هر یک از دستگاه های فوق الذکر
7) شرکت های سهامی عام و سهامی خاص
8) شرکت های تعاونی تولید (نه تعاونی مصرف)
تفاوت های اوراق قرضه و اوراق مشارکت:
1) اوراق قرضه ریشه در عقد قرض با بهره معین و ثابت دارند و از همین رو توسط شورای نگهبان ربوی شناخته شده اند، اما ورقه مشارکت ریشه در عقد مشارکت مدنی با سود علی الحساب است.
2) در اوراق قرضه ، نرخ بهره ثابت است، اما د رورقه مشارکت، نرخ سود علی الحساب است .
3) اوراق قرضه ، تا قبل از ابطال، فقط در شرکت های سهامی عام قابل صدور بودند، اما ورقه مشارکت همان طور که مشاهده شد ، محدود به شرکت های عام نیستند و توسط اشخاص حقوقی فوق الذکر قابل صدور اند.
موارد صدور اوراق مشارکت:
1) طرح های عمرانی انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه کل کشور.
در این خصوص باید به این نکات توجه داشت که :
الف) تشخیص انتفاعی بودن طرح های عمرانی دولت با رعایت تعریف قانونی طرح انتفاعی به عهده هیاتی مرکب از نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران می باشد.
ب) انتشار اوراق مشارکت از طرف دولت صرفا برای تامین منابع مالی مورد نیاز جهت اجرای طرح های عمرانی انتفاعی دولت به میزانی که در قوانین بودجه سالانه کل کشور پیش بینی می شود مجاز خواهد بود.
2) طرح های سود آور تولیدی و ساختمانی و خدماتی.
3) مصرف وجوه حاصل از واگذاری تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت اوراق مشارکت در غیر اجرای طرح های مربوط، در حکم تصرف غیر قانونی در وجوه و اموال عمومی محسوب خواهد شد.
- محبوب ترین ها
- پربازدید ترین ها
موسسه بین المللی مشهور تشکیل شده از مجربترین وکلای پایه یک دادگستری، کارشناسان رسمی دادگستری در رشته‌های مختلف، کارشناسان با تجربه امور ثبتی، قضات سابق و بازنشسته خوشنام محاکم قضایی، مهندسان کامپیوتر در رشته‌های گوناگون و جمعی دیگر از کارمندان جوان و پر نشاط است. همکاران گرامی ما در موسسه حقوقی مشهور در تمام نمایندگی های ما در شهرهای مختلف ایران و برخی از مهمترین کشورهای جهان، قبل از مقوله تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت همکاری، در واقع دوست و شریک کاری ما محسوب می شوند و به همین دلیل است که بسیار دلسوزانه و با عشق فعالیت میکنند و پیشرفت و بالندگی موسسه را پیشرفت و موفقیت خود میدانند.
تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت چیست؟
اوراق قرضه اسنادی هستند که به‌موجب آن ناشر تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت متعهد می‌شود مبالغ معینی (بهره سالانه) را در فاصله‌های زمانی مشخص به دارنده اوراق پرداخت کند.
سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه ای از آموزش ها را فرا بگیرند. این روزها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.
پیش از هر چیز لازم است بدانید در ایران اوراق قرضه منتشر نمی‌شود، در مقابل اوراق با درآمد ثابت از قبیل اوراق مشارکت، اوراق خزانه، صکوک شرکتی، اوراق مرابحه، اوراق استصناع و… که با قوانین بانکداری اسلامی تطابق دارد، منتشر می شود.
اوراق قرضه اسنادی هستند که به‌موجب آنها ناشر متعهد می‌شود مبالغ معینی (بهره سالانه) را در فاصله‌های زمانی مشخص به دارنده پرداخت کرده و در زمان سررسید نیز اصل مبلغ را بازپرداخت کند. اوراق قرضه در تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت کشورهای خارجی یک ابزار بدهی میان‌مدت و بلندمدت برای تأمین مالی دولت‌ها و شرکت‌ها بوده و با تعهدات مشخصی همراه است.
دارنده اوراق قرضه هیچ نوع مالکیتی در شرکت ندارد و چیزی از بابت سود سهم که به سهامداران پرداخت می‌شود دریافت نمی‌کند.
دارندگان این اوراق برخلاف صاحبان سهام عادی، ادعای مالکیت یا حق رأی در شرکت ندارند و در واقع فقط وام‌دهندگان به ناشر هستند. آنها پول خود را به ناشر قرض می‌دهند و در عوض بهره دریافت میکنند و در سررسید نیز اصل سرمایه خود را پس می‌گیرند.
