آیا حضور در بورس برای ما مفید است؟

حکم شرعی فارکس: نگاهی جامع به فتوای مراجع تقلید درباره معاملات فارکس

آیا سرمایه گذاری در بورس خوب است؟ (لایو بهرام پور)

بازار بورس، یکی از بازارهای جذاب برای سرمایه‌گذاران خرد و عموم افراد جامعه است و در سال‌های اخیر، افراد زیادی را به سمت خودش جذب کرده است.

سؤالات زیادی از طرف مردم پرسیده می‌شود:

آیا سرمایه گذاری در بورس کار عاقلانه‌ای است؟
آیا در بورس ایران می‌توان پولدار شد؟
من n تومان پول دارم آیا شما تضمین می‌کنید که من از طریق بورس پولدار شوم؟
من دنبال یک کسب و کار عملی هستم آیا بورس یک کسب و کار عملی است و می‌توان پولدار شد؟
و ده‌ها سؤال دیگر!

پیام بهرام پور این بار از زاویه‌ای متفاوت به سرمایه گذاری در بورس نگاه کرده است. زاویه‌ای که کمتر کسی به آن فکر کرده. از دیدگاه نوروساینس یا علوم اعصاب. وقتی در بورس یا به صورت کلی در هرجای دیگری سرمایه گذاری می‌کنیم، در مغز ما چه اتفاقاتی می‌افتد؟

این ویدئو را حتماً نگاه کنید:

نقش دوپامین در سرمایه گذاری

دوپامین یکی از مهم‌ترین هورمون‌هایی است که در مغز ترشح می‌شود.

دوپامین بسته به موقعیت و شرایط به میزان متفاوتی ترشح می‌شود؛ اما در بالاترین حالت، در شرایطی که استرس و اضطراب زیاد است، دوپامین زیادی ترشح می‌شود و هیجان‌زده و مضطرب می‌شویم. در این حالت به اصطلاح گفته می‌شود که مغز ما سفید می‌شود.

دوپامین همانطور که گفتیم، ماده شیمیایی است که به طور طبیعی توسط مغز ما ترشح می‌شود. در مغز، دوپامین به عنوان انتقال دهنده عصبی عمل کرده و در ارتباط با سیستم عصبی مرتبط با لذت و شادی است. دوپامین در پاسخ به محرک‌های شادی آفرین و لذت بخش آزاد می‌شود و تمایل به فعالیت‌های خاصی را تقویت می‌کند. به علاوه، وقتی نتیجه لذت بخشی که نامحتمل یا غیرمنتظره بوده است رخ می‌دهد، در مقایسه با زمانی که صرفاً یک پاداش پیش بینی شده از راه می‌رسد، دوپامین بیشتری آزاد می‌شود؛ اما اگر پاداش مورد انتظار به دست نیاید، انتشار این ماده شیمیایی به طور کامل متوقف می‌شود. این موضوع به طور ناگهانی فرد را در معرض افسردگی قرار می‌دهد.

دوپامین در دانش مالی، در سرمایه گذاری و در فعالیت‌های این چنینی دیگر، به دلیل تأثیر قوی‌اش بر رفتار ریسک پذیری، اهمیت زیادی دارد. تاثیرات مطلوب دوپامین افراد را تشویق می‌کند که در سهام در حال رشد سرمایه گذاری کنند و با هدف دستیابی به منفعت‌های بالا، ریسک زیادی کند. مثلاً فرض کنید می‌شنوید که همسایه شما در معاملات اخیرش در بورس، 100 درصد سود کرده! احتمالاً این حس در شما شکل می‌گیرد که فوراً آن سهم را بخرید.

حتی اگر خود را یک سرمایه گذار با ظرفیت ریسک پذیری بالا ندانید، باز هم مغزتان شما را طوری هدایت می‌کند که خواهان کسب موفقیت‌های بزرگ باشید. دوپامین باعث می‌شود که فرد از کسب موفقیت‌های بزرگ بیشتر از یک موفقیت معمولی آیا حضور در بورس برای ما مفید است؟ احساس رضایت کند؛ اما دوپامین یک جنبه بد هم دارد که باید از آن مطلع باشیم.

فرض کنید مغزتان را برای پیش بینی یک منفعت خوب آماده کرده‌اید. اگر انتظار به نتیجه دلخواه ختم نشود، اوضاع کمی ناگوار خواهد شد! اگرچه دوپامین در طول مرحله پیش بینی کسب سود فعال است، ولی جریان ترشح دوپامین وقتی منفعت تبدیل به زیان شود، بلافاصله متوقف می‌شود. درست مثل وقتی که یک کادوی شکیل را باز می‌کنید و مشتی کاغذ به درد نخور در آن می‌بینید!
دانشمندان تقریباً یقین دارند که وجود دوپامین دلیل موجهی برای حرص و طمع افراد است.

آگاهی از تأثیر دوپامین اهمیت زیادی دارد. همانطور که پیام بهرام پور در ویدئوی بالا اشاره کرد، دفعه بعدی که احساس کردید برای وارد شدن در یک سرمایه گذاری و پذیرش ریسک‌هایی که به طور مشهود به نفع شما نیست، اصرار دارید، از خودتان بپرسید آیا ممکن است به خاطر تأثیر دوپامین باشد. میل به برنده شدن و کسب موفقیت طبیعی است ولی تمایل به کسب موفقیت‌های واقعاً بزرگ اشتیاقی است که اگر واقع بینانه بنگرید، ممکن است برآوردن آن از توان شما خارج باشد.

این ویدئو ارتباطی با سرمایه گذاری ندارد اما برای شناخت بهتر مغز ما مفید است. بهتر است آن را هم تماشا کنید:

COMT چیست؟

اگر خیلی ساده بخواهم بگویم، COMT همان حمال‌های دوپامین هستند که دوپامین را در بین نورون‌ها انتقال می‌دهند و در جاهای مختلف استفاده می‌کنند.

این COMT مغز در برخی افراد پویا و فعال و در برخی دیگر تنبل است. افراد با COMT سریع در شرایط استرس‌زا بهتر عمل می‌کنند و تصمیمات بهتری می‌گیرند؛ اما افراد با COMT کند، در شرایط آرام و بدون استرس، عالی‌تر و بهتر کار می‌کنند. در واقع هرکدام از این دو مدل، هم فواید و مزیت‌هایی دارند و هم معایبی!

