اثر منفی نرخ سود بانک‌ها، قیمت‌گذاری دستوری و سیاستگذاری حامل‌های انرژی بر بازار سهام
مدیر عامل کارگزاری امین سهم با بیان اینکه به دلیل ادامه سیاست های پولی و بی توجهی به بازار سرمایه شاهد عدم ورود نقدینگی جدید به بازار سهام هستیم، گفت: با وجود وعده های بانک مرکزی اما اگر سری به بانک ها حتی بانک های دولتی بزنید با پیشنهاد نرخ سود سپرده بالا مواجه می شوید که این موضوع از دلایل رکود معاملات بورس است.
به گزارش بیداربورس، روند معاملات بازار سهام و بی توجهی سیاست‌گذاران به ادامه دار شدن رکود ۲.۵ ساله بازار، شرایط سختی را پیش روی سهامداران شرکت های بورسی به خصوص سهامداران وفاداری که طی ماه های گذشته به امید بازگشت روند صعودی در بازار ماندند اما برخلاف وعده ها، اگر در بازار دیگری سرمایه گذاری می کردند امروز قطعا شرایط بهتری داشتند.
امیر سیدی، مدیرعامل کارگزاری امین سهم سیاست گذاری کلان در بازار پول و نیز تصمیم های وزارت صمت در زمینه قیمت گذاری ها و سیاست های دولت در حامل های انرژی را از جمله عوامل اثرگذار در رکورد بورس عنوان می کند و می گوید: در وضعیت فعلی مشکل اصلی بازار سرمایه، سیاست گذاری کلان در بازار پول است که برخلاف وعده ها شاهد رویدادهای دیگری هستیم. همچنین وزارت صمت در زمینه قیمت گذاری ها طی ماه های گذشته کماکان بر صنایع فشار می آورد و سیاست های دولت در حوزه حامل های انرژی نیز فاکتور دیگر در جهت کسادی بازار سهام است.
او افزود: مهمترین نکته، مربوط به بخش سیاست پولی است که باعث شده حجم معاملات به شدت کاهش یابد و دیگر شاهد وجود نقدینگی در بازار نباشیم.
به گفته سیدی، این مساله بیش از دیگر مسایل شرایط بازار سهام را سخت کرده است، بانک مرکزی هم چندین بار وعده کاهش نرخ سود بانکی به ۲۰ درصد را داد اما بیشتر از دو هفته بر روی وعده ای که داده بود ایستادگی نکرد و به صورت خاموش سیاست خود را به حالت اولیه بازگرداند.
مدیرعامل کارگزاری امین سهم اظهار داشت: با اینکه بانک مرکزی اعلام کرده بود که در حال برخورد با نرخ سود بالا است اما اگر سری به بانک ها حتی بانک های دولتی بزنید، آن ها پیشنهاد نرخ سود سپرده بالا را به مشتریان خود می دهد که این اقدام قطعا بدون هماهنگی بانک مرکزی امکان پذیر نیست.
او ادامه داد: از سوی دیگر اکنون در بازار کامودیتی ها تحت تاثیر برخی از سیاست گذاری های فدرال رزرو شاهد کاهش قیمت در محصولاتی مانند فلزات اساسی بوده ایم که این موضوع نیز در روند بازار تاثیر گذاشته است.
سیدی در پایان گفت: باید طبقه بندی کرد که وجود چه مشکلات اساسی باعث شده است بازار سهام به این حال در آید و به صورت جدی در جهت احیای بازار و رفع موانع فعلی قدم برداشت.
کلاهبرداری به سبک بورس با سود مجمع و افزایش سرمایه
کسانی که در بورس فعالیت می‌کنند با این دو اصطلاح جذاب آشنا هستند.
همانطور که از نام "سود مجمع" مشخص است سودی است که طی برگزاری یک مجمع بین سهامداران توزیع می‌شود که به صورت سالیانه برگزاری می‌گردد. اگر سهمی "افزایش سرمایه" داشته باشد یعنی سود کردن حتی با افت قیمت سهام بنا بر تغییرات و تحولاتی که در مثلا کارخانه یا بنگاه آن سهم ایجاد شده و ارتقاء پیدا کرده به همان نسبت سهام اضافه شده هم بین سهامداران توزیع می‌شود یعنی اگر ارزش سهمی به طور مثال از یک میلیارد به دو میلیارد رسید افزایش سرمایه‌ی 100 درصدی به سهامداران می‌رسد.
اما متأسفانه در بورس برای توزیع سود مجمع و سرمایه‌ی افزوده شده روشی وجود دارد که عملا مالک کارخانه یا شرکت سودی به سهامداران نمی‌دهد.