اوراق قرضه از طریق پذیره‌نویسی به عموم ارائه می‌شود. پذیره‌نویسی معمولاً به‌صورت مذاکره‌ای و گاهی به‌صورت رقابتی است. در پذیره‌نویسی مذاکره‌ای، مدیریت شرکت و پذیره‌نویسان با بررسی وضعیت شرکت و بازاردر مورد انتشار اوراق قرضه تصمیم می‌گیرند.
این اوراق به طور عمده در بازار‌های خارج از بورس (OTC) دادوستد می‌شوند. بازار اوراق قرضه نسبت به بازار سهام از ثبات قیمتی بیشتری برخوردار است و عموما نوسانات آن تحت تأثیر نرخ بهره قرار دارد.
این اوراق دو ویژگی قابل‌توجه دارند؛ اول اینکه در بازار‌های بسیار بزرگ بدهی معامله می‌شوند و ثانیا حجم آنها با سرعت بسیار زیادی در حال رشد است.
اوراق قرضه در دنیا برخلاف سهام، عمر محدود دو، پنج، ۱۰ و حتی ۳۰ ساله دارند و اعتبار آنها در تاریخ تعیین شده که سررسید نام دارد، به پایان می‌رسد. اگرچه ورقه قرضه تاریخ‌های معینی برای پرداخت بهره به همراه دارد، اصل سرمایه (مبلغ اسمی ورقه قرضه) فقط در تاریخ سررسید بازپرداخت می‌شود.
ویژگی‌های اوراق قرضه
دارنده اوراق قرضه در واقع بستانکار شرکت است. او به‌عنوان بستانکار، حق دریافت اصل مبلغ اسمی و بهره آن را دارد و حقوق وی در سند قرارداد تعیین‌شده است. دارنده اوراق قرضه هیچ نوع مالکیتی در شرکت ندارد و چیزی از بابت سود سهم - که به سهامداران پرداخت می‌شود - دریافت نمی‌کند.
اوراق قرضه دارای سر رسید مشخص است. برخی از این اوراق در یک مقطع معین زمانی سررسید می‌شوند و برخی دیگر به‌تدریج سررسید می‌شوند.
اگر ناشر اوراق قرضه ورشکست شود، دارندگان اوراق قرضه در دریافت اصل‌وفرع سرمایه خود بر صاحبان سهام حق تقدم دارند. اگر شرکتی چند نوع اوراق قرضه منتشر کند، ترتیب اولویت آنها در قراردادهای مربوط، قید می‌شود.
بعضی از شرکت‌ها برای ایجاد جذابیت و انگیزه بیشتر در سرمایه‌گذاران اقدام به انتشار اوراق قرضه با وثیقه میکنند؛ مثلاً ممکن است شرکت، زمین یا ساختمان خود را وثیقه اوراق قرضه قرار دهند. هرچند شرکت‌های مشهور و معتبر معمولاً اوراق قرضه را بدون وثیقه منتشر میکنند.
به‌طورکلی دارندگان اوراق قرضه در زمینه تصمیم‌گیری شرکت حق رأی ندارند، هرچند ممکن است که دارندگان انواع خاصی از این اوراق در مواردی از تصمیم‌گیری‌های شرکت (مثل انتشار و فروش اوراق قرضه‌های دیگر یا در موارد ادغام شرکت در شرکت‌های دیگر) حق رأی داشته باشند. البته اگر شرکتی شرایط مندرج در قرارداد اوراق قرضه را رعایت نکند، دارندگان اوراق مذکور می‌توانند بر بسیاری از فعالیت‌های شرکت اعمال قدرت کنند.
اگر اوراق قرضه در قالب عرضه خصوصی به خریدار فروخته شود، فقط تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت ناشر و خریدار، طرف‌های قرارداد هستند، ولی اگر اوراق قرضه به‌طور عمومی به تعدادی زیادی از خریداران فروخته شود، غیر از طرف‌های قرارداد شخص دیگری نیز به‌عنوان امین به نمایندگی از دارندگان اوراق مذکور بر اجرای تعهدات شرکت نظارت می‌کند.
اوراق مشارکت
اوراق مشارکت (Participation Papers)، اوراق بهاداری است که بیانگر مشارکت دارنده آن در یک طرح است. در واقع شخص سرمایه خود را به یک شرکت، کارخانه و. می‌دهد تا بتواند طرح توسعه خود را اجرا و سود سرمایه‌گذار را نیز پرداخت کند.
مهمترین جذابیت اوراق مشارکت در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار، تضمین پرداخت سود است.
