معاملات هیجانی سهام در بورس

لزوم کنترل هیجان در بورس

بر پایه معاملات یکشنبه، ۱۸ اردیبهشت ماه شاخص هم‌وزن با ۲ هزار و ۶۹۲ واحد افزایش به رقم ۴۲۹ هزار و ۱۱ واحد رسید؛ این در حالی بود که شاخص کل بورس تهران با افزایش ۹ هزار و ۱۵۰ واحدی به رقم یک میلیون و ۵۵۲ هزار واحد رسید.

بر پایه معاملات یکشنبه، ۱۸ اردیبهشت ماه شاخص هم‌وزن با ۲ هزار و ۶۹۲ واحد افزایش به رقم ۴۲۹ هزار و ۱۱ واحد رسید؛ این در حالی بود که شاخص کل بورس تهران با افزایش ۹ هزار و ۱۵۰ واحدی به رقم یک میلیون و ۵۵۲ هزار واحد رسید.

همچنین، بیش از ۱۱ میلیارد و ۶۶۲ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۶۰ هزار و ۴۴۹ میلیارد ریال در بورس اوراق بهادار تهران دادوستد شد.

شاخص بازار اول افزایش ۷ هزار و ۹۷۷ واحدی و شاخص بازار دوم، افزایش ۱۴ هزار و ۴۸۱ واحدی را تجربه کردند. گروه خودرو در جریان معاملات امروز با ۸۷ هزار و ۱۷۳ معامله به ارزش ۷ هزار و ۳۹۱ میلیارد ریال در صدر گروه‌های بورسی نشست. همچنین، گروه فرآورده‌های نفتی با ۵۳ هزار و ۱۸۹ معامله به ارزش ۴ هزار و ۶۸۸ میلیارد ریال، گروه فلزات اساسی با ۵۸ هزار و ۸۷ معامله به ارزش ۴ هزار و ۴۶۶ میلیارد ریال، گروه شیمیایی با ۴۴ هزار و ۹۲۲ معامله به ارزش ۳ هزار و ۱۸۴ میلیارد ریال و گروه چند رشته‌ای صنایع با ۴۳ هزار و ۷۸۰ معامله به ارزش ۲ هزار و ۶۷۰ میلیارد ریال در صدر برترین گروه‌ها قرار گرفتند.

در جریان معاملات روز گذشته، شرکت فولاد مبارکه اصفهان با یک هزار و ۶۹۳ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی با یک هزار و ۵۲۱ واحد، شرکت پالایش نفت تبریز با ۷۶۱ واحد، شرکت فولاد خوزستان با ۶۳۳ واحد و شرکت مبین انرژی خلیج فارس با ۶۳۰ واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر رشد شاخص کل داشتند در مقابل، شرکت پالایش نفت بندرعباس با ۳۷۱ واحد، شرکت پتروشیمی جم با ۲۳۹ واحد، شرکت پتروشیمی شیراز با ۲۱۸ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر با ۲۱۷ واحد و شرکت معاملات هیجانی سهام در بورس پالایش نفت تهران با ۲۱۳ واحد بیشترین تاثیر منفی را بر رشد شاخص کل داشتند.

قدرت‌نمایی مجدد شستا

معامله‌گرها روز گذشته ۲۳۰میلیارد تومان سهام سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی خرید و فروش کردند، بیشترین معاملات بورس و فرابورس به گروه خودرو و ساخت قطعات تعلق داشت و ۶درصد از کل سهام کشت و دام گلدشت نمونه اصفهان معامله شد.

در مجموع حدود ۶هزار و ۱۴۰میلیارد تومان سهام خرید و فروش شد که پنج نماد «شستا»، «خساپا»، «شپنا»، «های وب» و «شتران» به ترتیب در رتبه اول تا پنجم لیست بیشترین ارزش معاملات سهام قرار گرفتند.

در دومین روز هفته معادل ۲۳۰میلیارد تومان سهام سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی دست به دست شد، سایپا پس از معاملاتی به ارزش ۲۲۵میلیارد تومان دوم شد و سهام پالایش نفت اصفهان نیز به جایگاه سوم معاملات رسید.

روز گذشته ۶درصد از کل سهام کشت و دام گلدشت نمونه اصفهان (زگلدشت) معامله شد، ۱۰نماد برتر سهم ۲۳.۵درصدی از کل داد و ستدها داشتند، ارزش معاملات در هشت سهم به بیش از ۱۰۰میلیارد تومان رسید و نصف ارزش کل معاملات نیز به ۴۸نماد نخست اختصاص داشت.

نگاهی بر معاملات فرابورس

در جریان معاملات یکشنبه شاخص کل فرابورس با افزایش ۱۳۱ واحدی به رقم ۲۱ هزار و ۲۰۴ واحد رسید و بیش از ۳ میلیارد و ۲۰۶ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۲۵ هزار و ۴۰۸ میلیارد ریال دادوستد شد.

در جریان معاملات روز گذشته فرابورس ایران، شرکت پلیمر آریا ساسول با ۳۶ واحد، شرکت فولاد هرمزگان جنوب با ۲۶ واحد، شرکت پالایش نفت لاوان با ۱۴ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری صبا تامین با ۹ واحد و شرکت صنعتی مینو با ۸ واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر رشد شاخص داشتند.

در مقابل، شرکت اعتباری ملل با ۴.۷۴ واحد، شرکت تولید نیروی برق دماوند با ۲.۵ واحد، شرکت برق و انرژی پیوندگستر پارس با ۲.۳ واحد، شرکت توسعه سامانه نرم افزاری نگین با ۲ واحد و گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی با ۲ واحد بیشترین تاثیر منفی را بر رشد شاخص داشتند.

پیش‌بینی آینده بازار

با توجه به روند معاملات به نظر می‌رسد اگر شاخص کل از محدوده یک میلیون و ۶۰۰هزار واحد عبور کند، کمی اصلاح در این محدوده داشته باشد و احتمالا تا محدوده یک میلیون و ۴۹۰هزار واحد بازگشت داشته باشد. از طرفی دیگر ممکن است این بازگشت در محدوده فعلی اتفاق بیفتد و پس از آن شاخص برای شکست محدوده یک میلیون و ۶۰۰هزار واحد حرکت کند.

پیش بینی کارشناسان حاکی از آن است که شاخص کل در بلندمدت تحت تاثیر نرخ دلار در بازار آزاد است و مادامی که دلار به سقف ۳۱هزار تومان الی ۳۲هزار تومان دست نیابد، عبور شاخص کل از سطح دو میلیون واحد بعید است. اما اگر اتفاقات بنیادی دیگری از جمله کاهش نرخ بهره بانکی و ورود پول بزرگ به بازار رخ دهد، امکان عبور شاخص از سطح مذکور وجود دارد.