دسته اول وقتی شرایط ناگهان تغییر کند، می‌توانند تصمیمات خوبی بگیرند و راه‌های جایگزین را به سرعت پیدا کنند؛ اما دسته دوم، در شرایطی که اتفاقات غیرمنتظره‌ای می‌افتد، دست و پایشان را گم می‌کنند و نمی‌دانند چه کنند.

خب این‌ها چه ربطی به سرمایه گذاری در بورس دارند؟

همه این توضیحات را دادم که اول خودتان را خوب بشناسید. ببینید آیا در شرایط تحت‌فشار (که در بورس اغلب این شرایط وجود دارد) می‌توانید خوب کار کنید یا خیر.

آیا سودی که از فعالیت در بورس و با توجه به میزان سرمایه‌گذاری‌تان به دست می‌آورید ارزش استرس کشیدن را دارد؟ اگر فکر می‌کنید دارد، پس هرچه زودتر سرمایه گذاری را شروع کنید؛ اما اگر فکر می‌کنید به‌هیچ‌عنوان طاقت استرس و حرص خوردن در سرمایه گذاری را ندارید، بهتر است یا این کار را به کسی که به او اطمینان کامل دارید بسپارید یا راه‌های دیگری برای سرمایه گذاری امتحان کنید.

آیا سرمایه گذاری بدون ریسک وجود دارد؟

به‌هیچ‌عنوان هیچ نوع سرمایه گذاری بدون ریسک نیست. شاید بهتر است بگوییم سرمایه‌گذاری‌ها، طیف مختلفی دارند که برخی پر ریسک و برخی کم ریسک‌اند؛ اما هرکس به شما گفت سرمایه گذاری در بورس یا بازارهای دیگر بدون ریسک است، مطمئناً در اشتباه است.

حتی در مطمئن‌ترین بازارها یا بانک‌ها هم ممکن است اتفاقی بیفتد و سرمایه شما از دست برود.

جایی سرمایه گذاری کنید که حال دلتان خوب باشد…!

مثل این‌ها نباشیم.

لطفا در سرمایه گذاری در بورس، مثل اینها ناژاگاهانه و صرفاً از روی هیجان، وارد نشوید!!

برآورد یک تحلیلگر از «دنیای بورس»

با گسترش بازارهای مالی و جذب اقشار مختلف جامعه به این بخش فراموش شده از اقتصاد کشور، بالطبع شاهد حضور دیدگاه‌های مختلف و سلایق گوناگون در بورس هستیم. در این میان شاید ساده‌ترین روش برای کسب سود در بورس سوداگری و اغوای بی‌خبران باشد و شاید سخت‌ترین و دیربازده‌ترین راه، عمل براساس تحلیل و موشکافی دقیق پدیده‌های اثرگذار بر شرکت‌ها است.

از طرف دیگر نفوذ فضای مجازی اعم از وب‌سایت‌های مختلف و شبکه‌های اجتماعی رنگارنگ، حجم انبوهی از اطلاعات را به سوی مخاطبان و سرمایه‌گذاران گسیل می‌کند. هجوم افراد با گرایش‌های سوداگرانه و در جهت کسب منافع از طریق فریب مخاطبان عام در فضای مجازی مشکلات زیادی نه‌تنها برای سرمایه‌گذاران خرد که حتی برای سرمایه‌گذاران بزرگ ایجاد کرده است. انتشار شایعات بی اساس، بی‌توجهی به وضعیت واقعی شرکت‌ها، صنایع و فضای کلان اقتصاد کشور و جهان، حرکت بازار صرفا بر مبنای اخبار و در نهایت عدم توجه به وظیفه اصلی بازار سرمایه جریان نقدینگی سرمایه‌گذاری‌ را به‌طور بسیار ناعادلانه و نه براساس لیاقت به سمت خاصی سوق می‌دهد. ادامه این روند منجر به دلسردی سرمایه‌گذاران و ایجاد فضای رعب‌انگیز در میان افراد تازه‌ وارد خواهد شد. زیان دیدگان قدیمی به‌عنوان بزرگ‌ترین‌ موانع برای ورود سرمایه‌های جدید عمل می‌کنند و مجموعه این عوامل مشارکت سرمایه‌گذاران را به شدت کاهش داده و سرمایه را به‌عنوان شریان اصلی حیات بازارهای مالی از این بخش دور و دورتر می‌کند.

از طرف دیگر روزنامه‌ها با توجه به ساختار نشریات چاپی در بهترین حالت اطلاعات روزانه را با تاخیری 24 ساعته در اختیار خوانندگان قرار می‌دهند حال آنکه برخی نیاز مخاطبان به شفاف‌سازی‌ها و دسترسی به اخبار سالم خصوصا در فضای بورسی لحظه‌ای است و ممکن است تصمیم‌گیری‌ سرمایه‌گذاران پیش از دسترسی به اطلاعات پایش شده و صحیح در همان لحظه اخذ شده و دسترسی به اطلاعات اندکی دیر شده باشد. گروه رسانه‌ای «دنیای اقتصاد» که همواره به‌عنوان یک رسانه علمی، حرفه‌ای و بی‌طرف در میان مخاطبان شناخته می‌شود به درستی این نیاز بازار را درک کرده و درصدد برطرف کردن این مشکلات ساختاری اقدام به راه‌اندازی سایت «دنیای بورس» کرده است. تکیه «دنیای بورس» بر تحلیل رویدادهای بورسی و پاکسازی اخبار درست از شایعات است. همچنین ارائه اطلاعات دقیق براساس مستندات شرکت‌ها در بهترین زمان ممکن برای تحلیل به‌صورت مختصر و مفید و پرهیز از گزافه‌گویی و ارائه حجم زیادی از اطلاعات از دیگر مشخصه‌های بارز این سایت تحلیلی به شمار می‌رود.