به‌بیان‌دیگر اوراق مشارکت، اوراق بهادار معمولا با نامی است که با قیمت و مدت معین و برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرحهای مورد نظر دولت، شهرداری‌ها، شرکت‌های بزرگ دولتی و خصوصی و تحت نظارت بانک مرکزی جهت تأمین مالی آنها منتشر شده و بازپرداخت آن توسط دولت یا بانک‌ها تضمین می‌شود؛ اوراق مذکور از طریق عرضه عمومی به سرمایه‌گذاران واگذار می‌شود.
تضمین پرداخت سود
مهمترین جذابیت اوراق مشارکت در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار، تضمین پرداخت سود است، به این معنا که دارنده این اوراق اطمینان دارد که سود مشخص و تضمین شده‌ای را به‌عنوان سود علی‌الحساب، در فواصل زمانی معین، دریافت می‌کند.
ویژگی‌های اوراق مشارکت
قابلیت خریدوفروش در بازار ثانویه
بازده بدون ریسک برای سرمایه‌گذاران
مالکیت بدون حق رأی برای دارندگان اوراق
معافیت مالیاتی برای سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت
تضمین سود و اصل مبلغ سرمایه‌گذاری برای دارندگان اوراق
پرداخت سود دوره‌های معین با کوپن‌های ماهیانه، سه ماهانه یا سالانه
پرداخت سود به‌صورت علی‌الحساب و سود قطعی در سررسید
تعیین سود ۱۸ تا ۲۲ درصد برای اوراق مشارکت (ممکن است ارقامی دیگری نیز ارائه شود)
تفاوت‌های اوراق قرضه با اوراق مشارکت
تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت در این است که اولا در اوراق قرضه به‌دلیل تعیین بهره مشخص، ماهیت آن مطابق با قوانین بانکداری اسلامی نیست و ثانیا در اوراق قرضه برای وام گیرنده، محدودیت خاصی ایجاد نمی‌کنند، در حالی‌که وجوه دریافتی در اوراق مشارکت حتما باید در طرحهای مشخص تولیدی، عمرانی یا خدماتی به کار گرفته شود و سود قطعی آن پس از پایان طرح، محاسبه و به سرمایه‌گذار پرداخت شود.
توجه داشته باشید که ناشران اوراق قرضه در بازار‌های جهانی دارای رتبه‌بندی ریسک سرمایه‌گذاری هستند؛ اوراق قرضه دولتی معمولا کم‌ریسک و با بهره پایین است و در مقابل اوراق قرضه شرکت‌های خصوصی، با توجه به رتبه‌بندی آن شرکت‌ها، دارای نرخ بهره بالاتری نسبت به اوراق دولتی هستند. بدیهی است شرکت‌هایی که ریسک بالاتری دارند، نرخ بهره اوراق قرضه آنها بالاتر و احتمال «نکول» آنها نیز بیشتر است.
اوراق مشارکت
اوراق مشارکت را می‌توان بر اساس خصیصه‌های اصلی این اوراق به چهار دسته تقسیم کرد:
- اوراق مشارکت یکی از زیر مجموعه های اوراق بهادار محسوب می شوند که در هر جا که قوانین بازار اوراق بهادار اجرا می شود، برای اوراق مشارکت نیز به همان شکل می باشد.
- اوراق مشارکت می‌توانند به دو شکل اوراق بانام و اوراق بی نام منتشر گردند.
- اوراق مشارکت با مبلغ اسمی معین و یکسان منتشر می شوند.
- اوراق مشاکت ضامن حقوق صاحب ورقه به قسمتی از سود است که از پروژه اجرایی ناشر بدست می آید. پروژه می تواند توسط دولت یا شرکت سهامی اجرا شود و ذینفعان را در کار خود شریک کنند.
مفهوم حقوقی اوراق مشارکت
مشارکت به معنای شراکت در کار و فعالیت اعم از اقتصادی و غیراقتصادی است. «اوراق مشارکت» به معنای انتشار اسنادی است. خریدار این اوراق در حکم شریک پروژه است. خریداران اوراق مشارکت به نسبت قیمت و همچنین مدت مشارکت در سود حاصل از اجرای طرح مربوطه، در سرمایه گذاری شرکت، صاحب سهم می شوند. هر ورقه مشارکت بیانگر میزان سهم صاحب آن در مشارکت می باشد.