روند معاملات بورس نشان می‌دهد که دیگری هیجانی در خرید و فروش معاملات هیجانی سهام در بورس سهامداران وجود ندارد و سهامداران با دقت و تعقل بیشتری به معامله می‌پردازند. همچنین به نظر می‌رسد اگر اصلاحی هم پیش روی بازار باشد، این اصلاح به دور از هیجان و فشار فروش خواهد بود.

مجتبی دیبا، کارشناس و فعال بازار سرمایه روند شاخص کل را بررسی کرد و گفت: با توجه به روند معاملات به نظر می‌رسد اگر شاخص کل از محدوده یک میلیون و ۶۰۰هزار واحد عبور کند، کمی اصلاح یا به عبارتی استراحت در این محدوده داشته باشد و احتمالا تا محدوده یک میلیون و ۴۹۰هزار واحد بازگشت داشته باشد.

وی ادامه داد: از طرفی دیگر ممکن است این بازگشت در محدوده فعلی اتفاق بیفتد و پس از آن شاخص برای شکست محدوده یک میلیون و ۶۰۰هزار واحد حرکت کند.

این کارشناس بازار سرمایه به نوسانات نرخ ارز اشاره کرد و گفت: با توجه به روند قیمتی دلار در روزهای گذشته به نظر می‌رسد هیجان انتظار تورمی در حال شکل‌گیری در بازار است و مسیر معاملات تحت تاثیر این موضوع قرار گرفته است. به‌طور کلی به نظر می‌رسد با شکل گرفتن انتظارات تورمی بازار هم واکنش بهتری به مسائل و روند معاملات نشان می‌دهد.

وی تشریح کرد: با توجه به حواشی‌ای که اخیرا پیرامون مذاکرات برجام به بازار مخابره شده انتظار می‌رود صنایع معاملات هیجانی سهام در بورس کوچک‌تر با قدرت بیشتری در مسیر صعودی خود باقی بمانند.

این کارشناس ادامه داد: بیشترین تزریق پول حقوقی به بورس و فرابورس در سه گروه «بیمه‌ و صندوق ‌بازنشستگی»، «شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی» و «فرآورده‌های نفتی» رقم خورد در حالی که برآیند معاملات گروه‌های «زراعت و خدمات وابسته» و «فلزات اساسی» به نفع حقیقی‌ها تمام شد. دیبا در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر بازار در شرایطی قرار دارد که با توجه به انتظارارت تورمی موجود قدرت در دست خریداران است و رشد نرخ جهانی کامودیتی‌ها و نفت نیز نوید ادامه رشد صنایع متاثر را می‌دهند.

راهکارهایی برای کنترل هیجان در سرمایه گذاری

برای داشتن یک سرمایه گذاری خوب در بازارهای بورسی باید با هیجانات این بازار آشنایی داشته باشیم و راه کارهایی را برای کنترل آن‌ها به کار ببریم. چرا که عدم کنترل هیجانات در بورس می‌تواند موجب شود تا شما بسیار متضرر شوید و خطاهایی جبران ناپذیر را در این راه مرتکب شوید. راه کارهایرمختلفی برای کنترل هیجان در سرمایه گذاری وجود دارد که در حین سادگی می‌توانند به شما کمک کنند از طریق کنترل احساسات خود موفق شوید تصمیمات مناسبی بگیرید. روش‌هایی که در ادامه برای کنترل هیجان در سرمایه گذاری به شما آموزش خواهیم داد نه تنها در زمینه فعالیت‌های بورسی برای شما کارآمد خواهد بود بلکه می‌توانید آن را برای خرید سکه، طلا یا رمز ارزها و… مورد استفاده قرار دهید.

کنترل هیجان در سرمایه گذاری

توانایی کنترل هیجان در سرمایه گذاری تنها برای افراد تازه کار لازم نیست؛ چرا که حتی افراد حرفه‌ای ممکن است در حوزه سرمایه گذاری تحت تاثیر هیجانات خاصی قرار بگیرند و نتوانند استراتژی خوبی را در معاملات خود اتخاذ کنند. یکی از موارد مهمی که می‌تواند به عدم کنترل احساسات و هیجانات شما منجر شود، نداشتن استراتژی مشخص و کارآمد است. برای کنترل هیجان در سرمایه گذاری بهتر است موارد مختلفی از جمله حد ضرر، حد سود، تعداد پله‌های خرید و… را از قبل مشخص کنید. رعایت این حدکد می‌تواند به انجام یک معامله موفق منجر شود و در واقع چنان چه معامله‌گری موفق به رعایت این چند حد نشده باشد، در معامللت معاملات هیجانی سهام در بورس خود دچار هیجان شده و متضرر می‌شود.

پیامدهای عدم کنترل هیجان سرمایه گذاری در بورس چیست؟

چنان چه سرمایه گذار نتواند هیجانات خود را در بازارهای بورسی کنترل کند، مسلما با پیامدهایی منفی مواجه خواهد شد که نه تنها او بلکه سایر سرمایه گذاران را متضرر خواهند کرد. از جمله این پیامدهای منفی می‌توان به ایجاد حباب‌هایی در بازارهای بورس و سرمایه گذاری اشاره کرد که ضرر آن نه تنها متوجه خود شخص خواهد بود بلکه به سایر سرمایه گذاران بازار بورس آسیب خواهد رساند. همچنین این عدم کنترل هیجانات می‌تواند افت و ریزش شدیدی را در سهام و شاخص‌های بورسی ایجاد کند و سهامداران این بازار را نسبت به سرمایه گذاری بی‌اعتماد کند. ریزش قیمت نمادهای مختلف در بورس یکی دیگر از پیامدهای اخذ تصمیمات هیجانی است. و البته نمی‌توان از بزرگترین آسیب این رفتار هیجانی که متضرر شدن سهام دار است چشم پوشی کرد.

چه راه‌کارهایی برای کنترل هیجان در سرمایه گذاری وجود دارند؟

در این جا چند راهکار بسیار کاربردی برای کنترل هیجانات سرمایه گذاری را به شما معرفی می‌کنیم که می‌توانند برای شما کارآمد باشند. این راهکارها شامل موارد زیر هستند:

• سرمایه گذاری خود را با پول زیاد آغاز نکنید

در ابتدای سرمایه گذاری و زمانی که هنوز به قدر کافی برای انجام این کار ماهر نیستید، بهتر است سرمایه کمی را به بازار وارد کنید. خیلی‌ها در ابتدای سرمایه گذاری خود می‌خواهند یک شبه به ثروت زیادی برسند و از این رو سرمایه گذاری خود را با پول زیادی آغاز می‌کنند. همین مسئله موجب می‌شود که در صورت خطا و متضرر شدن آن‌ها هیجان زدع و غمگین شوند و گاه حتی برای جبران این ضرر، پول بیشتری را باز هم به اشتباه سرمایه گذاری کنند.

