عوامل موثر بر کاهش نقدینگی چیست؟
کارشناس مسائل اقتصادی گفت: نرخ ارز و نحوه تبدیل درآمدهای ارزی در بودجه و سرعت گردش پول و اعتبارات اعطایی بخش بانکی از جمله عواملی است که در رشد نقدینگی می تواند اثر گذار باشد.
به گزارش بازار به نقل از ایبنا، رشد ۸ برابری نقدینگی دردولت های یازدهم و دوازدهم، نگرانی های جدی در رابطه با نرخ تورم به وجود آورده، بطوریکه بیش از هر موضوع دیگری یافتن راه حلی برای مدیریت آن در اولویت برنامه های دولت قرار گرفته است. نقدینگی به تنهایی معنای خاصی ندارد، مگر آنکه در کنار دیگر شاخص‌های اقتصادی بررسی شود. یکی از شاخص‌هایی که ارتباط مستقیم با آن دارد، نرخ تورم است.
علی صالح آبادی؛ رئیس کل بانک مرکزی در آستانه سال ۱۴۰۱ در جمع نمایندگان مجلس با اشاره به اهمیت این نکته، گفت: کنترل پایه پولی، نقدینگی و تورم از محورهای اقتصادی سال آینده کشور است. بر همین مبنا برنامه‌های مفصلی برای دستیابی به این اهداف تدارک دیده شده و امیدواریم در سال آینده با تلاش مجدانه، به مرحله اجرا درآید. امیدواریم در آینده، در حوزه اقتصادی کشور قدم‌های مثبت و موثری را برداریم.
بانک مرکزی در اواسط تیرماه آماری را منتشر کرد که از عزم دولت و بانک مرکزی در به کار بردن سیاست‌های ضد تورمی خبر می دهد. کاهش ۰.۲ درصدی حجم نقدینگی در فروردین ماه امسال از نشانه های کنترل متغیرهای پولی است که در صورت ادامه می توان امیدوارتر از گذشته برای آینده برنامه ریزی کرد.
حسن گلمرادی؛ استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص عوامل موثر بر رشد نقدینگی و نهادهای موثر بر آن گفت: رشد نقدینگی از فعل و انفعالات درونی متغیرهای اقتصادی پیروی می کند که از جمله می توان به رشد پایه پولی به عنوان مهمترین عامل اشاره کرد. پایه پولی هم تحت تاثیر خالص دارایی های داخلی و خارجی بانک مرکزی است که از قیمت و درآمدهای نفتی و غیر نفتی، بودجه دولت و منابع تامین کسری بودجه ناشی می شود.
وی در ادامه اضافه کرد: نرخ ارز و نحوه تبدیل درآمدهای ارزی در بودجه و سرعت گردش پول و اعتبارات اعطایی بخش بانکی از جمله عوامل دیگری است که در رشد نقدینگی می تواند اثر گذار باشد. سرعت گردش پول و تقاضا برای دریافت تسهیلات معمولا در شرایط تورمی تشدید شده و رشد نقدینگی را متاثر می سازد. در کنار عوامل مورد اشاره، در درون نظام بانکی ناترازی بانک ها و کفایت اندک سرمایه و اهرم سازی بالا در سیستم بانکی شرایط را برای تسهیل قدرت خلق نقدینگی می تواند ایجاد کند که این عوامل نیز در شرایط تورمی هم اثرگذار و هم اثرپذیر است.
این استاد دانشگاه درباره راه های رفع نقدینگی در کشور چنین توضیح داد: اصلاح و بهبود ساختار بودجه دولت از حیث درآمد و مخارج، اصلاح سیستم بانکی، هماهنگی و اصلاح قوانین و مقررات پولی و مالی، کنترل نرخ ارز، استقلال بیشتر سیاست‌گذار پولی و بهبود فضای کسب و کار از جمله عواملی است که می توان برای کنترل رشد نقدینگی موثر واقع شود.
نقدینگی به مجموع «پول» و «شبه‌پول» در گردش گفته میشود.
حجم پول در گردش شامل دو مولفه پایه پولی (Monetary Base) و ضریب فزاینده پولی است.