در صفحه اول سایت نمای کلی بازار مانند آنچه در TSETMC.COM آمده است در دسترس مخاطبان خواهد بود. اطلاعات بازار نیز به‌صورت لحظه‌ای به‌روز‌رسانی خواهد شد. ساختار این سایت براساس تحلیل در سه سطح کلان، صنعت و شرکت‌ها است. ایجاد صفحه مجزا برای هر نماد بورسی، فرابورسی و بازار پایه و ارائه اخبار، تحلیل و اطلاعات به‌روز‌شده کدال منبع بسیار مناسبی است تا استفاده‌کنندگان از این سرویس دسترسی به آرشیو طبقه‌بندی شده از اخبار و تحلیل‌های نماد مورد نظر در سطح شرکت داشته باشند. از طرف دیگر قسمت معرفی شرکت برای هر نماد نیز در ستونی مجزا به همین نام در دسترس مخاطبان قرار گرفته‌است. در بخش صنایع و بازار کلان نیز اوضاع به همین منوال است. بررسی بازارهای موازی نظیر طلا، نفت، کالاهای پایه، ارز، بورس کالا، مسکن و اوراق بدهی در بخش کلان با ارائه آرشیو قیمتی در مواردی نظیر نفت، طلا، ارز و کالاهای پایه آن هم در حد نیاز مخاطبان بورسی از دیگر خدمات این سایت به شمار می‌آید.

آموزش نوسان گیری در سهم و نکات کلیدی آن

نوسان گیری در بورس به عنوان یکی از فعالیت های سرمایه گذاران محسوب می شود و در این مقاله قصد داریم در خصوص فاکتورهای نوسان گیری در بورس صحبت کنیم. به طور کلی روش های مختلفی برای کسب سود و بازدهی در بازار سرمایه وجود دارد و بر همین اساس سرمایه گذار در بازار سرمایه می تواند به دو روش بازدهی کسب کند که شامل سود سرمایه ای و سود نقدی با حضور در مجامع است. كسب سود سرمايه اي که شامل نوسان قیمت سهام در بازار است و معمولا روش دشوار تری است ولی به دلیل جذابیت آن و ایجاد هیجان برای کسب سود سریع، عمده سرمایه گذاران نیز در بازار سرمایه به دنبال این روش برای کسب بازدهی هستند. به همین دلیل قصد داریم در این مقاله در خصوص نوسان گیری در بورس و روش های آن صحبت کنیم.

احتمالا تا به حال در مورد نوسان گیری توسط سرمایه گذاران در بازار بسیار شنیده اید و یا مقالات زیادی نیز در این خصوص مطالعه کرده اید ولی تا به حال نیز به یک روش درست و منطقی برای کسب بازدهی با استفاده از این روش نرسیده اید. اما سوال اینجاست که آیا با روش ها و تکنیک های فعلی سرمایه گذار به راحتی می تواند در بازار نوسان گیری کند؟؟ ریسک کسب بازدهی در نوسان گیری به چه میزان است و یا برخی سوالات دیگر که قصد داریم در این مقاله به یک نتیجه گیری کلی در این خصوص برسیم.

تعریف نوسان گیری در بورس

قبل از توضیح در مورد نوسان گیری بهتر است ابتدا نوسان را توضیح دهیم. نوسان را میتوان تغییرات قیمت سهام در کوتاه مدت نام برد و افرادی که در بازه زمانی کوتاه مدت کار میکنند و از نوسان قیمت ها استفاده می کنند را نوسان گیر می گویند. معمولا درصدهای نوسان گیری در بورس برای یک معامله گر حرفه ای بین 5 تا 10 درصد است و هیچ سرمایه گذاری با این هدف هیچ وقت ریسک بیشتری را متحمل نمی شود.

حال سوال اینجاست که آیا همه سرمایه گذاران می‌توانند در بازار سهام نوسان گیری کنند؟؟ پاسخ به این سوال خیر است چرا که نوسان گیری در بازار سهام و یا سایر بازارهای مالی نیاز به تجربه و شناخت بازار و داشتن مهارت در تابلوخوانی و بازار خوانی دارد و می توان گفت که هر سرمایه گذاری قادر به انجام این کار نیست. ممکن است گاهی اوقات بسیاری از سرمایه گذاران با ورود به بازار سرمایه و طمع سودهای کوتاه مدت، به دنبال نوسان گیری باشند اما طولی نمی کشد که متضرر می شوند و بخشی از سرمایه خود را از دست میدهند چرا که همانطور که در بالا گفته شد نوسان گیری به دانش و تجربه و مهارت خاصی نیاز دارد و چه بسا بسیاری از افراد ماهر و پرتجربه در بازار هم متحمل زیان می شوند. تجربه شخصی بنده و صحبت با بسیاری از معامله گران بازار نیز موید همین مطلب می باشد که نوسان گیری در بلند مدت به زیان سرمایه گذار ختم خواهد شد و شاید درصد کمی آیا حضور در بورس برای ما مفید است؟ از سرمایه گذاران با استفاده از این نوع روش معاملاتی در بازار منتفع می شوند و عده زیادی از سرمایه گذاران که با هدف نوسان‌گیری و به صورت کوتاه مدت وارد سهم می‌شوند ؛ متحمل زیان می‌شوند و بخش زیادی از سرمایه خود را از دست میدهند.

البته افرادی که در بازار سرمایه به دنبال نوسان گیری هستند به دو دسته تقسیم می شوند که شامل موج و موج سوار هستند.دسته اول سرمایه گذارانی هستند که شروع کننده یک موج در یک صنعت یا سهم می باشند. بدین صورت که ابتدا در یک سهمی آرام آرام شروع به خرید می‌کنند و زمانی که سهم به اصطلاح خشک شد، سهم را صف خرید و شروع به پخش اخبار مثبت در سایت ها و شبکه های اجتماعی می‌کنند. با پخش اخبار مثبت، رفته رفته عوام بازار وارد سهم می شوند و شاهد صف خریدهای پرحجم در سهم هستیم. در این مرحله موج سوار ها وارد سهم می شوند و در واقع این افراد کسانی هستند که اخبار به هر دلیلی به گوششان می‌رسد و به دنبال خرید سهم هستند. قیمت سهم افزایش می یابد ( معمولا 15 تا 20 درصد ) و رفته رفته عرضه سهام شرکت نیز زیاد می شود و موج ( گروه اول ) از سهم خارج می‌شوند. حال اگر بازیگر جدید در این مرحله وارد سهم شود شاهد ادامه افزایش قیمت هستیم در غیر این صورت سرمایه گذارانی که در مرحله آخر رشد سهم و صرفا به دلیل اخبار مثبت وارد سهم شده اند، زیان و در نهایت هم با شناسایی زیان از سهم خارج می شوند.