ماهیت حقوقی اوراق مشارکت
ناشران با انتشار و توزیع اوراق مشارکت خریداران را در سرمایه گذاری خود شریک می کنند. در این معامله، خریدار اوراق مشارکت یک رابطه حقوقی با فروشنده برقرار می کند. این رابطه با عقود و قراردادهای مشابه مقایسه می شود که در آن می‌توان ماهیت حقوقی اوراق مشارکت را درک کرد.
1- مقایسه ماهیت حقوقی ورقه مشارکت با عقد قرض
مقررات اوراق قرضه موضوع ماده 51 به بعد لایحه قانونی، در قانون تجارت 1347، بر این نظر است که اوراق مشارکت با اوراق قرضه سابق دارای اشتراکات زیادی هستند. به عبارت دیگر، اوراق مشارکت همانند ورقه قرضه، مبلغ اسمی معین و قابل معامله دارد که بدون تشریفات خرید و فروش می شوند. علاوه بر این، صاحب اوراق مشارکت در اداره شرکت یا موسسه ناشر حق دخالت ندارد.
ورقه مشارکت را می توان با سهام تعویض کرد و یا آن را تبدیل کرد. براساس ماده 65 لایحه قانونی، شرکتی که اقدام به مبادله اوراق مشارکت می‌کند، نمیتواند سرمایه خود را مستهلک کند، یا اوراق مشارکت قابل تعویض یا تبدیل جدید را نشر دهد و یا از طریق بازخرید سهام، میزان آن را کمتر و یا سرمایه را تقسیم کند.
براساس ماده 35 آیین نامه اجرایی قانون، چگونگی انتشار اوراق مشارکت، ناشر اوراق مشارکت هیچ حقی در نحوه تقسیم منافع ندارد و یا نمی تواند همانند اوراق قرضه سابق، زمان تحقق افزایش سرمایه موضوع اوراق مشارکت و یا سررسید نهایی اوراق مشارکت سهام جدید را صادر کند.
براساس همین ماده قانونی، چگونگی انتشار اوراق مشارکت، دادن سهم به سهامداران و یا تخصیص یا پرداخت با عناوینی همچون جایزه یا منافع انتشار سهام، ممنوع است. اما اگر حقوق دارندگان اوراق مشارکت که متعاقباً اوراق خود را به سهام شرکت تبدیل کرده اند، نسبت به سهامی که با تبدیل تصاحب شده اند، حفظ شده باشد، می تواند خلاف این امر انجام شود.
اوراق مشارکت با اوراق قرضه متفاوت است. به این دلیل که نمیتوان این دو را از جنس ورقه قرضه یا وام دانست. زیرا اوراق مشارکت بهره معین ندارند و آن چه برای صاحب ورقه کسب می شود، همان سودی است که در نتیجه اجرای طرح موضوع مشارکت بدست می آید و قسمتی از این سود در زمان اجرای طرح، بصورت علی الحساب و بخش دیگر آن در پایان طرح به طور کامل واریز می شود.
همچنین صاحب اوراق مشارکت، مال خود را به ناشر تملیک نمی‌کند، بلکه سرمایه او با میزان سرمایه ناشر، در طرح موضوع مشارکت ترکیب و حالت اشاعه در مالکیت طرفین، برقرار می شود. در ماده 8 آیین نامه اجرایی تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت قانون تجارت، قانون گذار می تواند چگونگی انتشار اوراق مشارکت، جمع آورده های صاحبان اوراق مشارکت و سرمایه موسسه یا شرکت ناشر را تعیین کنند. در این صورت هیچ شبهه ای در ارتباط با ربوی بودن و یا قرض بودن اوراق مشارکت ایجاد نمی شود.
2- مقایسه رابطه موضوع ورقه مشارکت با عقد مضاربه
برخی از حقوقدانان بر این نظرند که رابطه ناشی از ورقه مشارکت به عقد مضاربه شبیه است و برای توجیه شرعی بودن پرداخت سود تضمین شده می توان در مقابل دارنده ورقه مطابق با مقررات قانون مدنی راجع به مضاربه، عمل کرد. زیرا قانون مدنی به مضارب (عامل) اجازه می دهد تا با تصاحب و تملیک بخشی از مال خود، خسارت مالک را پرداخت و یا بخش یا تمامی سود حاصل را دریافت کند.
در این صورت دارنده ورقه مشارکت نمی تواند کاری انجام دهد جز این که هزینه ناشر (موسسه یا شرکت) را پرداخت کند تا ناشر با آن طرحی را انجام دهد و صاحب ورقه را در سود طرح، سهیم کند. براساس ماده 546 ق.م، در عقد مضاربه دارنده اوراق مشارکت می تواند سرمایه مورد نیاز مضارب را پرداخت کند تا وی نیز با این سرمایه تجارت کند و سپس سود حاصل میان دو طرف تقسیم شود. رابطه ای که از ورقه مشارکت ناشی می شود شباهت زیادی به عقد مضاربه دارد که در آن، طرح به نام ناشر و توسط او انجام می شود.