*پایه پولی چیست؟
پایه پولی یا همان «پول پر قدرت» به مجموع اسکناس و مسکوک در گردش به علاوه سپرده بانک ها نزد بانک مرکزی گفته می شود
پایه پولی یا پول پر قدرت(High Powered Money) به جمع ستون بدهی ها یا جمع ستون دارایی ها ترازنامه بانک مرکزی گفته می شود. بدهی های بانک مرکزی شامل اسکناس و مسکوک نزد مردم به علاوه سپرده بانک ها نزد بانک مرکزی است و دارایی های بانک مرکزی شامل طلا، ارز و بدهی های دولت و بانکها به بانک مرکزی است. معادله H=R+C مبین آنست که پول پر قدرت(پایه پولی) H برابر است با جمع اسکناس و مسکوک(Currency) به علاوه سپرده های بانکی(Reserves) نزد بانک مرکزی است.
پول پر قدرت در برابر شبه پول تولید شده ناشی از فعالیت بانک های تجاری و تعاملات افتصادی مردم است.
حجم پول در گردش(یا نقدینگی) تنها وابسته به پایه پولی نیست و با فعالیت بانک های تجاری و مردم در تعاملات اقتصادی نیز مرتبط است.
*ضریب فزاینده پولی چیست؟
ولی این عامل به تنهایی حجم پول در گردش را تعیین نمی کند. ضریب فزاینده پولی ناشی از فعالیت های بانک های تجاری و تعاملات اقتصادی مردم نیز به عنوان مولفه مهم نقدینگی عمل می کند به گونه ای که اگر نرخ ذخیره قانونی بانکها نزد بانک مرکزی برابر (r) باشد حجم پول در گردش برایر نسبت پایه پولی (D) به نرخ ذخیره است.
به عبارتی حجم پول در گردش برابر (D/r) خواهد بود.
واضح است که هر قدر نرخ ذخیره قانونی بانک ها نزد بانک مرکزی بیشتر باشد قدرت تولید پول بانکها تضعیف شده و حجم کلی نقدینگی به سمت مقدار پایه پولی میل می کند.
*تورم و نقدینگی
اما نقدینگی کجا روی معیشت مردم تاثیر گذار میشود؟ پاسخ واضح است: در تورم ( اینجا بخوانید: درباره تورم: تورم ماهانه، نقطه به نقطه، سالانه چیست؟ چطور محاسبه میشود؟ تورم چطور بوجود می آید؟ انواع تورم؟ http:// on.fb.me/1ztfs6e)
عوامل تاثیر گذار در نقدینگی پنج رکن بانک مرکزی، نظام بانکی، مردم، دولت و بخش خارجی است. حجم نقدینگی در یک اقتصاد باید متناسب با میزان تولید کالا و خدمات باشد. در غیر این صورت بدون تردید باعث تورم با رکود در تولید خواهد شد.
* دام نقدینگی چیست؟
دام نقدینگی(Liquidi ty Trap) به وضعیتی گفته می شود که در اثر نرخ بهره بسیار پایین، سرمایه گذاران تمایلی به خرید اوراق قرضه نداشته و ترجیح می دهند که سرمایه خود را به صورت نقدی ذخیره کنند و در واقع تقاضای پول بی نهایت است.
در این وضعیت با توجه به انتظار به افزایش نرخ بهره، مردم سعی می کنند که سرمایه خود را جهت حداقل نموده زیان ناشی از افزایش نرخ بهره به صورت ذخایر راکد نگه دارند.
این وضعیت در شرایط رکورد اقتصادی ایجاد می شود و تزریق پول توسط بانک مرکزی هم هیج بهبودی در شرایط نخواهد داد.
به عبارتی انتظار افزایش نرخ بهره به مفهوم گرانتر شدن پول و منابع مالی خواهد بود و در این شرایط خریداران شروع به احتکار پول می کنند تا اسیر افزایش قیمت های آتی نشوند.
این در سطح کلان یعنی دام نقدینگی وضعیتی که رخداد آن از نگاه نظریه پردازان کلاسیک اقتصادی نامحتمل می نمود.
وجه نامگذاری دام نقدینگی به تله افتادن مقادیر کلانی از نقدینگی نزد مردم و عدم مشارکت این نقدینگی در فرآیند تولید کالا و خدمات است.
نقدینگی چیست و چه اهمیتی در سرمایه گذاری دارد؟
نقدینگی معیاری است که امکان تبدیل یک دارایی به پول نقد یا دارایی دیگر را تعیین میکند. به‌عنوان‌مثال تصور کنید که صاحب یک کتاب نادر و ارزشمند قدیمی هستید و قصد فروش این کتاب را دارید. اما مشکل اینجاست که در یک جزیره دور افتاده، تنها زندگی می کنید. در نتیجه کتاب شما اگرچه ارزشمند است اما یافتن خریدار برای آن بسیار سخت خواهد بود.