چگونه می توان در بازار بورس نوسان گیری کرد؟

1/ نوسان گیری با تحلیل تکنیکال:

یکی از روش های نوسان گیری در بازار سرمایه که امروزه بسیاری از سرمایه گذاران از آن استفاده می کنند تحلیل تکنیکال است. چرا که سرمایه گذاران در این روش با استفاده از نمودارها در بازه های زمانی کوتاه مدت سهمی را خریداری می کنند و پس از چند درصد رشد قیمتی آن را می فروشند به عنوان مثال باید گفت خرید سهم در محدوده های حمایتی که معمولا با اقبال بازار مواجه است می تواند یکی از این روش ها باشد. البته برخی از نسبت ها نیز در تحلیل تکنیکال می تواند برای نوسان گیری مناسب باشد که یکی از این نسبت ها ATR و یا اندیکاتور AVERAGE TRUE RANGE است.

2/ نوسان گیری به کمک جو حاکم بر بازار:

گاهی اوقات مشاهده می شود که انتشار یک خبر موجب رشد دست جمعی سهام یک گروه می شود حال ممکن است خبر در حد شایعه باشد. در این حالت نیز می توان همگام با خبر سهم را خرید و در یک موقعیت مناسب آن را فروخت و شناسایی سود انجام داد.

3/ نوسان گیری به کمک اطلاعات نهائی:

گاهی اوقات مشاهده می شود که از جانب شخصی اطلاعاتی از وضعیت شرکت به دست شما رسیده که ممکن است این خبر افزایش سود شرکت و یا افزایش سرمایه پیش رو و یا … باشد. در این حالت نیز ممکن است این خبر دست به دست بچرخد و موجب رشد سهام شرکت شود . حال شما ممکن است به محض رسیدن خبر سهم را خریده و در پایان ساعت معاملات نیز با رشد قیمتی سهم آن را بفروشید و نوسان گیری کنید.

نوسان گیری با استفاده از برخی فیلترهای کاربردی

برای نوسانگیری در بورس برخی از سرمایه گذراران از فیلترهای کاربردی در بورس نیز استفاده می کنند. فیلترهای کاربردی در بورس فیلترهایی هستند که با استفاده از آنها میتوان برخی از سهام موجود در بازار را انتخاب کرد و خرید و فروش های کوتاه مدت داشت. به عنوان مثال زمانی که آخرین معامله 3 درصد بالاتر از قیمت پایانی سهم باشد میتوان با توجه به حجم معاملاتی که در بازه رو به بالا در سهم معامله می شود احتمال بالایی را برای رشد سهم در فردا در نظر گرفت و یا خرید سهم در صف فروش با در نظر گرفتن یک سری شرایط و … میتوان انتظار نوسان گیری را داشت.

نشانه های نوسان گیری در بازار

حال سوال اینجاست که در سهم چگونه نوسان گیری کنیم و چه معیارهایی برای شناخت نوسان گیری در سهم وجود دارد. در بخش زیر قصد داریم برخی از نشانه های نوسان گیری در سهم را اندکی توضیح دهیم.

1/ سفارش چینی در یک حجم مشخص

نوع سفارش گذاری در سهم می تواند یکی از نشانه های نوسان گیری در سهم باشد. همچنین گاهی اوقات در برخی از سهم هایی که در محدوده +2% معامله می شوند شاهد سفارش هایی با حجم بالا در محدوده پایین تر هستیم. به عنوان مثال سهم در محدوده 102 تومان در حال معامله است ولی در بخش تقاضا در محدوده 101 تومان حجم سفارشات بالایی را مشاهده میکنیم. این به خودی خود نشان میدهد که این سفارش به دلیل ایجاد انگیزه در سرمایه گذاران برای خرید سهام ایجاد شده و در واقع به نوعی اردر حمایتی در سهم می باشد. البته حالت عکس این قضیه هم وجود دارد به عنوان مثال سهم در محدوده -3% و در قیمت 95 تومان در حال معامله است ولی در محدوده 97 تومانی سفارش فروش با حجم بالایی قرار داده شده است . این نشان میدهد که فعلا اجازه رشد قیمتی به سهم داده نمی شود و به همین دلیل عرضه برای سهم افزایش می یابد و روند قیمتی سهم را دچار مشکل می‌کند.

2/ ایجاد شایعه در سهام با هدف افزایش و یا کاهش قیمت سهم

از دیگر مولفه‌هایی که میتواند موجب نوسان گیری در سهم شود سفته بازی است. هنگامی که سرمایه گذاران قصد سفته بازی در سهمی را دارند ( مقاله کامل در خصوص سفته بازی را در لینک بخوانید) ابتدا به خرید سهم در طی روزهای مختلف و با کدهای مختلف اقدام می کنند تا به اصطلاح شناوری موجود در سهم را جمع کنند و سپس با انتشار اخبار مثبت در سایت ها و کانال ها و کلیه شبکه های اجتماعی سرمایه گذاران دیگر را ترغیب به خریدن سهم می کنند و بعد از رشد قیمتی سهم در طی چند روز اقدام به فروش سهم و شناسایی سود میکنند و خریداران در قیمت های بالاتر نیز متضرر می شوند و یا در حالت عکس قضیه برخی از سرمایه گذاران با انتشار اخبار منفی در سهم با هدف کاهش قیمت سهم و خرید بیشتر اقدام به انتشار خبرهای منفی در خصوص سهام شرکت میکنند تا سهم مورد نیاز خود را در بازار جمع آوری کنند و بعد از آن قیمت سهام شرکت را افزایش دهند.

3/ معاملات صوری

شاید بسیار مشاهده کرده باشید که در نمادی معاملات دو طرفه بین حقیقی ها، حقوقی ها و حقیقی با حقوقی ها انجام شده باشد که معمولا این کار با هدف های مختلفی انجام می شود. گاهی اوقات این معاملات در جهت فروش سهم به یک کد حقوقی با کد شخصی است. گاهی اوقات هم با هدف جا به جایی سهم و سپس افزایش قیمت سهم انجام میگیرد و یا این جا به جایی ها در جهت افزایش حجم معاملات است.