• از شلوغ کردن بیش از حد پرتفوی بورسی خود بپرهیزید

یکی دیگر از عواملی که می‌تواند به افزایش هیجانات دامن بزند، شلوغی بیش از اندازه پرتفوی بورسی است. درست است که سرمایه گذاری در چند حوزه مختلف می‌تواند برای افزایش سود آوری مفید باشد؛ اما اگر چنان چه شما در بیش از ۵ سهم مختلف سرمایه گذاری کنید، مسلما قادر به کنترل تمامی آن‌ها نخواهید بود و ممکن است در این باره دچار مشکل شوید. بهتر است که تمام سرمایه مورد نظر خود را تنها روی ۵ سهم متمرکز کنید تا بتوانید با تسلط بیشتری آن‌ها را کنترل کنید و سودآوری راحت‌تر، بهتر و مطمئن‌تری داشته باشید.

برای داشتن یک سرمایه گذاری بهتر و سودآورتر بهتر است که روزانه تمامی گزارش‌های مالی که در سامانه کدال منتشر می‌شوند را بخوانید و با دقت بررسی کنید.

میزان سواد و سطح اطلاعات شما از بازارهای بورسی می‌تواند به سرمایه گذاری بهتر شما کمک کند. چنان چه همواره اطلاعات خود را در حوزه سرمایه گذاری افزایش دهید و تجربیات جدیدی را بیاموزید، خواهید دید که تا چه حد سرمایه گذاری شما در این بازارها متحول خواهد شد.

خیلی‌ها گمان می‌کنند که تحلیل تکنیکال به تنهایی می‌تواند برای داشتن یک سرمایه گذاری سودآور مناسب باشد؛ اما بهتر است بدانید که شما به عنوان یک سرمایه گذار، هم به تحلیل بنیادی و هم تکنیکال نیاز خواهید داشت.

• برای سرمایه گذاری از دارایی‌های مازاد استفاده کنید

همیشه بهتر است که پول‌های مازاد خود را به بازارهای سرمایه وارد کنید و هیچ گاه با پولی که از راه وام یا قرض به دست آمده یا پولی که به آن احتیاج دارید در بازارهای بورسی سرمایه گذاری نکنید.

• برای انجام معاملات حتما از استراتژی استفاده کنید

داشتن استراتژی در معاملات موجب می‌شود که شما تا حد امکان از هیجانات حاکم بر بازارهای بورسی در امان باشید. به این منظور می‌توانید هدف خود از سرمایه گذاری و بازه سرمایه گذاری خود را از قبل تعیین کنید تا دچار مشکل نشوید.

• با دیدگاهی بلند مدت سرمایه گذاری کنید

برای سرمایه گذاری در بازارهای بورسی یا هر بازار دیگری بهتر است یک دیدگاه بلند مدت اتخاذ کنید. اکثر افرادی که از سرمایه گذاری خود سود زیادی کسب می‌کنند، افرادی هستند که سرمایه خود را مدت‌های طولانی در بازار نگه می‌دارند و به دنبال یک شبه پولدار شدن نیستند.

• فرصت‌های از دست رفته را فراموش کنید

چسبیدن به موقعیت‌های از دست رفته گذشته هیچ پیامدی به جز اخذ تصمیمات آنی و هیجانی برای شما به دنبال نخواهد داشت و می‌تواند به تصمیمات احساسی شما و از دست دادن سرمایه بیشتر منجر شود.

سخن نهایی

در این مقاله در رابطه با راه‌های کنترل هیجان در سرمایه گذاری با شما صحبت کرده و از اهمیت آن گفتیم. چنان چه می‌خواهید یک سرمایه گذاری سودآور داشته باشید، نباید از اهمیت این موضوع غافل شوید و بهتر است موارد نامبرده در این مقاله را حتما رعایت کنید.

ساعت طلایی خرید و فروش سهام در بورس

معمولا برای افراد علاقه‌مند به بازارهای مالی سوالی پیش می‌آید که آیا برای خرید و فروش سهام، قوانین خاصی وجود دارد؟ در جواب باید گفت دستورالعمل‌های مبهمی جهت ارائه زمانبندی خاص وجود دارد ولی بهترین ساعت معامله در بورس باری هر سهم، به تجزیه و تحلیل بازار، تحقیقات فرد و نوع سهم وابسته است. اما به صورت کلی قوانینی بر بازارهای مالی نیز حاکم است و با بررسی رفتار بازار متوجه می‌شویم در اولین و آخرین ساعات زمان معامله، حجم و نوسان بیشتری نسبت به سایر ساعت‌ها وجود دارد. تنها یک معامله‌گر باتجربه می‌تواند از این نوسانات در جهت افزایش سود خود استفاده کرده و الگوی خاص رفتار قیمت در سهام را تشخیص دهد. تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا نحوه کشف این فرمول را برایتان آشکار سازیم.

یک معامله‌گر حرفه‌ای برای تشخیص بهترین ساعت خرید و فروش سهام به چه نکاتی توجه می‌کند؟

یک معامله‌گر حرفه‌ای برای تشخیص بهترین ساعت معامله در بورس، به فاکتورهای زیادی توجه می‌کند. معامله‌گر تیزبین به پیگیری اخبار تجاری و اقتصادی علاقه‌مند است. چرا که انتشار این اخبار اقتصادی، بر بازار و همچنین بر سهام مختلف، در زمان‌های متفاوتی تاثیر می‌گذارند. پس باید زمان انتشار اخبار را در نظر بگیرید چون می‌تواند منجر به نوسانات بیشتری شود.

برخی از معامله‌گران بازار سهام معتقدند در روزهای خاصی از هفته یا حتی ماه‌های خاصی، معاملات نسبت به سایر زمان‌ها مطلوب‌تر است. اما شواهد کمی وجود دارد تا این حرف را در مدت زمان طولانی تایید کند.

چطور از ساعات کاری بازار سهام، بهترین ساعت خرید یا فروش سهام را شناسایی کنیم؟

همان‌طور که می‌دانید بازارهای سهام جهانی زمان شروع و پایان متفاوتی در روز و هفته دارند. مثلا در بازارهای مالی نیویورک از ساعت 4 صبح تا 8 زمان ثبت سفارش است. افتتاحیه آن 9:30 تا 4 بعدازظهر بوده و پس از بسته شدن بازار، تا ساعت 8 شب پس بازار برگزار می‌شود. در حالی که ساعت کاری بازار بورس و فرابورس ایران از شنبه تا چهارشنبه ساعت 8:30 تا 12:30 است. زمان سفارش‌گیری از 8:30 تا 9 صبح شروع شده و تنها می‌توان سفارشات خرید یا فروش را در سامانه ثبت نمود. خرید و فروش سهام از ساعت 9 تا 12:30 است و پس از آن امکان ثبت سفارش وجود ندارد.