حال فرض کنید که می خواهید به‌اندازه ۱۰۰ هزار تومان بیت کوین بخرید. شما به راحتی و بلافاصله می‌توانید از جفت ارز BTC / ریال در نوبیتکس استفاده کرده و خرید خود را انجام دهید. این خرید بدون هیچ تأثیری روی قیمت این دارایی صورت می‌گیرد. به همین خاطر است که نقدینگی در مورد دارایی‌های مالی حائز اهمیت است.
مقدمه
راه مناسب برای اطمینان از سلامت یک بازار چیست؟ البته که برای تعیین سلامت یک بازار می‌توان حجم معاملات، نوسانات یا سایر شاخص‌های تکنیکال را بررسی کرد. اما با تمام این مسائل، یک عامل بسیار مهم که نباید آن را در این میان نادیده گرفت؛ نقدینگی است. اگر بازار دارای نقدینگی بالا نباشد، انجام هر معامله‌ای بر قیمت تأثیر قابل‌توجهی خواهد داشت. در ادامه می‌توانید بیشتر درباره نقدینگی و تأثیر و اهمیت آن بخوانید.
نقدینگی چیست؟
نقدینگی (Liquidity) معیاری است برای سنجش سهولت تبدیل یک دارایی به دارایی دیگر بدون آنکه تبدیل، تأثیری بر قیمت آن دارایی بگذارد. به زبان ساده ، نقدینگی نشان می‌دهد که آیا یک دارایی به سرعت و راحتی قابل خریدوفروش است یا خیر!
با توجه به این؛ نقدینگی خوب، به این معنی است که یک دارایی بدون تأثیر زیادی بر قیمتش، بتواند به سرعت خریداری یا فروخته شود. در سوی مقابل، نقدینگی بد یا کم به این معنی است که یک دارایی نمی‌تواند به سرعت خریداری‌شده و یا به فروش برسد. یا حتی اگر بتوان به سادگی آن را معامله کرد، در هر معامله‌ای که صورت بپذیرد، قیمت آن دارایی دستخوش تغییر بسیاری خواهد شد.
وجه نقد (یا معادل‌های وجه نقد، مانند کارت عابر بانک) یکی از نقدشونده‌ترین دارایی‌هاست. چرا که وجوه نقد می‌توانند به راحتی به دارایی‌های دیگر تبدیل شوند. معادل چنین عملکردی در دنیای رمزارزها ارز دیجیتال با ثبات (StableCoin) است.
اگرچه ارزهای دیجیتال هنوز تبدیل به بخشی از استانداردهای پرداخت روزمره نشده‌اند، اما با این وجود، زمان زیادی طول نخواهد کشید که این مسئله به طور گسترده در بین عموم موردپذیرش قرارگرفته و به عنوان یک راه‌حل پرداخت مورد استفاده قرار گیرند. هرچند که در حال حاضر نیز حجم زیادی از بازار رمزارزها در اختیار ارزهای دیجیتال با ثبات قرارگرفته و آنها را به یک دارایی نقد شونده مناسب تبدیل کرده است.
از طرف دیگر، املاک و مستغلات، اتومبیل‌های خاص یا اجناس نادر ممکن است به طور نسبی نقد شوندگی پایینی داشته باشند، زیرا خریدوفروش آنها لزوماً کار ساده‌ای نیست. حتی اگر شما مالک یک اثر گران‌قیمت هنری هستید، یافتن خریداری که مایل به خرید آن از شما با قیمتی مناسب باشد، دشوار است.
به طور مثال فرض کنیم که شما مایل به تعویض آن اثر هنری با یک خودرو گران‌قیمت هستید. تقریباً غیرممکن است از میان مالک‌های چنین خودرویی، فردی را پیدا کنید که مایل به فروش خودروی خود باشد و آن اثر هنری را به عنوان بهای اتومبیلش بپذیرد. در واقع پول نقد برای پوشاندن نواقص چنین شکل‌هایی از مبادله کالا با کالایی پدید آمد.
به‌طورکلی دارایی‌های فیزیکی به دلیل ملموس بودن، نسبت به دارایی‌های دیجیتال از قدرت نقدشوندگی کمتری برخوردارند. همچنین دارایی‌های فیزیکی مشمول هزینه‌های اضافی (مانند مالیات، تعمیر و نگهداری) نیز بوده و حتی ممکن است خریدوفروش آنها طی پروسه طولانی‌تری انجام بگیرد.