در کل میتوان گفت که معاملات در بسیاری از سهم ها با استفاده از روش های گفته شده انجام می شود که برخی از سرمایه گذاران با استفاده از فرمول های تابلو خوانی در بورس قادر به تشخیص آن بوده و میتوانند از آن استفاده کنند ولی در نهایت دود آن به چشم کسانی می رود که صرفا با دانش اندک در این بازار معامله می کنند و قادر به تشخیص وضعیت های توضیح داده شده نخواهند بود و این سرمایه گذارن نیز بازندگان اصلی نیز به حساب می آیند. در کل برای نوسان گیری در سهم نیاز است که به تحلیل تکنیکال کلاسیک مسلط باشید، تجربه فعالیت در بازار سرمایه را داشته باشید، تابلو خوانی و فیلتر نویسی بدانید. در غیر این صورت هیچ راهکار ساده ای برای نوسانگیری در بورس وجود ندارد و عمده آیا حضور در بورس برای ما مفید است؟ صحبت هایی که در خصوص نوسان گیری وجود دارد بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد.

چگونه سهم مناسب را برای نوسان گیری انتخاب کنیم.

انتخاب سهم مناسب برای نوسان گیری کاری بسیار سخت در بازار سرمایه به حساب می آید و بیشتر سرمایه گذارانی که به دنبال پیدا کردن سهام مناسب برای نوسان گیری هستند عمدتا در خرید سهم دچار اشتباه شده و زیان می کنند. اما سوال اینجاست که چگونه یک سهم مناسب را برای نوسان گیری انتخاب کنیم. در بخش بالا گفتیم که تحلیل تکنیکال به عنوان یکی از ابزارهایی است که سرمایه گذاران برای نوسان گیری از آن استفاده میکنند. در تکنیک های معامله گری با خط روند توضیح دادیم که اگر بتوانیم ساختار معاملاتی با خط روند را بشناسیم؛ قادریم سود های کوتاه مدت خوبی را در بازار کسب کنیم و یا اگر برخی از تکنیک های تابلو خوانی در بورس را بدانیم به سادگی قادریم در بازار نوسان های کوتاه مدت بگیریم. بنابراین بهترین روش برای نوسان گیری در بازار سرمایه وجود ندارد و سرمایه گذاران بهتر است به دنبال این روش برای کسب سود در بازار نباشند. البته تکنیک های معاملاتی در تحلیل تکنیکال میتواند کمک بسیاری به این موضوع کند. پس زمانی به دنبال نوسان گیری در بورس باشید که به اندازه کافی در این بازار حرفه ای شده باشید.

شاخص داوجونز چیست | همه چیز درباره ی شاخص داوجونز

شاخص داوجونز چیست؟ شاخص داوجونز (Dow Jones) یا میانگین صنعتی یکی از قدیمی ترین شاخص بورس آمریکا می باشد که نماد شاخص داوجونز با اختصار DJI در بین معامله گران شناخته می شود؛ این شاخص عملکرد سهام 30 شرکت بزرگ را که در بورس اوراق بهادار آمریکا معامله می شوند را اندازه گیری می کند. تاریخچه این شاخص به بیش از 100 سال قبل باز می گردد؛ از نگاه سرمایه گذاران شاخص داوجونز اهمیت بسیار بالایی دارد چرا که این افراد برای مقایسه عملکرد دارایی های خود از شاخص داوجونز استفاده می کنند.

فهرست عناوین مقاله

تاریخچه شاخص داوجونز

شاخص Dow Jones در سال 1885 توسط اقای داو و شریک تجاری ایشان اقای ادوارد جونز ایجاد شد که نام این شاخص نیز برگرفته از نام خانوادگی این افراد می باشد. در ابتدا شاخص داوجونز فقط شامل 12 شرکت می شد که اکثر این شرکت ها، شرکت های صنعتی اعم از صنعت راه آهن، نفت و گاز، روغن و غیره بودند.

نحوه محاسبه شاخص داو جونز

فرمول محاسبه ی شاخص داوجونز بصورت وزنی تعریف شده است؛ یعنی سهامی که بزرگتر هستند و با قیمت بیشتری معامله می شوند وزن بیشتری نسبت به بقیه سهام در بازار دارند و تاثیر بیشتری بر روی این شاخص می گذارند.

سهامی که در داوجونز معامله می شوند

این شاخص از سهام 30 شرکت صنعتی بزرگ در بازار بورس آمریکا تشکیل شده است که این شرکت ها شامل بخش های مختلفی از جمله نفت و گاز، مخابرات، خدمات عمومی، کالاهای مصرفی، سرمایه گذاری و غیره هستند که با توجه به ارزش بازار هر سهم می توانند در شاخص داوجونز قرار بگیرند و یا حذف شوند که این امر باعث تغییر یافتن نماد های تاثیرگذار در این شاخص می شود.

از جمله شرکت هایی که بر روی شاخص داوجونز تاثیرگذار هستند می توان به شرکت های مهمی همچون اپل، مایکروسافت، بویینگ، مک دونالدز، موسسه مالی جی پی مورگان اشاره کرد که این شرکت های مهم و بزرگ همچنین در شاخص های دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

کاربردهای شاخص داوجونز چیست؟

در ادامه باید بررسی شود که کاربردهای شاخص داوجونز چیست و یک سرمایه‌گذار چگونه می‌تواند از این شاخص برای مدیریت سبد سهام خود بهره‌برداری کند. به طور کلی چهار مورد از اصلی‌ترین کاربردهای این شاخص که برای هر سرمایه‌گذاری در این بازار هدایت‌کننده است، عبارت‌اند از:

رصد کلی بازار

سبدی از اصلی‌ترین و بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در بازار بورس آمریکا در این شاخص گرد هم آورده شده است. به همین منظور می‌توان با خیال راحت از آن برای رصد کردن وضعیت کلی بازار استفاده کرد و به تصویر درستی از آنچه در بازار در حال رخ دادن است، دست پیدا کرد.

کاهش ریسک سرمایه‌گذاری

این امکان وجود دارد که یک سرمایه‌گذار به طور مستقیم اقدام به خرید شاخص داوجونز کند. به این ترتیب ریسک سرمایه‌گذاری به طور قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند؛ چرا که با سبد متنوعی از سهام شرکت‌ها در اختیار خریدار سهام قرار می‌گیرد.