تفاوت عقد مضاربه و اوراق مشارکت
در ورقه مشارکت، موسسه یا شرکت ناشر برای اجرای طرح موضوع مشارکت، باید خود بخشی از سرمایه لازم را تامین کند. براساس ماده 8 آیین نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت، این حداقل سهم الشرکه ناشر به شکل صریح شرح داده شده است که در هر طرح (اعم از آورده نقدی و غیر نقدی) و میزان (سقف فردی) اوراق مشارکت قابل انتشار برای طرحهای موضوع اوراق مشارکت می باشد. اما این کار باید با رعایت وضعیت مالی و اعتباری ناشر و توسط بانک مرکزی صورت بگیرد. به همین دلیل طرح اجرایی ناشر باید با سرمایه جمعی ناشر و دارنده اوراق مشارکت انجام شود و همانند عقد مضاربه نمی تواند، تنها با سرمایه دارنده ورقه، ناشر طرح را اجرایی کند.
این در حالی است که در عقد مضاربه، یکی از طرفین، سرمایه لازم برای پروژه تجاری را تامین می‌کند و دیگری (عامل یا مضارب) در به فعالیت تجاری و یا اجرای پروژه و طرح خود می پردازد. در نهایت سود بین هر دو تقسیم می شود.
انواع اوراق قرضه
اوراق قرضه یا Bonds به سرمایه گذاری گفته می شود که بر اساس آن، سرمایه گذار به شخص حقوقی یا یک شرکت پولی را قرض می دهد و شرکت سرمایه پذیر تعهد می کند که در بازه رمانی مشخصی وجه یا اعتبار مورد نظر را همراه با پرداخت سود دوره ای ثابت آن باز پرداخت نماید.اوراق قرضه دارای یک سری ویژگی های مفید می باشد که به نفع طرفین معامله هستند که در ادامه به برخی از مهم ترین آنها اشاره می شود.
اوراق قرضه قابل تبدیل
اوراق قرضه قابل تبدیل یعنی این که در برخی موارد می توان اوراق مورد نظر را به سهام شرکت تبدیل نمود. زمانی که این گونه اوراق صادر می شوند، زمان و قیمت تبدیل آنها به سهام به طور دقیق مشخص می گردد.به طور معمول در این نوع از اوراق قرضه ابتدا عرضه با نرخ بهره پایین صورت می گیرد اما سهام عادی بالقوه بیشتری را کسب می کنند.
اوراق قرضه تضمین شده
اوراق قرضه تضمین شده عبارت است از اوراق قرضه ای که به وسیله یک وثیقه تضمین می شوند. یعنی شرکت صادر کننده اوراق ضمانت کند که دارایی کافی برای پوشش ارزش اوراقی که صادر می کند را دارد و اگر شرکت مورد نظر ورشکست گردد، دارایی های آن به صاحبان سهام تعلق می گیرد.
اوراق قرضه تضمین نشده
به اوراقی گفته می شود که هیچ تضمینی برای آنها صورت نمی گیرد و تنها می توان به اعتبار شرکت صادر کننده اوراق قرضه اکتفا نمود. از این نوع اوراق می توان به اوراق دولتی اشاره نمود که دارای اعتبار کافی می باشند.
دسته بندی اوراق بهادار
- اوراق مبتنی بر بدهی: اوراق قرضه، اوراق مشارکت، صکوک
- اوراق حقوق صاحبان سهام: سهام شرکت ها
- ابزار های مشتقه: قرارداد های آتی، اختیار معامله
انواع اوراق قرضه
اوراق قرضه دولتی
در واقع این اوراق به منظور تامین مالی برنامه ها و پرداخت لیست حقوق صادر می گردند که می توانند برای پرداخت صورت حساب ها نیز مورد استفاده قرار گیرند.
کشور هایی مانند آمریکا که اقتصاد آنها دارای ثبات می باشد، از امن ترین سرمایه گذاری ها در اوراق قرضه دولتی به شمار می روند و همچنین بر خلاف این امر، این نوع سرمایه گذاری دارای ریسک بالایی در کشور های در حال توسعه می باشند.دولت آمریکا اوراق قرضه دولتی را از طریق خزانه داری کشور و همچنین از طریق چندین نهاد دولتی مختلف صادر می نماید.