بهترین ساعت خرید سهام

روزانه فقط 3 ساعت و نیم فرصت دارید تا بتوانید بیشترین سود را از بازار معاملاتی کسب کنید. بنابراین باید به دقت ساعات افزایش یا کاهش حجم معاملات را کشف کنید. معامله‌گران با بررسی بهترین ساعت خرید و فروش سهام، توصیه کرده‌اند 15 دقیقه ابتدایی و انتهایی بازار، بیشترین حجم معاملات انجام خواهد شد. با این حال عوامل زیادی می‌تواند این ساعات را تغییر دهد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.

طبق بررسی‌های گسترده معامله‌گران، برای تعیین قطعی بهترین ساعت خرید سهم، باید به اخبار مرتبط با سهم که در روز قبل منتشر شده‌اند، توجه کرد. چنانچه اخبار منتشر شده در رابطه با سهم، در آخر هفته یا شب قبل مثبت باشد، بهترین زمان برای خرید آن سهم است.

همچنین با توجه به تحلیل تکنیکال، زمانی باید سهمی را بخرید که دو اتفاق در تحلیل سهم افتاده باشد:

1. مقاومت سهم شکسته شده باشد و شاهد حضور نمودار در محدوده تثبیت باشید.
2. سهم در محدوده حمایت قرار گرفته باشد.

بهترین ساعت فروش سهم

با بررسی بهترین ساعت معامله، به این نکته پی خواهید برد که برای فروش یک سهم بهتر است به چند نکته مهم توجه کنید. زمانی برای فروش سهم مناسب است که بازار هیجانی باشد. بیشترین زمان هیجانی بودن بازار بورس ایران، در ابتدایی‌ترین زمان شروع بازار یعنی ساعت 9 تا 9:15 است.

برای یک فروش پرسود، حد ضرر خود را در نظر داشته باشید. اگر به حد ضرر رسیدید، بدون درنگ، آن را بفروشید تا در صف فروش منتظر نمانید. توجه به تارگت قیمت سهم نیز عامل دیگری برای تشخیص زمان فروش سهم است. با مثبت بودن روند سهم، خریداران سهام افزایش می‌یابند، بنابراین می‌‌توانید آن را با درصدهای مثبت به فروش برسانید. فراموش که نکرده‌اید این فروش پرسود تنها در ساعت طلایی فروش سهم یعنی 9-9:15 اتفاق می‌افتد؟ از حمایت‌ها هم غافل نشوید! اگر قیمت سهمی به محدوده حمایتی برسد، صف فروش تشکیل می‌شود و فروش در ساعات اولیه بازار، مانع اتلاف وقت و همچنین جا ماندن از سود فروش خواهد شد.

برای اینکه معامله‌های پر سودی داشته باشیم، به چه نکاتی توجه کنیم؟

یک معامله‌گر هوشمند، به دقت همه جنبه‌های بازار را زیر نظر گرفته و بهترین ساعت خرید و فروش سهام در بورس را شناسایی می‌کند.

• اخبار اقتصادی
• تحلیل تکنیکال و نحوه جابجایی کندل‌ها
• رصد کردن صف‌های خرید و فروش به منظور تشخیص نحوه حرکت سهم
• تعیین حد سود و زیان
• آگاهی از هیجانات بازار و پیش‌بینی آن‌ها
• در نهایت با آگاهی از بهترین ساعت معامله، سود خود را حفظ کنید.

جمع‌بندی

با توجه به نکات گفته شد، می‌توان گفت بهترین ساعت خرید یک سهم در نیم ساعت پایانی بازار (ساعت 12 الی 12:30) و بهترین زمان فروش سهم، در ابتدا بازار (ساعت 9 الی 9:15) می‌باشد. همچنین مواردی اعم از اخبار سیاسی و اقتصادی، تحلیل بنیادی و تکنیکال سهم و تعیین حد سود و ضرر را در نظر بگیرید.

سهامداران بورسی و رهایی از معاملات هیجانی

بررسی خالص خرید حقیقی در بازار سهام و مقایسه آن با متغیر مشابه در صندوق‌های قابل معامله نشان می‌دهد در طول ماه‌های اخیر هر بار که خالص خرید سهامداران خرد در بازار سهام رو به افول گذاشته است، سرمایه‌های حقیقی سر از صندوق‌های یادشده درآورده‌اند.

• تلنگری برای واقع‌بینی بیشتر
• تغییر رویه چرا و چگونه؟
• پیش‌ به سوی سهامداری غیرمستقیم
• از کنترل ریسک تا پارکینگ پول
• نگاهی به‌بورس چهارشنبه

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، به نظر می‌رسد با افزایش مقبولیت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، سهامداران خرد دست از پذیرش ریسک اضافی برداشته‌اند و سعی می‌کنند تا با بردن سرمایه خود به صندوق‌های سرمایه‌گذاری راهی مقبول را برای حضور در بازار سرمایه در پیش بگیرند.

بازار سهام در طول چندماه گذشته شاهد بازگشت به‌روند صعودی بوده و‌این روند صعودی در حالی شکل گرفته که ارزش معاملات خرد حتی نتوانسته به‌نیمی از رکورد خود در سال ۹۹ برسد. از سوی دیگر افزایش ارزش خالص دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری چه ثابت و چه در سهام حکایت از آن دارد که در طول ماه‌های اخیر به‌شکل آهسته و پیوسته در درآمد معاملات هیجانی سهام در بورس ثابت‌ها و با شیبی تند‌تر در صندوق‌های در سهام ادامه داشته است.‌

این مساله حکایت از آن دارد که بر‌خلاف تجربه تلخ سال گذشته که به‌افت قابل‌توجه قیمت‌ها در بورس انجامید و سبب شد بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد در انجام معاملات مستقیم زیان کنند، در حال‌حاضر معاملات غیر‌مستقیم که با کنترل ریسک بیشتر همراه است و از سوی متخصصان در صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام می‌شود، مقبولیت بیشتری یافته است. همین امر به‌خوبی نشان می‌دهد که چرا در برخی از موارد که شاخص بورس افزایش چشمگیری داشته خالص مالکیت حقیقی رشد چندانی نکرده و ارزش معاملات خرد همراه با خالص خرید حقیقی با شیب صعود شاخص‌کل افزایش پیدا نمی‌کند.