این در حالی است که در مورد مبادلات دیجیتال و رمزارزها، خرید یا فروش دارایی‌ها تنها یک بازی انتقال بیت (bits) میان رایانه‌ها است. این موضوع به سود نقدینگی است، زیرا مراحل لازم برای انجام یک معامله و تراکنش را به مراتب ساده‌تر میکند.
البته بهتر است نقدینگی را به عنوان یک طیف در نظر بگیریم و به هر دارایی بخشی خاص از آن را اختصاص بدهیم. در یک سو، پول نقد و رمز ارز با ثبات (stable coin) است و در سوی دیگر، دارایی‌های سخت نقد شونده و راکد مانند کالاهای نادر وجود دارند. به‌طورکلی بهتر است انواع دارایی‌ها را در بخشی از طیف نقدینگی بگنجانیم.
انواع نقدینگی:
- نقدینگی دارایی: این اصطلاح اغلب در متون تجاری و ترازنامه‌های مربوط نقدینگی چیست؟ به کسب‌وکارها مورد استفاده قرار می‌گیرد و به معنای توان پرداخت بدهی‌های یک شرکت با محاسبه دارایی و گردش مالی خود است. نقدینگی دارایی بالای یک شرکت سلامت تراز مالی آن را تضمین میکند.
- نقدینگی بازار: میزانی که بازار اجازه خریدوفروش دارایی‌ها با قیمتی منصفانه را فراهم میکند، نقدینگی بازار است. این قیمت نزدیک‌ترین قیمت به ارزش ذاتی دارایی است. در واقع ارزش ذاتی یک دارایی اغلب بین کمترین قیمتی که یک فروشنده حاضر به فروش و بیشترین قیمتی که یک خریدار حاضر به خرید است، قرار دارد. هرچه این اختلاف یا شکاف قیمت کمتر باشد، نقدینگی بازار بالاتر بوده و در نتیجه. احتمال خرید یا فروش یک دارایی بالاتر است.
شکاف قیمت چیست؟
همان‌طور که گفتیم، تفاوت میان بیشترین قیمتی که خریدار حاضر به خریدن یک دارایی و کمترین قیمتی که فروشنده حاضر به فروش یک دارایی است، شکاف قیمت نامیده میشود. هر چه این شکاف قیمت بیشتر باشد امکان صورت گرفتن معامله کمتر است و در نتیجه نقدینگی بازار پایین‌تر خواهد بود. شکاف قیمت بالا به معنای بازار راکد و شکاف قیمتی پایین به معنای درخواست بالا برای خرید و یک بازار پویاست.
شکاف قیمتی برای معامله‌گرانی که از روش آربیتراژ استفاده می‌کنند، کاربرد دارد. هدف آنها بهره‌گیری از اختلافات ناچیز در پیشنهاد نقدینگی چیست؟ خرید و درخواست فروش قیمت است که بارها و بارها اتفاق می‌افتد. چنین فعالیت‌هایی در واقع بسیار به سود بازار است. ولی چرا؟ زیرا آنها شکاف قیمتی را کاهش داده و سایر معامله‌گران نیز معامله بهتری خواهند داشت. علاوه بر این، آنها از بروز اختلاف بالای قیمت بین صرافی‌هایی با جفت‌های مشابه جلوگیری می‌کنند.
چرا نقدینگی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؟
باوجوداینکه رمز ارزها دارایی دیجیتالی هستند، اغلب انتظار می‌رود که نقدینگی بالایی داشته باشند، اما در واقعیت چنین نیست. برخی رمزارزها به خاطر حجم معاملات بیشتر و بازدهی بالاتر بازار، از سایر رمزارزها نقدینگی بهتری دارند.
حجم معاملاتی برخی بازارها چندین هزار دلار بوده و این در حالی است که حجم برخی دیگر میلیاردها دلار است. واقعیت این است که نقدینگی برای رمزارزهایی مانند بیت کوین یا اتریوم مشکل خاصی به وجود نمی‌آورد، اما بسیاری از رمزارزها با مشکل جدی نقدینگی در بازار خود روبرو هستند.
نقدینگی به ویژه در مورد خریدوفروش آلت کوین‌ها بسیار مهم است چراکه خریدن یک رمزارز با نقدینگی کم و راکد نقدینگی چیست؟ به این معنی است که فروش آن سادگی یک رمزارز با نقدینگی بالا نیست و ممکن است برای معامله‌گر مشکلاتی به وجود آورد. برای همین به‌طورکلی پیشنهاد میشود که رمزارزهایی را خریدوفروش کنید که از نقدینگی بالایی برخوردارند.