اوراق قرضه شهرداری
اوراق قرضه شهرداری به وسیله ایالت ها، کشور ها، شهر ها و همچنین سایر مناطق صادر می شوند که به منظور تامین مالی پروژه ها و عملیات صورت می گیرد.اوراق قرضه شهرداری شامل موارد زیر است:
- هزینه های ساخت بیمارستان
- هزینه های ساخت مدرسه
- هزینه های ساخت نیروگاه
- هزینه های ساخت خیابان
- هزینه های ساخت دفاتر اداری
- هزینه های ساخت فرودگاه
- هزینه های ساخت پل و غیره
معمولا زمانی شهرداری ها اقدام به صدور اوراق قرضه می کنند که به منبع مالی بیشتر از درآمد حاصل از جمع آوری مالیات ها احتیاج داشته باشند. که یکی از مهم ترین ویژگی های مثبت این اوراق این است که سود به دست آمده از آنها معاف از مالیات می باشد.
اوراق قرضه شرکتی
این نوع از اوراق توسط یک شرکت یا یک کسب و کار صادر می گردد که به منظور تامین مالی و جبران هزینه های آنها صورت می گیرد. ریسک این نوع از اوراق از ریسک اوراق قرضه دولتی بیشتر می باشد اما دارای سود بیشتری است.نکته جالب توجه دیگر در این گونه از اوراق، تنوع بالای آنها می باشد که تعداد گزینه های بیشتری برای خرید وجود دارد اما از عیوب آن می توان به مالیاتی که به آنها تعلق می گیرد اشاره نمود.
ویژگی های اوراق قرضه
- دارنده این اوراق بستانکار شرکت محسوب می گردد که حق دریافت اصل مبلغ اسمی و بهره آن را دارد و حقوق وی در سند قرارداد تعیین می گردد.
- دارنده این اوراق حق هیچ نوع مالکیتی در شرکت را ندارد و سود سهمی که به سهامداران پرداخت می شود، به وی تعلق نمی گیرد.
- این اوراق دارای سر رسید مشخص هستند که برخی تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت از آنها در یک مقطع معین زمانی سررسید می شوند و برخی دیگر نیز به تدریج.
- این اوراق معمولا دارای ارزش اسمی مشخصی هستند.
- اگر ناشر این نوع از اوراق ورشکست شود، دارندگان اوراق حق تقدم نسبت به صاحبان سهام برای دریافت اصل و فرع سرمایه خود دارند.
- بعضی از شرکت ها با هدف ایجاد جذابیت و انگیزه بیشتر در سرمایه گذاران اقدام به انتشار اوراق قرضه همراه با وثیقه می نمایند.
- دارندگان این اوراق حق رای ندارند مگر در مواردی مانند انتشار اوراقی دیگر و یا ادغام شرکت با سایر شرکت ها.
- اگر این اوراق عرضه خصوصی شوند، فقط ناشر و خریدار حق فروش دارند.
تفاوت اوراق قرضه با سهام
اوراق قرضه نیز همانند سهام جز انواع سرمایه گذاری محسوب می شود با این تفاوت که سهام جز وام محسوب نمی شوند و یک نوع مالکیت هستند و بازدهی آن بر اساس میزان سود شرکت مورد نظر تعیین می گردد.این موضوع، دلیل محکمی براس پر ریسک بودن سهام نسبت به اوراق قرضه که دارای نرخ ثابتی است، می باشد. همچنین برخی از اوراق قرضه دارای نرخ شناور هستند یعنی نرخ بهره آنها با توجه به شرایط بازار تعیین می شود.
اوراق مشارکت
اوراق مشارکت، به اوراق بهاداری می گویند که بیانگر مشارکت دارنده اوراق در یک طرح مشخص است.در واقع این شخص، سرمایه خود را در اختیار شرکت، کارخانه ها و … قرار داده است تا آن سازمان بتواند توسعه یابد و سود سرمایه گذار را به وی پرداخت نماید.