تلنگری برای واقع‌بینی بیشتر

بازار سهام در چند‌ماه اخیر یک روند صعودی تقریبا متعادل را طی کرده و اگر از نوسان‌های رخ داده در هفته گذشته بگذریم‌این بازار توانسته‌این روند را به‌شکلی متعادل و به‌دور از التهاب طی کند. در طول‌این مدت افزایش آهسته و پیوسته انتظارات تورمی در کنار رشد ‌اندک قیمت دلار سبب شده تا تصور حاکم بر بازارهای دارایی درباره لاینحل‌ماندن مذاکرات احیای برجام در کنار کسری بودجه سنگین دولت در سال ۱۴۰۰ رفته‌رفته بر قیمت سهام در بورس و فرابورس اثر بگذارد و به‌همین ترتیب شاهد افزایش‌این شاخص از کانال یک‌میلیون واحدی تا میانه کانال یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی باشیم. روز گذشته شاخص بورس تهران تنها به‌میزان 19/0درصد رشد کرد و به‌سطح یک‌میلیون و ۵۲۶ هزار واحد رسید. این تغییرات قابل‌توجه که در طول ۳‌ماه گذشته یعنی از روزهای ابتدایی خرداد تا پایان هفته جاری رخ داده در شرایطی به‌ثبت می‌رسد که تا قبل از آن در بازار سهام طی حدود 10ماه، ریزشی تقریبا یک میلیون واحدی رخ داده و اعتماد مردم به‌بازار سرمایه را خدشه‌دار کرده است.‌این مساله همچنین تصور نابجای کم‌ریسک بودن داد و ستد سهام را هم از بین برده برد. بسیاری از کارشناسان بازار بخش مهمی از‌این اتفاق را ناشی از اجتناب سرمایه‌گذاران خرد به‌سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و استفاده از ظرفیت نهادهای مالی نظیر صندوق‎‌های سرمایه‌گذاری، سبدگردانی‌ها‌ یا شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری می‌دانستند.‌این مساله چندان بیراه هم نبود. به‌رغم‌اینکه ریزش بزرگ قیمت‌ها در مرداد‌ماه سال‌۹۹ ناشی از یک صعود تقریبا بی‌وقفه دو ساله بود و همین امر می‌توانست به‌دلیل بیش واکنشی به‌انتظارات تورمی درباره افزایش قیمت دلار روند صعودی موجود در بازار سرمایه را به‌بیراهه ببرد، با‌این حال باید توجه داشت که ناوارد بودن سرمایه‌گذاران تازه‌وارد به‌گردونه معاملات سهام نیز خود امری بود که در طول‌این مدت به ‌هیجانی‌شدن جو حاکم بر بازار سرمایه منتهی شد و در نتیجه هراس‌ایجاد شده برای فروش سهام در نهایت به‌تغییر روند در‌این بازار انجامید.

در آن زمان افزایش شتابان قیمت‌ها در بسیاری از نمادهای دلاری و حتی کوچک بازار سبب شده بود تا رشد بی‌وقفه شاخص بورس به‌عنوان مهم‌ترین نماد بازار سرمایه‌ایران مردم عادی را به‌سمت‌این بازار روانه کند و هجوم تقریبا بی‌وقفه نقدینگی به‌بازار یاد‌شده یک رالی صعودی قدرتمند را در‌این بازار شکل دهد.

طبیعی است که در چنین شرایطی پول در بازار آنقدر هست که معاملات هیجانی سهام در بورس تمامی سهام موجود در آن تقریبا بدون وقت شاهد افزایش قیمت باشند؛ افزایش قیمتی که می‌تواند هر تحلیلگر ناوارد را کم‌کم به‌این مساله مجاب کند که سرمایه‌گذاری خبره است و می‌تواند تحت هر شرایطی در‌این بازار به‌کسب سود ادامه دهد.

این در حالی است که می‌دانیم بازارهای مالی بیش از آنکه دشتی مسطح و حاصلخیز برای کسب سود باشند، در بسیاری از مواقع دریای متلاطم‌اند که ثابت‌ماندن در مسیر حرکت آنها امری دشوار است که با ریسک بسیاری همراه خواهد بود.

همین امر بود که سبب شد تا در سال‌های گذشته که افزایش قیمت سهام هر روز بیشتر و بیشتر در میان مردم عادی مورد‌توجه قرار می‌گرفت، سرمایه‌گذاران تازه‌وارد به‌طور مستقیم و طبیعتا به‌دور از مدیریت ریسک حرفه‌ای وارد چرخه داد و ستد‌های‌این بازار شوند. تحقق چنین امری به‌جز‌اینکه حکایت از کمبود سواد مالی در بخش قابل‌توجهی از فعالان خرد بازار داشت،‌این مساله را هم نشان می‌داد که سرمایه‌گذاری مستقیم نظیر ورود دارایی به‌بازار سهام از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری مورد توجه مردم قرار نگرفته است.

بنابراین طبیعی بود که با برگشت روند صعودی و آغاز یک روند نزولی پرقدرت تقریبا 10ماهه کمتر کسی بتواند خود را از اشتباه فروش شکل گرفته در بازار رها کند و سرمایه خود را از گزند زیان دور نگه دارد.

نتیجه‌این شد که بسیاری از حقیقی‌ها برای مدتی طولانی در بازار بمانند و حتی در مواقعی سهامی در پرتفو خود داشته باشند که تا همین چند وقت پیش بیش از ۷۰‌درصد ضرر کرده است.

طبیعتا‌این زیان سنگین هم به‌این سادگی‌ها جبران نمی‌شد و آنهایی که به‌شناسایی‌این ضرر هنگفت رضایت می‌دادند یا برای همیشه از بازار می‌رفتند و یا ترجیح می‌دادند تا با تجربه‌ای جدید و داشتن نگاهی واقع‌بینانه‌تر به‌سمت معاملات سهام بیایند. بنابراین شرایط یاد‌شده درس عبرتی بود که سبب شد تا در از ابتدای سال‌جاری شاهد رونق گرفتن معاملات در واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله یا دارای صدور و ابطال باشیم و بسیاری از مردم سعی می‌کنند تا برای پیشی گرفتن از تورم، دارایی خود را به‌جای تقبل زیان سرمایه‌گذاری مستقیم به ‌صندوق‌های سرمایه‌گذاری بسپارند.

تغییر رویه چرا و چگونه؟

تمام ‌این مسائل سبب شده تا ما در سال‌جاری شاهد بروز یک نکته در معاملات بورس تهران باشیم.

در حالی که تا قبل از ‌این بسیاری از روندهای صعودی و نزولی بازار به‌دلیل حجم بالای سرمایه‌گذاری بدون واسطه از سوی مردم عادی، با رصد ارزش معاملات خرد بورس قابل‌تحلیل بود و همبستگی مستقیم داشت، در حال‌حاضر شاهد آن هستیم که با افتادن بازار در روند صعودی طی چند‌ماه گذشته در عمل ارزش معاملات خرد به‌شکلی آهسته و پیوسته افزایش نیافته و کاهش آن نیز به‌جز در مواردی ‌اندک از همین رویه تبعیت کرده است.

‌این در حالی است که تا پیش از ‌این مثلا در سال ۹۹ می‌شد ردپای ورود و خروج پول حقیقی را به‌راحتی با تحرکات شاخص اصلی سهام مقایسه کرد. این‌طور که به‌نظر می‌رسد اما در سال‌جاری به‌لطف افزایش مقبولیت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و بیشتر شدن آشنایی با امکانات مربوط به ‌آن، سرمایه‌گذاران خرد دست از پذیرش ریسک اضافی برداشته‌اند و سعی می‌کنند تا با بردن سرمایه خود به صندوق‌های سرمایه‌گذاری راهی مقبول را برای حضور در بازار سرمایه در پیش بگیرند. گواه صحت ‌این مساله را می‌توان در ارزش دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و همچنین در سهام مشاهده کرد که در طول یک سال گذشته افزایش حجم خالص دارایی‌های آنها روندی صعودی داشته و حتی در ماه‌های اخیر ‌این صعود شیب بیشتری نیز به‌خود گرفته است.