در یک سفارش سریع در بازاری با نقدشوندگی پایین، شما با افت قیمت روبرو خواهید شد. افت در اینجا به این معنی است که معامله با قیمتی کاملاً متفاوت از آنچه در نظر داشتید، صورت می‌گیرد. این معمولاً به این خاطر اتفاق می‌افتد که نقدینگی چیست؟ در دفتر سفارش‌ها، سفارش کافی و نزدیک به قیمت مورد نظر شما وجود ندارد. شما می‌توانید با سفارش محدود، از این موضوع اجتناب کنید، اما در این صورت ممکن است سفارش شما برای مدت‌ها در لیست سفارش‌ها باقی بماند.
نقدینگی می‌تواند در شرایط متفاوت بازار، تغییر کند. یک بحران مالی می‌تواند تأثیر غیرقابل‌انکاری بر نقدینگی داشته باشد زیرا فعالان بازار برای پوشش تعهدات مالی و یا پرداخت بدهی‌های خود، اقدام به خروج سریع از بازار می‌کنند.
سخن آخر
نقدینگی عامل مهمی در بررسی بازارهای مالی است. به‌طورکلی، معامله در بازارهایی که نقدینگی بالایی دارند، مطلوب‌تر است زیرا می‌توان با خیالی آسوده نسبت به موقعیت‌های ورود و خروج از آن بازار اقدام کرد.
خلق نقدینگی
به حجم کل پول و شبه پول در گردش در یک سیستم نقدینگی چیست؟ اقتصادی نقدینگی گفته می شود.
نقدینگی یا به عبارت صحیح تر، حجم پول ، مجموع پول و شبه پول است .
خلق نقدینگی
حجم نقدینگی در یک اقتصاد باید متناسب با میزان تولید کالا و خدمات باشد.
در غیر این صورت بدون تردید باعث نقدینگی چیست؟ تورم با رکود در تولید خواهد شد.
به عبارت دیگر چون میزان کالا و خدمات در جامعه محدود است، پس باید میزان نقدینگی به اندازه ای باشد که با کالا و خدمات برابری کند .
اگر میزان نقدینگی کمتر از حد تعادل کاهش یابد ،
سیستم دچار رکود خواهد شد و برعکس اگر میزان نقدینگی بیشتر از حد تعادل باشد
کالا و خدمات در جامعه کم شده و قیمت ها افزایش می یابد(تورم).
به عبارت بهتر نقدینگی عبارت است از مجموع اسکناس و مسکوکات در دست مردم به علاوه سپرده های کوتاه مدت (پول) و سپرده های بلند مدت(شبه پول)
حجم پول در گردش شامل دو مولفه پایه پولی و ضریب فزاینده پایه پولی است.
پایه پولی همان مجموع اسکناس ها و مسکوک در گردش به علاوه سپرده بانک های تجاری
نزد بانک مرکزی است و ضریب فزاینده پولی ناشی از فعالیت بانک های تجاری و
تعاملات اقتصادی مردم نیز به عنوان مولفه مهم نقدینگی عمل میکند.
نقدینگی=پایه پولی * ضریب فزاینده
تفاوت ضریب فزاینده و پایه پولی:عمده تفاوت میان خلق نقدینگی از طریق پایه پولی (منابع بانک مرکزی)و ضریب فزاینده(نظام بانکی)در نحوهتخصیص پول است.در اولی گردش پول در اقتصاد با تخصیص دولت انجام می پذیرد و سایر گردش های بعدی از طریقنظام بانکی و دومی تمام گردش پول از طریق نظام بانکی صورت می پذیرد.
برای مثال در صورتی که ضریب فزاینده برابر ۵ بوده و پایه پولی برابر ۱۰۰ واحد باشد، نقدینگی برابر ۵۰۰ واحد است.
حال اگر ۲۰ واحد پایه پولی از منابع بانک مرکزی افزایش یابد،
در جمع ۱۰۰ واحد نقدینگی (حاصلضرب پایه پولی افزایش یافته در ضریب فزاینده)
افزایش خواهد یافت که ۲۰ واحد اولیه در ابتدا توسط دولت تخصیص داده شده
و ۸۰ واحد باقیمانده که به واسطه ضریب فزاینده به نقدینگی اضافه می شود، از طریق نظام بانکی تخصیص پیدا می کند.
حالت دیگر، تغییر ضریب فزاینده از ۵ به ۶ و افزایش نقدینگی به میزان ۱۰۰ واحد است
که در این حالت، ۱۰۰ واحد ایجاد شده به طور کامل از طریق نظام بانکی تخصیص خواهد یافت.