ویژگی های اوراق مشارکت
- قابلیت خرید و فروش در بازار ثانویه را دارد
- بازده بدون ریسک برای سرمایه گذاران دارد
- مالکیت بدون حق رای برای دارندگان اوراق دارد
- دارای معافیت مالیاتی برای سرمایه گذاری در اوراق مشارکت می باشد
- دارای تضمین سود و اصل مبلغ سرمایه گذاری برای دارندگان اوراق است
- پرداخت سود دوره های معین با کوپن های ماهانه، سه ماهه یا سالانه صورت می گیرد
- پرداخت سود به صورت علی الحساب و سود قطعی در سررسید می باشد
- سود 18 تا 22 درصد برای اوراق مشارکت تعیین شده است که ممکن است درصد های دیگری نیز پیشنهاد گردد
تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت
اوراق مشارکت یک نوع اوراق بدهی محسوب می شود که در کشور ایران به وسیله دولت، شهرداری و همچنین شرکت های دولتی یا خصوصی به منظور تامین نیاز مالی برای اجرای طرح های عمرانی، تولیدی و خدماتی انتشار می یابند که وظیفه طرح دستور العمل و مقررات انتشار آنها به عهده بانک مرکزی می باشد.به بیان واضح می توان گفت که اوراق مشارکت، دارای تفاوت زیادی با اوراق قرضه نمی باشند.
انواع اوراق قرضه
اوراق قرضه یا Bonds به سرمایه گذاری گفته می شود که بر اساس آن، سرمایه گذار به شخص حقوقی یا یک شرکت پولی را قرض می دهد و شرکت سرمایه پذیر تعهد می کند که در بازه رمانی مشخصی وجه یا اعتبار مورد نظر را همراه با پرداخت سود دوره ای ثابت آن باز پرداخت نماید.اوراق قرضه دارای یک سری ویژگی های مفید می باشد که به نفع طرفین معامله هستند که در ادامه به برخی از مهم ترین آنها اشاره می شود.
اوراق قرضه قابل تبدیل
اوراق قرضه قابل تبدیل یعنی این که در برخی موارد می توان اوراق مورد نظر را به سهام شرکت تبدیل نمود. زمانی که این گونه اوراق صادر می شوند، زمان و قیمت تبدیل آنها به سهام به طور دقیق مشخص می گردد.به طور معمول در این نوع از اوراق قرضه ابتدا عرضه با نرخ بهره پایین صورت می گیرد اما سهام عادی بالقوه بیشتری را کسب می کنند.
اوراق قرضه تضمین شده
اوراق قرضه تضمین شده عبارت است از اوراق قرضه ای که به وسیله یک وثیقه تضمین می شوند. یعنی شرکت صادر کننده اوراق ضمانت کند که دارایی کافی برای پوشش ارزش اوراقی که صادر می کند را دارد و اگر شرکت مورد نظر ورشکست گردد، دارایی های آن به صاحبان سهام تعلق می گیرد.
اوراق قرضه تضمین نشده
به اوراقی گفته می شود که هیچ تضمینی برای آنها صورت نمی گیرد و تنها می توان به اعتبار شرکت صادر کننده اوراق قرضه اکتفا نمود. از این نوع اوراق می توان به اوراق دولتی اشاره نمود که دارای اعتبار کافی می باشند.
دسته بندی اوراق بهادار
- اوراق مبتنی بر بدهی: اوراق قرضه، اوراق مشارکت، صکوک
- اوراق حقوق صاحبان سهام: سهام شرکت ها
- ابزار های مشتقه: قرارداد های آتی، اختیار معامله
انواع اوراق قرضه
اوراق قرضه دولتی
در واقع این اوراق به منظور تامین مالی برنامه ها و پرداخت لیست حقوق صادر می گردند که می توانند برای پرداخت صورت حساب ها نیز مورد استفاده قرار گیرند.
کشور هایی مانند آمریکا که اقتصاد آنها دارای ثبات می باشد، از امن ترین سرمایه گذاری ها در اوراق قرضه دولتی به شمار می روند و همچنین بر خلاف این امر، این نوع سرمایه گذاری دارای ریسک بالایی در کشور های در حال توسعه می باشند.دولت آمریکا اوراق قرضه دولتی را از طریق خزانه داری کشور و همچنین از طریق چندین نهاد دولتی مختلف صادر می نماید.
اوراق قرضه شهرداری
اوراق قرضه شهرداری به وسیله ایالت ها، کشور ها، شهر ها و همچنین سایر مناطق صادر می شوند که به منظور تامین مالی پروژه ها و عملیات صورت می گیرد.اوراق قرضه شهرداری شامل موارد زیر است:
- هزینه های ساخت بیمارستان
- هزینه های ساخت مدرسه
- هزینه های ساخت نیروگاه
- هزینه های ساخت خیابان
- هزینه های ساخت دفاتر اداری
- هزینه های ساخت فرودگاه
- هزینه های ساخت پل و غیره
معمولا زمانی شهرداری ها اقدام به صدور اوراق قرضه می کنند که به منبع مالی بیشتر از درآمد حاصل از جمع آوری مالیات ها احتیاج داشته باشند. که یکی از مهم ترین ویژگی های مثبت این اوراق این است که سود به دست آمده از آنها معاف از مالیات می باشد.