پیش‌ به سوی سهامداری غیرمستقیم

بررسی‌های حکایت از آن دارد که در صندوق‌های درآمد ثابت، صندوق‌های دارای بیشترین ارزش دارایی یعنی گنجینه زرین‌شهر لوتوس‌پارسیان و درآمد‌ثابت کاردان به‌شکل پیوسته شاهد افزایش ارزش دارایی بوده‌اند و ‌این مساله تقریبا در سایر صندوق‌های‌ این گروه نیز تداوم داشته است.

در صندوق‌های سهامی اما بیشترین ارزش دارایی به ‌سه صندوق مشترک پیشتاز مشترک پیشرو معاملات هیجانی سهام در بورس و امید توسعه تعلق دارد و ‌این امر مشهودتر است و در طول سه‌ماه گذشته شاهد رشد قابل‌توجه ورود سرمایه مردم به ‌این صندوق‌ها بوده‌ایم.

بر‌این اساس می‌توان توضیح داد که چرا شاخص بورس در‌ماه‌های گذشته به‌رغم آنکه شاهد افزایش پایدار در خالص خرید حقیقی نبوده یا حتی ارزش معاملات خرد روزانه سهام در آن به‌رغم افزایش حتی نتوانسته چندان به‌رکورد سال ۹۹ یعنی ۲۴هزار میلیارد تومان نزدیک شود، همچنان جا برای افزایش دارد و می‌توان در صورت تداوم ورود پول به‌صندوق‌ها روی آن حساب کرد. در حال‌حاضر شنیده‌ها حکایت از آن دارد که ارزش دارایی صندوق‌ها سرمایه‌گذاری در‌ایران از ۳۵۰ هزار میلیارد تومان فراتر رفته است، بنابراین بی‌راه نخواهد بود که در صورت تداوم ‌این روند صعودی در‌ماه‌های پیش‌رو نیز شاهد تداوم نقدشوندگی در بازار سهام یا حتی روند صعودی باشیم.

بررسی روند نسبت ارزش داد و ستد سهام به‌صندوق‌های ‌ETF در ماه‌های اخیر حکایت از آن دارد که به‌رغم افزایش نسبی ارزش معاملات ETF در طول ‌ماه‌های گذشته ارزش معاملات خرد با شیب بیشتری افزایش یافته که ‌این الگو را می‌توان متناسب با روحیه سرمایه‌گذاران قدیمی برای تداوم انجام معاملات‌مستقیم ارزیابی کرد.

آنچه که همچنان اهمیت دارد‌ این است که بخشی از سرمایه‌گذاران در حال‌حاضر با ورود به ‌صندوق‌های بادرآمد ثابت و در سهام نشانه‌هایی از علاقه به‌کنترل ریسک را از خود نشان می‌دهند.

با‌این حال بررسی دقیق‌تر معاملات صندوق‌های معامله‌پذیر یا همان ETF حکایت از وجود نکاتی بیشتر در معاملات ‌این صندوق‌ها و مواجهه سرمایه‌گذاران با فراز و فرودهای شاخص‌کل دارد.

از کنترل ریسک تا پارکینگ پول

بررسی روند افزایش تعداد و ارزش دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله یا همان ETF در طول ‌ماه‌های اخیر حاکی از آن است که که ‌این روش سرمایه‌گذاری در طول سال‌های گذشته هم از سوی سازمان بورس و هم از سوی سرمایه‌گذاران خرد مورد استقبال قرار گرفته و بنابراین شرایطی فراهم شده تا هم سرمایه‌گذارانی که نیاز به‌کنترل ریسک بیشتر یا وقت کمتری برای سرمایه‌گذاری دارند، بتوانند از از فرصت حضور در بازار سهام استفاده کنند و هم آنهایی که نیاز دارند تا با فروش نقد سهام پول خود را همچنان در بازار سرمایه نگاه دارند به‌سمت‌این ابزارهای کم‌ریسک بیایند.

بر‌این اساس بررسی خالص خرید حقیقی سهام و مقایسه آن با خالص خرید حقیقی در صندوق‌های قابل معامله نشان می‌دهد که در طول بیش از 6‌ماه گذشته تقریبا هر بار که خالص خرید حقیقی در ‌این بازار رو به‌افول گذاشته است خالص خرید سرمایه‌گذاران خرد در صندوق‌های یاد‌شده افزایش یافته، در واقع ‌این سرمایه‌گذاران توانسته‌اند به‌جای آنکه پول خود را از بازار سرمایه خارج یا به‌شکل راکد در حساب خود در کارگزاری‌ها نگه دارند، آن را همچنان در چرخه معاملات حفظ کنند و به ‌سرمایه‌گذاری غیرمستقیم پردازند.

از ‌این‌رو می‌توان گفت که معرفی و توجه بیشتر به‌ظرفیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در ‌ایران می‌تواند مانع از آن شود که به‌هنگام ریزش بازار یا تغییر جهت قیمت‌ها پول به‌کلی از ‌این بازار خارج و به‌سمت بازارهای موازی برود.

توجه به‌این مساله در کنار گسترش بیشتر صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی بر پایه طلا یا نقره می‌تواند در بلندمدت جذابیت بازار سرمایه را افزایش و جای خالی استفاده گسترده از ابزارهایی نظیر اختیار‌معامله یا فروش‌تعهدی را تا حدودی پر کند.

نگاهی به‌بورس چهارشنبه

بورس روز چهارشبه به‌مدار صعودی بازگشت و با رشد کم‌مقدار 19/0درصدی تا محدوده یک‌میلیون و 526 هزار واحد پیشروی کرد. در روزی که شاخص‌کل بورس تهران با رشد 19/0درصدی همراه شد، از 338 نماد معامله‌شده، قیمت پایانی 171 سهم (51 درصد) مثبت بود و در مقابل 160 سهم (47 درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در‌این بازار 37نماد (11‌درصد) صف خریدی به‌ارزش 161 میلیارد تومان تشکیل دادند‌ اما در مقابل شاهد شکل‌گیری صف فروش در 12 نماد بورسی (4درصد) به‌ارزش 31 میلیارد تومان بودیم. در فرابورس‌ایران اما در روزی که ‌ایفکس رشد 5/0درصدی را ثبت کرد، 133 نماد معامله شدند که در‌ این میان قیمت 57 سهم (43درصد) مثبت و 76سهم (57‌درصد) منفی بود.در ‌این بازار 17‌نماد (13‌درصد) صف خریدی به‌ارزش 183 میلیارد تومان تشکیل دادند اما 4نماد (3 درصد) نیز با صف فروشی به‌ارزش 9میلیارد تومان مواجه شدند.