نقدینگی چیست؟
نقدینگی یا liquidity به این موضوع اشاره دارد که چقدر راحت می توان یک دارایی یا اوراق بهادار را بدون اینکه بر قیمت آن در بازار تأثیر بگذارد، تبدیل به وجه نقد کرد. نقدشونده‌ترین دارایی، خود پول نقد است.
نکات کلیدی نقدینگی
- نقدینگی به‌سهولت تبدیل یک دارایی یا اوراق بهادار به وجه نقد، بدون تأثیر بر قیمت آن در بازار اشاره دارد.
- پول، نقدشونده‌ترین دارایی است، درحالی‌که دارایی‌های ملموس نقدشوندگی کمتری دارند. دو نوع اصلی نقدینگی عبارت‌اند از نقدینگی بازار و نقدینگی حسابداری.
- نسبت‌های جاری، سریع و نقدی معمولاً برای اندازه‌گیری نقدینگی استفاده می‌شوند.
معنا و مفهوم نقدینگی
نقدینگی میزان سهولت خرید یا فروش سریع یک دارایی در بازار طبق قیمت ارزش ذاتی آن است. به‌طورکلی، پول نقد، نقدشونده‌ترین دارایی در نقدینگی چیست؟ نظر گرفته میشود زیرا می‌تواند به‌سرعت و به‌آسانی به دارایی‌های دیگر تبدیل شود. دارایی‌های مشهود، مانند املاک، آثار هنری و آثار کلکسیونی، همگی به طور نسبی نقدشونده هستند. سایر دارایی‌های مالی، از سهام گرفته تا واحدهای مشارکتی، در محل‌های مختلفی از طیف نقدینگی قرار می‌گیرند.
به‌عنوان‌مثال، اگر شخصی یک یخچال 1000 دلاری بخواهد، پول نقد دارایی است که به‌راحتی می‌توان از آن برای تهیه آن استفاده کرد. اگر آن شخص پول نقد نداشته باشد اما یک مجموعه کتاب کمیاب داشته باشد که 1000 دلار ارزش‌گذاری شده است، بعید است کسی را پیدا کند که بخواهد یخچال را با مجموعه‌اش عوض کند. در عوض، وی باید مجموعه کتاب خود را بفروشد و از پول نقد برای خرید یخچال استفاده کند.
اگر این فرد بتواند ماه‌ها یا سال‌ها برای خرید صبر کند، مشکلی نیست، اما اگر فقط چند روز فرصت داشته باشد، ممکن است مشکل‌آفرین شود. در این صورت مجبور میشود به‌جای اینکه منتظر خریداری باشد که مایل به پرداخت تمام ارزش کتاب‌ها باشد، آنها را با تخفیف بفروشد. کتاب‌های کمیاب نمونه‌ای از دارایی‌های غیرنقدی هستند.
دو معیار اصلی برای نقدینگی وجود دارد: نقدینگی بازار و نقدینگی حسابداری.
نقدینگی بازار
نقدینگی بازار مفهومی است که در آن یک بازار، مانند بازار سهام یک کشور یا بازار املاک و مستغلات یک شهر، امکان خریدوفروش دارایی‌ها را باقیمت‌های ثابت و شفاف فراهم میکند. در مثال بالا، بازار یخچال در ازای کتاب‌های کمیاب به‌قدری غیرنقدی است که برای همه اهداف نمی‌توان از آن استفاده کرد.
از سوی دیگر، بازار سهام نقدینگی بازار بالاتری دارد. اگر یک سهام حجم معاملات بالایی داشته باشد که تحت سلطه فروش نیست، قیمتی که خریدار به‌ازای هر سهم (قیمت پیشنهادی) پیشنهاد میکند و قیمتی که فروشنده مایل به پذیرش آن است (قیمت تقاضا) نسبتاً نزدیک به یکدیگر خواهد بود.
بنابراین، سرمایه‌گذاران مجبور نخواهند بود که برای فروش سریع، از سودهای تحقق‌نیافته دست بکشند. زمانی که فاصله بین قیمت‌های پیشنهادی و درخواستی کمتر میشود، بازار نقدشونده‌تر است، و وقتی این فاصله بیشتر میشود، در عوض بازار نقدتر میشود. بازارهای املاک و مستغلات معمولاً نقدشوندگی بسیار کمتری نسبت به بازارهای سهام دارند. نقدشوندگی بازارهای سایر دارایی‌ها، مانند قراردادها، ارزها یا کالاها، اغلب به‌اندازه ی آنها و میزان مبادلات باز برای معامله در آنها بستگی دارد.