ارزیابی عملکرد شخصی سهامدار

یک سرمایه‌گذار به کمک شاخص داوجونز می‌تواند به ارزیابی درستی از وضعیت مدیریت سبد خود دست پیدا کند. در واقع می‌توان وضعیت سود و زیان یک سبد از سهام را با شاخص داوجونز مقایسه نمود. اگر در یک بازه زمانی معین، سود حاصل از سبد سهام یک سرمایه‌گذار بالاتر از شاخص داوجونز باشد، می‌توان این طور برداشت کرد که عملکرد موفقی در بازار داشته است.

رصد وضعیت آینده سهام

با مقایسه ضریب بتا می‌توان وضعیت آینده یک سهم را در مقایسه با شاخص داوجونز مورد بررسی قرار داد.

آیا ایرانی ها می توانند در داوجونز سرمایه گذاری کنند؟

بله، شما به عنوان یک ایرانی می توانید در داوجونز معامله کنید و سرمایه گذاری کنید اما باید دقت داشته باشید که شاخص ها ممکن است تحت تاثیر اخبار و شرایط اقتصادی حرکاتی خارج از تحلیل تکنیکال داشته باشند و این امر موجب افزایش ریسک سرمایه گذاری شما شود.

چگونه نمودار شاخص Dow Jones را ببینیم و تحلیل کنیم؟

برای مشاهده ی شاخص داوجونز می توانید از سایت بسیار معروف تریدینگ ویو استفاده نمایید. که در ادامه مراحل مشاهده ی نمودار شاخص داوجونز را آموزش می دهیم .

در ابتدا وارد سایت تریدینگ ویو به ادرس Tradingview.com شوید.

برای مشاهده نماد داوجونز در سایت تریدینگ ویو کافیست در بخش جستجوی سایت DJI رو تایپ کنید و اولین گزینه Dow Jones Industrial Average را انتخاب نمایید.

در صفحه ی جدیدی که باز می شود باید بر روی گزینه آیا حضور در بورس برای ما مفید است؟ ی Full-featured chart که با رنگ قرمز در عکس زیر مشخص شده کلیک نمایید.

به همین سادگی شما به نمودار شاخص داوجونز دسترسی پیدا کردید و حال میتوانید تحلیل خود را از آینده ی این شاخص با ابزارهایی که در سایت تریدینگ ویو قرار دارد انجام دهید.

سوالات متداول

شاخص داوجونز یا بازار داوجونز چیست؟

شاخص داوجونز یک میانگین صنعتی از قدیمی ترین شاخص های بورس آمریکا می باشد که عملکرد سهام 30 شرکت بزرگ در بازار بورس اوراق بهادار آمریکا را محاسبه می کند.

نماد داوجونز چیست؟

نماد اختصاری شاخص داوجونز DJI می باشد.

کلام آخر

شاخص داوجونز در دراز مدت همیشه روند مثبتی داشته است و سرمایه گذاری در این شاخص همیشه جذاب بوده است. امیدواریم که این مقاله برای شما مفیده بوده باشد. در صورتی که سوالی در این مورد داشتین حتما در قسمت نظرات برای ما ارسال کنید.

امتیاز شما به این محتوا

میانگین امتیازات: / 5. تعداد امتیاز:

اولین نفری باشید که به این محتوا امتیاز می دهد

مطالب زیر را حتما مطالعه کنید

معاملات لانگ (Long) و شورت (Short) چیست و چه تفاوتی دارند؟

الگوی تقاطع مرگ (Death Cross) و تقاطع طلایی (Golden Cross)

آموزش جامع حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال

چگونه با استفاده از حجم معاملات ارز دیجیتال سود خود را افزایش دهیم؟

آموزش اندیکاتور باند بولینگر (Bollinger Bands)

آموزش دیدن نمودارهای شت کوین + ویدیو

10 دیدگاه

به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.

سلام
بهترین ساعت به وقت ایران برای معامله داوجونز چه از چند تا چند هست؟
و اخبار مأثر در روند داو جونز چه خبر هایی هستن؟
ممنون

سلام محمود عزیز
اکثر معامله گران بهترین ساعت معامله رو از ساعت 16:30 آیا حضور در بورس برای ما مفید است؟ تا 18:30 به وقت ایران به دلیل افزایش حجم معاملات اعلام می کنند.
همچنین اخبار مربوط به مارکت امریکا در روند داوجونز تاثیر گذار هستند. برای مشاهده این اخبار سایت های خارجی خبری با دسته بندی U.S Market این اخبار رو پوشش می دهند.

سلام ممنون از مطلب خوبتون
یه سوال دارم میخواستم ببینم در بازار فارکس وقتی ما روی نماد داوجونز معامله می‌کنیم، برای مثال وقتی روی قیمتی buy میگیریم دقیقاً در حال خریدن چه چیزی هستیم؟؟
خیلی ممنون میشم راهنمایی کنید، مدت هاست این سوال ذهنم رو درگیر کرده

سللم! خدمت شما عرص کنم که این‌ سوال من هم بود که در بررسی ها اینطور متوجه شدم که در حقیقت شما یک سبد از مجموع ۳۰ سهام شرکت های برتر آمریکا رو خریداری میکنید. اگر این موضوع درست باشه ممنون میشم به اطلاع من هم برسونید

سلام علت این همه گپ در شاخص داوجونز چیه؟تقریبا هر روز گپ داریم

سلام وقت بخیر
همونطور که در مقاله مطرح شد شاخص داوجونز عملکرد چندین سهام بزرگ هستش و اخبار فاندامنتالی که برای این سهام منتشر میشه و باعث افزایش یا کاهش قیمت میشه در نهایت بصورت میانگین تاثیر خودش رو روی این شاخص هم میزاره.

سلام وقت بخیر! ممنون از مطلب شما، سوالی که دارم اینه که شاخص داوجونز مثل شاخص بورس ما نیست که فقط بیانگر وضعیت کلی بازار باشد بلکه می‌توان این شاخص رو خرید و فروش کرد؟ و وقتی ما این شاخص رو می‌خریم یعنی یک سبد دارایی می‌خریم از سهام ۳۰ شرکت، درسته؟
ممنون میشم راهنمایی کنید!

سلام منصوز عزیز
بله، همونطور که خودتون اشاره کردید این شاخص قابلیت خرید و فروش داره و میتونیم داخل بروکر هایی که از این شاخص پشتیبانی میکنن این شاخص رو معامله کنیم.
شما یک سبد دارایی از اون شرکت رو نمیخرید بلکه دارید رو میانگینی از ارزش های اون 30 شرکت معامله می کنید و در صورتی که 1 سهم با خبر بدی روبرو بشه تاثیر زیادی رو عملکرد مابقی شرکت ها نخواهد داشت.