اوراق قرضه شرکتی
این نوع از اوراق توسط یک شرکت یا یک کسب و کار صادر می گردد که به منظور تامین مالی و جبران هزینه های آنها صورت می گیرد. ریسک این نوع از اوراق از ریسک اوراق قرضه دولتی بیشتر می باشد اما دارای سود بیشتری است.نکته جالب توجه دیگر در این گونه از اوراق، تنوع بالای آنها می باشد که تعداد گزینه های بیشتری برای خرید وجود دارد اما از عیوب آن می توان به مالیاتی که به آنها تعلق می گیرد اشاره نمود.
ویژگی های اوراق قرضه
- دارنده این اوراق بستانکار شرکت محسوب می گردد که حق دریافت اصل مبلغ اسمی و بهره آن را دارد و حقوق وی در سند قرارداد تعیین می گردد.
- دارنده این اوراق حق هیچ نوع مالکیتی در شرکت را ندارد و سود سهمی که به سهامداران پرداخت می شود، به وی تعلق نمی گیرد.
- این اوراق دارای سر رسید مشخص هستند که برخی از آنها در یک مقطع معین زمانی سررسید می شوند و برخی دیگر نیز به تدریج.
- این اوراق معمولا دارای ارزش اسمی مشخصی هستند.
- اگر ناشر این نوع از اوراق ورشکست شود، دارندگان اوراق حق تقدم نسبت به صاحبان سهام برای دریافت اصل و فرع سرمایه خود دارند.
- بعضی از شرکت ها با هدف ایجاد جذابیت و انگیزه بیشتر در سرمایه گذاران اقدام به انتشار اوراق قرضه همراه با وثیقه می نمایند.
- دارندگان این اوراق حق رای ندارند مگر در مواردی مانند انتشار اوراقی دیگر و یا ادغام شرکت با سایر شرکت ها.
- اگر این اوراق عرضه خصوصی شوند، فقط ناشر و خریدار حق فروش دارند.
تفاوت اوراق قرضه با سهام
اوراق قرضه نیز همانند سهام جز انواع سرمایه گذاری محسوب می شود با این تفاوت که سهام جز وام محسوب نمی شوند و یک نوع مالکیت هستند و بازدهی آن بر اساس میزان سود شرکت مورد نظر تعیین می گردد.این موضوع، دلیل محکمی براس پر ریسک بودن سهام نسبت به اوراق قرضه که دارای نرخ ثابتی است، می باشد. همچنین برخی از اوراق قرضه دارای نرخ شناور هستند یعنی نرخ بهره آنها با توجه به شرایط بازار تعیین می شود.
اوراق مشارکت
اوراق مشارکت، به اوراق بهاداری می گویند که بیانگر مشارکت دارنده اوراق در یک طرح مشخص است.در واقع این شخص، سرمایه خود را در اختیار شرکت، کارخانه ها و … قرار داده است تا آن سازمان بتواند توسعه یابد و سود سرمایه گذار را به وی پرداخت نماید.
ویژگی های اوراق مشارکت
- قابلیت خرید و فروش در بازار ثانویه را دارد
- بازده بدون ریسک برای سرمایه گذاران دارد
- مالکیت بدون حق رای برای دارندگان اوراق دارد
- دارای معافیت مالیاتی برای سرمایه گذاری در اوراق مشارکت می باشد
- دارای تضمین سود و اصل مبلغ سرمایه گذاری برای دارندگان اوراق است
- پرداخت سود دوره های معین با کوپن های ماهانه، سه ماهه یا سالانه صورت می گیرد
- پرداخت سود به صورت علی الحساب و سود قطعی در سررسید تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت می باشد
- سود 18 تا 22 درصد برای اوراق مشارکت تعیین شده است که ممکن است درصد های دیگری نیز پیشنهاد گردد
تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت
اوراق مشارکت یک نوع اوراق بدهی محسوب می شود که در کشور ایران به وسیله دولت، شهرداری و همچنین شرکت های دولتی یا تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت خصوصی به منظور تامین نیاز مالی برای اجرای طرح های عمرانی، تولیدی و خدماتی انتشار می یابند که وظیفه طرح دستور العمل و مقررات انتشار آنها به عهده بانک مرکزی می باشد.به بیان واضح می توان گفت که اوراق مشارکت، دارای تفاوت زیادی با اوراق قرضه نمی باشند.
دیدگاه شما