بازار پایه نیز دیروز میزبان دادوستد 137 نماد بود. در‌ این میان 49 سهم (36 درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد 81 سهم (59درصد) در محدوده منفی بودیم.

در‌این بازار نیز 38 نماد (28 درصد) صف خریدی به‌ارزش 115 میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در‌این بازار به‌43 نماد (31‌درصد) با ارزشی بالغ بر 255میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.

در بورس چهارشنبه شاهد تداوم خروج سهامداران خرد بودیم. در‌این روز سهامی به‌ارزش 73 میلیارد تومان از سبد سهام حقیقی‌ها به‌پرتفوی معامله‌گران عمده بورس تهران منتقل شد.

در‌این میان زیرمجموعه‌‌های گروه کانه‌های فلزی، چندرشته‌ای صنعتی و محصولات فلزی و خودروسازان در صدر لیست خرید حقیقی‌ها قرار گرفتند اما شاهد خروج سرمایه ‌این معامله‌گران از گروه‌هایی همچون محصولات شیمیایی، مواد دارویی و فلزات اساسی بودیم.

روانشناسی بازار بورس و عوامل موثر بر رفتار معامله گران (بخش۱)

همان طور که بازار های مالی از جمله بازار بورس ایران می توانند باعث چند برابر کردن سرمایه و افزایش سود آوری باشد؛ به همان نسبت نیز می تواند باعث از بین رفتن سرمایه در مدتی کوتاه شود. به همین جهت روانشناسی بازار بورس و سایر بازارهای مالی و شناخت رفتار سرمایه گذاران از عوامل اصلی موفقیت در این بازارها به حساب می آید.

چهار عامل موفقیت سرمایه گذار در بازار سرمایه

۱-تسلط به تحلیل بنیادی

۲- تسلط به تحلیل تکنیکال

۳-شناخت رفتار معامله گران و روانشناسی بازار بورس

عوامل ذکر شده همانند ۴ پایه از یک صندلی می باشند که اگر یکی از پایه ها نباشد فرد معامله گر به هنگام نشستن بر روی این صندلی به زمین می افتد و در بازارهای مالی هم این مثال همانند از دست دادن سرمایه می باشد. در این مقاله سعی شده است که عوامل روانی و رفتاری مرتبط با بازارهای مالی به خصوص بازار بورس ایران که بعضا باعث می شود معامله گر دچار اشتباه در تصمیم گیری و ضرر و زیان شود، مورد بحث وتحلیل قرار گیرد تا با شناسایی این عوامل و راه های مقابله با آن تا حد امکان از این خطاهای رفتاری جلوگیری شود زیرا جامعه بورسی، متشکل از همین افراد و معامله گران است و رفتار و عملکرد آنها باعث جهت گیری رفتار کل بازار می شود.پس شناخت این عوامل و به خصوص روانشناسی بازار بورس از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد.

عوامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران

۱- شاخص بورس

به طور کلی شاخص بورس نمایانگر وضعیت کلی بازار در یک مقطع مشخص می باشد.در مقاطع زمانی که شاخص بورس به شدت منفی و به اصطلاح ریزشی است به چند دلیل باید تا حد امکان از معامله خودداری کرد:

زمانی که شاخص به شدت ریزشی و منفی است و هر روز عدد های بالای منفی و قرمز را در مقابل دیدگان فعالین بازار قرار می دهد خود به خود این دستور را به ذهن افراد صادر می کند که سرمایه شما در حال از بین رفتن است و بیشتر از این هم جای افت قیمت ها وجود دارد پس معامله گران، مخصوصا افراد کم تجربه از یک جایی به بعد دست به معاملات هیجانی و فروختن سهام خود با ضرر های زیاد می زنند که این خود به بیشتر منفی شدن کلیت بازار و خروج نقدینگی از آن شدت بیشتری می بخشد. پس عقل سلیم حکم می کند که در چنین بازاری اقدام به معامله و خرید سهام نکنیم حتی اگر خیلی از سهام در ارزنده ترین قیمت های خود باشند و بگذاریم شاخص بورس و کلیت بازار به نقطه ای برسد که متعادل شود و به جایی برسد که در یک مدت زمانی معین دیگر عدد های منفی بالا را به خود نبیند. اما در زمانی که شاخص کل مثبت و رو به بالا است درست بر عکس مطالب بالا اتفاق می افتد یعنی اکثر فعالین بازار نه تنها سهام قبلی خود را نگهداری می کنند و نمی فروشند بلکه نقدینگی جدید جهت خرید نیز اضافه می کنند که این خود باعث مثبت شدن و افزایش قیمت ها در آن مدت زمان می باشند.

اگر از دیدگاه جامعه و مردم عادی به بازار بورس نگاه کنیم و خودمان را جای یک فرد عادی بگذاریم زمانی که شاخص کل منفی و به شدت ریزشی می باشد و هر روز در روزنامه ها و اخبار در مورد منفی بودن اکثریت سهام بورسی صحبت شود از لحاظ روانی وفکری این مطلب به ذهن افراد عادی خطور می کند که بازار بورس بازاری زیانده می باشد و هیچ شخص عادی یا سازمانی حاضر نمی شود سرمایه ی خود را وارد بازاری کند که هر روز درحال افت و ریزش است .پس هیچ نقدینگی و پول جدیدی نیز وارد بازار نمی شود .اما در زمانی که شاخص مثبت ورو به بالا است و هر روز در روزنامه ها واخبار حرف از صعود قیمت سهام و شاخص بورس است ،به صورت ناخودآگاه ذهن افراد عادی جامعه به سمت سرمایه گذاری در بازار بورس می رود که این خود باعث تزریق نقدینگی و پویاتر شدن معملات می شود.

توضیح این نکته ضروری است که منظور از ریزشی بودن شاخص کل اصلاح های کوتاه مدتی آن نیست. اگر شاخص کل در یک بازه ی میان مدتی اکثریت روزهای معاملاتی عددهای منفی بالا را نشان دهد این به معنی ریزش است اما در یک بازه ی زمانی صعودی شاخص کل روزهایی هم هست که نیاز به استراحت و به اصطلاح اصلاح دارد که ممکن است چند روزی هم شاخص منفی باشد که منظور چنین بازاری نیست.

اگر چه در بعضی از بازه های زمانی به صورت دستوری سعی در مثبت کردن یا منفی کردن شاخص بورس به وسیله معاملات بلوکی و یاکد به کد کردن دارند اما کماکان شاخص کل اصلی ترین نمایانگر وضعیت کلی بازار بورس است که تاثیر بسزایی بر رفتار و ذهنیت افراد عادی جامعه و فعالین بازار سرمایه دارد.