عالی بود ممنون از شما

سلام
از اینکه این مطلب را مطالعه کردید سپاسگزاریم و خوشحالیم که این مطلب برای شما مفید بوده.

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

محصولات فروش ویژه

دسته‌ها

نوشته‌های تازه

• الگوریتم اثبات ظرفیت (PoC) چیست و چگونه کار می‌کند؟
• صرافی ارز دیجیتال چیست؟ آشنایی با انواع اکسچنج‌ها
• آموزش صرافی بیت پین؛ از ثبت‌نام تا خرید و فروش ارز دیجیتال
• شت کوین چیست؟ معرفی 5 تا از بهترین شت کوین های آینده دار
• آموزش جامع صرافی کوکوین به همراه ویدیو

کلینیک سرمایه با هدف آموزش تخصصی بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال در کنار به روز ترین متدهای طراحی استراتژی و سیستم های معاملاتی راه اندازی شده است.

حکم شرعی فارکس: نگاهی جامع به فتوای مراجع تقلید درباره معاملات فارکس

برای گفتن از حکم شرعی فارکس و نظر مراجع مختلف درباره این بازار بهتر است ابتدا با خود بازار فارکس آشنا شویم و شرایط معامله آن را بهتر درک کنیم. در این صورت می توانیم این شرایط را با نظر اسلام مقایسه کنیم و به نتیجه مشخصی برسیم و در نهایت نگاه مراجع مختلف را در این باره خواهیم دید.

حکم شرعی فارکس: نگاهی جامع به فتوای مراجع تقلید درباره معاملات فارکس

حکم شرعی فارکس

برای گفتن از حکم شرعی فارکس و نظر مراجع مختلف درباره این بازار بهتر است ابتدا با خود بازار فارکس آشنا شویم و شرایط معامله آن را بهتر درک کنیم. در این صورت می توانیم این شرایط را با نظر اسلام مقایسه کنیم و به نتیجه مشخصی برسیم و در نهایت نگاه مراجع مختلف را در این باره خواهیم دید.

بازار فارکس را می توان بزرگ ترین بازار مالی دنیا دانست که تمام مردم دنیا حق حضور در آن را دارند و هیچ محدودیت و قانون محدود کننده خاصی بر آن اعمال نمی شود. این بازار به شکل پایه ای بر اساس خرید و فروش ارز ساخته شده است و نسبت ارزها به یکدیگر این بازار را شکل داده است.

به طور مثال به ازای یک دلار شما می توانید دو یورو داشته باشید و به ازای دو یورو شما می توانید چهار ین به دست بیاورید. این معادلات جذاب و تغییر نسبت ها باعث شده است بازار فارکس تبدیل به بازاری پویا باشد که در آن هم سودهای بسیاری وجود دارد و هم ضررهای غیرقابل تصور می توان از آن داشت. اما به جز ارز، تمام سهام های معتبر دنیا مانند سهام های بازار آمریکا در این بازار قابل خرید و فروش است و شما می توانید به جز این ها، طلا و نفت و . را نیز خرید و فروش کنید.

بازار فارکس را بازار نوین سرمایه داری و بازار بورس را بازار کلاسیک سرمایه داری می نامند. بنابراین عملا بازار فارکس بازاری برای خرید و فروش است که بر اساس ارز پایه گذاری شده است. شما تصور کنید که در میدان فردوسی تهران عده ای به خرید و فروش ارز و دلار مشغول هستند. از آن جایی که نسبت ارز دلار به نسبت ریال بسیار بیشتر است و این نسبت روز به روز بیشتر می شود، از این رو در ایران، دلار تبدیل به یک بازار سرمایه گذاری سنتی شده است.

همین موضوع به شکل گسترده تر آن در بازار فارکس وجود دارد. البته باید در نظر داشت که در بازار فارکس این نسبت ها به شکل قانون مدارتر و همچنین منطقی تری وجود دارد و نمی توان در آن انتظار آیا حضور در بورس برای ما مفید است؟ آیا حضور در بورس برای ما مفید است؟ سودهای سرمایه گذاری دلار در ایران را داشت. اما سوال اصلی اینجاست که بازار فارکس با این شرایط آیا با موازین اسلامی همخوانی دارد یا نه؟ (1)

شرایط خرید و فروش در اسلام

حال نوبت این است که شرایط خرید و فروش را در احکام اسلامی جست و جو کنیم تا بتوانیم حکم شرعی فارکس را بر اساس این شرایط مورد سنجش قرار دهیم.

مهمترین موردی که در خرید و فروش از سمت اسلام مورد اهمیت قرار دارد این است که در این معامله، عدالت از دو طرف رعایت شده باشد. یعنی جنس یا خدمتی به اندازه واقعی آن به فروش رسد و به اندازه واقعی آن هزینه دریافت شود. هر طرفی که این اندازه را رعایت نکند و در پی سود بیشتر اقدام به تغییر این قانون کند معامله از نظر اسلامی آیا حضور در بورس برای ما مفید است؟ باطل است و باید خسارتی پرداخت شود.

مورد مهم دیگر در احکام شرعی خرید و فروش این است که جنس یا خدمت خرید و فروخته شده، باید ضرر جانی و مالی برای فرد ثالث و حتی خود فرد نداشته باشد. به طور مثال شما حق ندارید جنسی را بخرید که با استفاده از آن خودتان را بکشید و یا بخواهید دیگران را تهدید کنید. از این رو این گونه اجناس تحت شرایط خاص و با ضمانت های خاصی خرید و فروش می شود تا بتوان از عدم رسیدن آسیب، مطمئن شد.

مورد مهم دیگر این است که اسلام برخی از اجناس را مخصوصا در قسمت خوراکی ها، حرام اعلام کرده است. از این رو خرید و فروش این اجناس به طور کلی ممنوع و حرام است. اجناسی مانند مشروبات الکلی، گوشت های حرام و . از نظر اسلام حرام بوده و هیچ توجیهی برای تجارت آن وجود ندارد.