نقدینگی حسابداری
نقدینگی حسابداری، به میزان سهولت انجام تعهدات مالی یک فرد یا شرکت با دارایی‌های نقدی در دسترس خود و توانایی پرداخت بدهی‌ها در زمان سررسید را اندازه‌گیری میکند.
در مثال بالا، دارایی‌های مجموعه‌دار کتاب کمیاب نسبتاً غیرنقدی هستند و احتمالاً تمام ارزش 1000 دلاری خود را ندارند. از نظر سرمایه‌گذاری، ارزیابی نقدینگی حسابداری به معنای مقایسه دارایی‌های نقدی با بدهی‌های جاری یا تعهدات مالی است که ظرف یک سال سررسید می‌شوند.
تعدادی نسبت وجود دارد که نقدینگی حسابداری را اندازه‌گیری میکند که در تعریف دقیق «دارایی‌های نقد» متفاوت است. تحلیلگران و سرمایه‌گذاران از این موارد برای شناسایی نقدینگی بالای شرکت‌ها استفاده می‌کنند. همچنین معیاری برای عمق بازار در نظر گرفته میشود.
اندازه گیری نقدینگی
تحلیلگران مالی به توانایی یک شرکت در استفاده از دارایی‌های نقدی برای پوشش تعهدات کوتاه‌مدت خود نگاه می‌کنند. به‌طورکلی، هنگام استفاده از این فرمول‌ها، نسبت بیشتر از یک مطلوب است.
نسبت جاری
نسبت جاری، ساده‌ترین و سهل گیرترین نسبت است. این نسبت، دارایی‌های جاری (آنهایی که به طور منطقی می‌توانند در یک سال به پول نقد تبدیل شوند) در برابر بدهی‌های جاری را اندازه‌گیری میکند. فرمول آن خواهد بود:
بدهی‌های جاری / دارایی‌های جاری = نسبت جاری
نسبت سریع (نسبت تست محک سریع)
نسبت سریع، یا نسبت تست محک سریع، کمی سختگیرانه‌تر است. موجودی‌ها و سایر دارایی‌های جاری را که به‌اندازه وجه نقد و معادل‌های نقدی، حساب‌های دریافتنی و سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت نقدینگی ندارند، در نظر نمی‌گیرد. فرمول آن این است:
بدهی‌های جاری / (پول نقد و معادل‌های نقدی + سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت + حساب‌های دریافتنی) = نسبت سریع
نسبت تست محک سریع (واریانس)
واریانس نسبت محک سریع، به‌سادگی موجودی را از دارایی‌های جاری کم میکند و آن را کمی سخاوتمندانه‌تر میکند:
بدهی‌های جاری / (هزینه‌های پیش‌پرداخت – موجودی‌ها – دارایی‌های جاری) = (واریانس) نسبت تست محک سریع
نسبت نقدی
نسبت نقدی دقیق‌ترین نسبت نقدینگی است. این نسبت، به جز حساب‌های دریافتنی و همچنین موجودی‌ها و سایر دارایی‌های جاری، دارایی‌های نقدی را دقیقاً به‌عنوان پول نقد یا معادل‌های نقدی تعریف میکند.
بیش از نسبت جاری یا نسبت تست محک سریع، نسبت نقدی، توانایی یک دارایی را برای نقدی ماندن ارزیابی میکند چراکه حتی شرکت‌های بسیار سودآور نیز در صورت عدم واکنش به رویدادهای پیش‌بینی‌نشده را دارند ممکن است با مشکل مواجه شوند. فرمول آن بدین شرح است:
بدهی‌های جاری / وجه نقد و معادل‌های نقدی = نسبت نقدی
مثال برای نقدینگی
از نظر سرمایه‌گذاری، سهام ها به‌عنوان نقدشونده‌ترین دارایی‌ها محسوب می‌شوند. اما وقتی صحبت از نقدینگی به میان می‌آید، همه سهام ها یکسان نیستند. برخی از سهام فعال‌تر از سایرین در بورس معامله می‌شوند، به این معنی که بازار بیشتری برای آنها وجود دارد. به‌عبارت‌دیگر، معامله گران و سرمایه‌گذاران علاقه بیشتر و ثابت‌تری به آنها دارند. این سهام های نقدی معمولاً با حجم روزانه اندازه‌گیری می‌شوند که این می‌تواند در میلیون‌ها یا حتی صدها میلیون سهم باشد.