۲- خوش بینی یا بدبینی افراطی نسبت به بازار

عامل دیگر موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران خوشبینی و بدبینی افراطی نسبت به بازار بورس می باشد که می تواند اکثریت معامله گران را دچار اشتباه رفتاری و ذهنی کند، یعنی مواردی که در ادامه توضیح می دهیم قابل تعمیم به روند یک گروه از بازار یا حتی یک تک سهم از آن خواهد بود.

تجربه ثابت کرده است زمانی که کلیت افراد جامعه و فعالین بازار در مورد بازار بورس اظهار خوش بینی می کنند و از روند صعودی آن بسیار خوشحال هستند و طمع و تعصب جای تجزیه و تحلیل را می گیرد، اکثریت معامله گران خرد بازار و برخی از افراد بی تجربه ی خارج از بازار که به خاطر همین اخبار می خواهند وارد بازار شوند ، شروع به خرید های هیجانی و بی دلیل در قیمت های بالا می کنند، که هیچ گونه توجیه تحلیلی برای خرید وجود ندارد. در این زمان افراد با تجربه و بازیگردانان اصلی سهام به جای خرید، شروع به فروش و ذخیره سود ناشی از خرید های قبلی خود می کنند. بعضا این خوش بینی افراطی و هیجانی توسط بعضی از همین بازیگردانان اصلی به معامله گران خرد و افراد جامعه تزریق می شود تا بتوانند سهام خود را در قیمت های بهتر بفروشند. این حالت معمولا در آخر یک روند پر قدرت صعودی شکل می گیرد، جایی که قیمت اکثریت سهام در حباب مثبت بالا قرار دارد و از لحاظ قیمتی دیگر در این قیمت ها ارزنده نمی باشند.

اما بر عکس زمانی که کلیت فعالین بازار و افراد جامعه از روند بازار بورس اظهار نا امیدی ویاس میکنند و نسبت به روند آینده ی آن بد بین هستند، اکثریت معامله گران خرد و افراد بی تجربه شروع به فروش های هیجانی می کنند که هیچ گونه توجیه تحلیلی برای فروش وجود ندارد و در این زمان افراد با تجربه وبازیگردانان اصلی سهام مختلف شروع به خرید های عمده به صورت نامحسوس می کنند.باز هم این بد بینی افراطی توسط همین بازیگردانان به بازار القا میگردد. این حالت در آخر یک روند پر قدرت نزولی و ریزشی اتفاق می افتد جایی که شاخص کل واکثریت سهام بعد از یک ریزش قیمتی زیاد در حال متعادل شدن باشند و قیمت آن ها بسیار ارزنده است.

۳- داشتن استراتژی مدون

سومین عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران، داشتن استراتژی مدون است. در تاریخ بشریت افرادی که به جایگاه بالایی رسیده اند افرادی بوده اند که برای رسیدن به اهداف خود برنامه و استراتژی منظم داشته اند. ذهن و فکر انسان زمانی که دچار سردرگمی می شود بیشتر بر اساس هیجانات و احساسات رفتار می کند اما زمانی که از قبل برنامه ریزی شده باشدو مسیر راه برای آن مشخص شده باشد ،منطقی عمل کرده و خروجی عملکرد آن همان چیزی می شود که انسان انتظار دارد.بازارهای مالی و بورس ایران نیز از این قائده مستثنی نیست و اتفاقا اهمیت این موضوع در این بازارها دوچندان است.معامله گری که قبل از خرید یک سهم و درگیر کردن سرمایه خود ،آن را مورد تحلیل و بررسی همه جانبه قرار داده و مسیر را تا رسیدن به اهداف قیمتی ،برای خود ترسیم کرده است هیچ وقت اسیر هیجانات و استرس نمی شود (رعایت روانشناسی بازار بورس و مدیریت سرمایه مناسب) و در هر شرایطی از بازار، برای خود راهکاری دارد که بر اساس آن عمل می کند.

۴- ترس و طمع

چهارمین عامل موثر بر روانشناسی بازار بورس و رفتار معامله گران ترس و طمع می باشد. موردی که می خواهیم در مورد آن بحث کنیم عاملی است که ذهن و فکر انسان در اکثر مواقع به معاملات هیجانی سهام در بورس طور نا خود آگاه مغلوب همیشگی آن بوده است. شاید این دو کلمه خیلی به گوش شما خورده باشد اما مفهوم و نحوه مقابله با آن به صورت مجهول در ذهن شما باقی مانده است.

در بازار بورس ترس و طمع زمانی ایجاد می شود که شما سهمی را در یک قیمت مشخص خریده باشید و قیمت آن بعد خرید شما دچار افت قیمتی بیشتر شود.در این زمان مغز معامله گر به صورت ذاتی این فرمان را می دهد که سرمایه شما در حال از بین رفتن است و همین امر باعث به وجود آمدن استرس برای شما می شود .بعضی از معامله گران بی تجربه هم با حساب کردن لحظه ای ضرر و زیان خود به این فکر منفی دامن می زنند.

راه مقابله با هیجان ناشی از ترس

تنها راه برخود با آن داشتن استراتژی معاملاتی است. اگر معامله گر قبل خرید یک سهم از همه جهات آن را بررسی کرده باشد و از همان ابتدا حد ضرر و حد سود و مسیر راه را برای خود ترسیم کرده باشد با یک روز منفی شدن سهم،هیچ گاه دچار رفتار هیجانی و فروختن سهم خود در ضرر نمی شود.بارها دیده شده است که افراد ، سهامی را می خرند و وقتی می بینند چند درصد کم، افت قیمتی پیدا کرد، دست به فروش می زنند و دوباره سهم بعدی و به همین منوال ادامه می دهند.اینگونه معامله گران همان افرادی هستند که بعد از چند سال می بینند از سرمایه شان چیزی باقی نمانده است.

طمع چه زمانی به وجود می آید؟

وقتی معامله گری سهمی را خریده باشد و قیمت سهم با رشد قیمتی خوب مواجه می شود . با اینکه همه تحلیل ها نشان می دهد که موقع فروش سهم هست و جایی برای رشد بیشتر قیمتی نیست اما ذهن معامله گر بر اثر جو روانی مثبت افراطی که بازار بر سهم حاکم کرده است و حس اعتماد به نفس کاذبی که ناشی از تحلیل درست و خرید به موقع سهم در قیمتی مناسب، به او القا شده است ،به معامله گر این پیام را می دهد که هنوز جای زیادی برای سود کردن بیشتر وجود دارد.اینجا هم راه مقابله با آن فقط تکیه بر تحلیل و همان مسیر راهی است که قبل از خرید سهم برای خود ترسیم کرده ایم . اگر معامله گر از قبل ، هدف های قیمتی را مشخص کرده باشد وقتی سهم خریداری شده به آن قیمت ها رسید هیچ وقت در فروش آن دچار تردید و طمع بی جا نمی شود.