مورد دیگر این است که در اسلام، ربا حرام است. یعنی بهره کشیدن روی پولی که قرض داده می شود. در این جا اسلام مخالفت خود را با کالا قرار گرفتن پول اعلام می کند و همین موضوع باعث می شود کمی در مورد حکم شرعی فارکس محتاط عمل کنیم و درباره آن شک نماییم. به نظر می رسد در بازار فارکس این پول و سرمایه است که به عنوان کالا مطرح می شود و در دید اول، بازار فارکس می تواند حرام باشد. اما آیا واقعا این چنین است؟ در ادامه بیشتر با این موضوع آشنا خواهیم شد. (2) و (3)

تطبیق حکم شرعی فارکس با احکام اسلامی

همانطور که گفتیم بازار فارکس، بازار تبادل ارز های بین المللی و مطرح دنیا است و از طرفی اسلام با کالا قرار گرفتن پول مخالف است. بنابراین عملا به نظر می آید که حکم شرعی فارکس منفی باشد و آن را منفی بدانیم. اما این واقعیت ماجرا نیست. در داستان ربا و بهره آن، فرد قرض دهنده پول هیچ کاری انجام نمی دهد و این فرد قرض گیرنده است که باید سعی کند علاوه بر اصل پول، سود آن را نیز تامین کند. اما در بازار فارکس داستان اینگونه نیست. در واقع در این بازار یک ارز با ارز دیگر مبادله می شود و به نوعی عملی مانند صرافی صورت می گیرد.

بحث بازار فارکس این جاست که شما با توجه به هوش اقتصادی و تجاری خود می توانید حدس بزنید بجای داشتن دلار می توانید یورو داشته باشید و یورو می تواند سود بیشتری به شما برساند. این جا هیچ طرف در ضرر نخواهد بود. بلکه شما خود را سوار بر بازار اقتصاد کرده اید و بر اساس نمودارها و آمار و جداول مختلف مشخص می کنید تبادل بین کدام دو ارز می تواند برای شما مفید تر و سودآور تر باشد. از این رو عملا می توان گفت که بازار فارکس، ارز را دست مایه سود قرار نمی دهد بلکه این نسبت های بین ارزهاست که سودسازی می کند و باعث می شود که فرد سود یا ضرر داشته باشد.

بنابراین می توان گفت در بازار فارکس چیزی برخلاف موازین شرعی وجود ندارد و نشانه ای نمی توان پیدا کرد که نشان دهد این بازار برخلاف شرع باشد. از این رو حکم شرعی فارکس این است که این بازار حلال است و فعالیت در آن آزاد و هیچ مشکلی از این نظر وجود ندارد. اما با این وجود گاهی در گوشه کنار صفحات مجازی می شنویم که بازار فارکس حرام است و فعالیت در آن جایز نیست.

اولا این گونه افراد و این اخبار با اهداف خاصی منتشر می شوند. زیرا فعالیت در این بازار دست دلالان ارز را در ایران کوتاه می کند و سودآوری همیشگی را برای آن ها ندارد. از طرف دیگر همیشه طرفداران آتشی و تقدس های خشک در طول تاریخ وجود داشته اند. اما از این سخنان نباید اینگونه برداشت شود که بازار فارکس کاملا بی اشکال است. در ادامه به موارد حرام بودن در حکم شرعی فارکس می پردازیم. (2)

در چه شرایطی حکم شرعی فارکس حرام می شود؟

نکته مهمی که مراجع تقلید و به طور کلی اسلام درباره حکم شرعی فارکس ذکر می کند این است که این سرمایه گذاری به شکل آنلاین است و این ارتباط مجازی می تواند زمینه های حرام بسیاری را به وجود بیاورد. به طور مثال کارگزاری های آنلاینی وجود دارند که به نام سرمایه گذاری در فارکس، سرمایه مردم را در بازارهای قاچاق و اسلحه وارد می کنند و از این راه سود حاصله را به مردم بر می گردانند.

در این حالت کاربرد اشتباه از نام فارکس و همچنین سوء استفاده از این بازار، باعث می شود که ضرری به بخشی از جامعه برسد و بر اساس نکته گفته شده در بالا در صورت رسیدن زیان به کسی یا گروهی، آن معامله باطل است.

از طرفی دیگر برخی از این کارگزاری ها به شکل قمار و شانس به این بازار وارد شده اند و این دید را به مشتریان خودشان القا می کنند. از آنجایی که قمار در اسلام حرام است، از این رو می توان گفت که این گونه دید در بازار فارکس نیز حرام است. بنابراین به طور کلی می توان گفت که حکم شرعی فارکس بستگی به نوع کاربری آن دارد. اگر سود حاصل از آن یا نحوه سرمایه گذاری از آن باعث ایجاد مفسده ای شود این بازار حرام می شود.

نکته مهم دیگری که دوباره باید بر آن تاکید کرد این است که در این بین انتخاب کارگزاری مناسب و مطمئن می تواند پاک و سالم بودن سرمایه گذاری شما را تامین کند. آنلاین بودن و همچنین نبود ارتباط مستقیم، پیدا کردن این کارگزاری را سخت تر می کند. اما به هر حال برای کسانی که اسلام و نظرات آن برایشان مهم است، واجب است که در انتخاب کارگزاری، فارغ از مسائل مالی آن دقت داشته باشند.

البته در این مسیر بهتر است ارگان های اسلامی و دولتی وارد شوند و با در نظر گرفتن شرایط اسلامی، برخی از کارگزاری ها را معرفی کنند تا این بار بزرگ از دوش سرمایه گذار برداشته شود و عملا با اطمینان قلبی بیشتری افراد وارد این بازار پر سود شوند. (2)

برخی از نظرات مراجع تقلید در باب حکم شرعی فارکس

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی)

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی)

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی)

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی)

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی)

همانطور که مشاهده می کنید جز رهبر اسلامی ایران که با رعایت شرایطی، رای به جایز بودن بازار فارکس داده است، سایر مراجع چندان به این بازار خوشبین نیستند. یکی از دلایلی هم که خود بانک مرکزی ایران در این بازار حضور دارد را می توان نظر نسبتا مساعد رهبری در این باب دانست. اما به طور کلی یادتان باشد که شما مرجع تقلیدی برای خودتان دارید و فارغ از هر گونه استدلال و دلیل، باید بر مسیر گفته های این مرجع قدم بردارید. (2)