به‌عنوان‌مثال، در 26 آوریل 2019، 8.4 میلیون سهم Amazon.com (AMZN) در NASDAQ معامله شد. درحالی‌که این مقدار ممکن است نقدینگی خوبی به نظر برسد، اما هنوز نقدینگی آن بسیار کمتر از مثلاً اینتل (INTC) است که در آن روز NASDAQ با حجم 72 میلیون سهم یا فورد موتور (F) که با حجم 156 میلیون سهم، بالاترین در بورس نیویورک (NYSE) بود، نقدشونده‌ترین سهام ایالات متحده در آن روز را به خود اختصاص دادند.
چرا نقدینگی مهم است؟
اگر بازارها نقدشونده نباشند، فروش یا تبدیل دارایی‌ها یا اوراق بهادار به پول نقد دشوار میشود. به‌عنوان‌مثال، شما ممکن است یک میراث خانوادگی بسیار کمیاب و ارزشمند داشته باشید که 150000 دلار ارزیابی میشود.
بااین‌حال، اگر بازاری برای کالای شما وجود نداشته باشد (یعنی هیچ خریداری) بی‌ارزش کی شود، زیرا هیچ‌کس پولی نزدیک به ارزش تخمینی آن پرداخت نمی‌کند و در نتیجه این دارایی بسیار غیرنقدی است. حتی ممکن است نیاز به استخدام یک شرکت حراج داشته باشید که به‌عنوان یک کارگزار عمل کرده و خریداران بالقوه و علاقه‌مند را شناسایی کند که این امر مستلزم زمان و هزینه است.نقدینگی چیست؟
بااین‌حال، دارایی‌های نقدی را می‌توان به‌راحتی، سریع، باارزش کامل و با هزینه کم فروخت. شرکت‌ها همچنین باید دارایی‌های نقدی کافی برای پوشش تعهدات کوتاه‌مدت خود مانند صورت‌حساب‌ها یا حقوق و دستمزد داشته باشند، در غیر این صورت با بحران نقدینگی مواجه می‌شوند که می‌تواند منجر به ورشکستگی شود.
نقدشونده‌ترین دارایی‌ها یا اوراق بهادار کدام‌اند؟
پول نقد، نقدشونده‌ترین دارایی است و پس از آن معادل‌های نقدی که بازارهای پول، گواهی‌های سپرده یا سپرده‌های مدت‌دار هستند، قرار می‌گیرند. اوراق بهادار قابل‌فروش مانند سهام و اوراق قرضه نیز اغلب بسیار نقد هستند و می‌توانند به‌سرعت از طریق یک کارگزار فروخته شوند. سکه‌های طلا و کلکسیون‌های خاص نیز ممکن است به‌راحتی به‌صورت نقدی فروخته شوند.
دارایی‌ها یا اوراق بهادار غیرنقدی چه هستند؟
اوراق بهاداری که در خارج از بورس (OTC) معامله می‌شوند، مانند برخی از اوراق بهادار مشتقه پیچیده، اغلب به طور کامل نقدشونده نیستند. برای افراد، یک خانه، یا یک خودرو تا حدودی نقدشونده نیستند، زیرا ممکن است چندین هفته یا ماه طول بکشد تا خریدار پیدا شود، و چندین هفته دیگر نیز برای نهایی کردن معامله و دریافت پول طول بکشد. علاوه بر این، هزینه‌های کارگزاران معمولاً بسیار زیاد است (به‌عنوان‌مثال، به طور متوسط 5-7٪ برای یک مشاور املاک).
چرا برخی از سهام ها نقد شونده تر از بقیه هستند؟
نقدشونده‌ترین سهام، سهامی است که موردعلاقه ی بسیاری از بازیگران مختلف بازار باشد و حجم معاملات روزانه زیادی دارد. چنین سهام هایی همچنین تعداد بیشتری از بازارسازان را جذب میکند و بازار دوطرفه فشرده‌تری را ایجاد میکند.
سهام غیر نقدشونده فاصله ی قیمتی نقدینگی چیست؟ نقدینگی چیست؟ خریدوفروش بیشتر و عمق بازار کمتری دارد. این سهام ها کمتر شناخته شده هستند، حجم معاملات پایین‌تری دارند و اغلب دارای ارزش بازار و نوسان کمتری هستند. بنابراین، سهام یک بانک بزرگ چندملیتی نسبت به یک بانک کوچک منطقه‌ای نقدشوندگی بیشتری دارد.
دیدگاه شما