فرض کنید آخرین قیمت یک سهم 1000 تومان باشد و سود مجمع سالیانه‌ی آن 100 تومان شود. به محض باز شدن مجدد سهم در بورس، این سود از آخرین قیمت سهم کسر می‌شود و سهم با قیمت جدید 900 تومان به جریان می‌افتد. واقعا من هر چه این موضوع را با خودم حلاجی کردم نتوانستم علت آن را پیدا کنم مگر یک چیز: کلاهبرداری بورس
اجازه دهید یک مثال بزنم:
فرض کنید سهمی 1000 تومان قیمت داشته باشد و هیچ عرضه و تقاضایی برای آن وجود نداشته باشد (این حرف برای بورس کنونی ما اصلا صدق نمی‌کند ولی برای اثبات اشتباه بودن این رویه باید فرضیاتی در نظر گرفت). حال اگر سود سالیانه‌ی این سهم 20 درصد باشد هر سال قیمت این سهم 20 درصد کاهش پیدا می‌کند یعنی سال اول قیمت سهم می‌شود 800 تومان، سال دوم می‌شود 640 تومان، سال سوم می‌شود 512 تومان که به صورت یک تابع نمایی ادامه دار می شود مثلا در سال دوازدم قیمت سهم به 85 تومان می‌رسد. در واقع کارخانه‌دار از سهامدار به ازای هر سهم 1000 تومان گرفته و طی سالیان بعد آن 1000 تومان را به صورت خرد خرد به وی برمی‌گرداند.
شاید با خود بگویید فعلا که عرضه و تقاضای زیادی در بورس ما وجود دارد و این مورد صدق نمی‌کند ولی باید بدانید در اصل قضیه این مشکل وجود دارد منتها به علت هجوم نقدینگی به بورس و تقاضاهای افسارگسیخته‌ای که در آن وجود دارد قیمت سهم مجددا رشد می‌کند در واقع به جای اینکه کارخانه‌دار سود سهامدار را بدهد سهامداران دیگر سود می‌دهند.
دقیقا این موضوع برای افزایش سرمایه هم صدق می‌کند.
وقتی افزایش سرمایه‌ی یک شرکت 100 درصد باشد (یعنی دو برابر شود) به همان مقدار سهام جایزه به سهامداران تعلق می‌گیرد ولی قیمت سهم هم به همان نسبت ولی به صورت معکوس کاهش می‌یابد یعنی قیمت سهم در اینجا نصف می‌شود. یعنی عملا کارخانه‌دار سودی به سهامداران نمی‌رساند.
به نظر من قیمتی که برای یک سهم در بورس بر اثر عرضه و تقاضا به وجود می‌آید به هیچ وجه نباید توسط عوامل دیگر دستخوش تغییر شود. اینکه بعد از تقسیم سود مجمع یا افزایش سرمایه قیمت سهم را تغییر می‌دهند در واقع دارند سر سهامداران کلاه می‌گذارند.
خواهش می‌کنم اگر نظری دارید و یا از نظر شما حرف‌های اینجانب اشتباه است در قسمت نظرات مطرح کنید. خوشحال می‌شوم نظرات شما را بشنوم.
فرابورس چیست؟ آموزش نحوه خرید و فروش سهام در فرابورس
یکی از دیگر از بازارها برای معامله سهام، بازار فرابورس است. در این مطلب به معرفی فرابورس و انواع بازار در آن و همچنین نحوه خرید و فروش سهام در فرابورس می‌پردازیم.
در سال‌های اخیر نام «بورس» را مکرراً از اخبار و دوستان خود می‌شنویم و بسیاری از ما با آن سروکار داریم. دیگر تقریباً همه این را می‌دانند که بورس درواقع بازاری برای معامله سهام و اوراق بهادار است و با فعالیت و سرمایه‌گذاری منطقی در آن می‌توان سرمایه و سود خود را افزایش داد. اما در کنار آن، ممکن است عبارت دیگری به نام «فرابورس» به گوش شما خورده باشد که در ذهنتان علامت سؤال‌های زیادی به وجود می‌آورد. بسیاری نیز ممکن است این دو بازار را یکی بدانند و بدون آگاهی لازم، به خرید و فروش سهام در آنها بپردازند. بنابراین، در این مطلب به معرفی کامل بخش‌های مختلف این بازار بزرگ می‌پردازیم تا هیچ‌گونه ابهامی در ذهن شما باقی نماند.
فرابورس چیست؟
برخلاف تصور بسیاری افراد، فرابورس بازاری مجزا از بازار بورس است که از سال 1387 فعالیت خود در ایران را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد. البته دلیل اصلی ایجاد این تفکر در ذهن افراد، شباهت ساختار و نحوه خرید و فروش سهام در این دو بازار است. در فرابورس نیز مانند بازار بورس می‌توان به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار پرداخت. این در حالی است که شرکت‌های عضو بازار بورس که با شرایطی بسیار سخت‌تر پذیرفته‌شده‌اند، نظارت بیشتری بر آنها حاکم است، گزارش‌های سالیانه بیشتری را به‌منظور شفافیت عملکرد شرکت ارائه می‌دهند و قاعدتاً سرمایه‌گذاری در آنها با ریسک کمتری همراه است. بازار فرابورس درواقع برای شرکت‌هایی راه‌اندازی شده است که مایل به شرکت در بازار سرمایه و افزایش نقد شوندگی هستند، اما هنوز شرایط لازم برای حضور به بازار بورس را ندارند. نام این بازار از عبارت انگلیسی Over the Counter Market (OTC) به معنی «خارج از بورس» گرفته‌شده است. بازار OTC به شرکت‌های متقاضی این اجازه را می‌دهد که با شرایط پذیرش آسان‌تری روبه‌رو شوند و با ورود سریع‌تر به بازار سرمایه، از تمام مزایای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار بهره‌مند شوند.
مقاله مرتبط: انواع روش های سرمایه گذاری در بورس
مزایای ورود و سرمایه‌گذاری در فرابورس
ورود به بازار بورس به معنی معرفی کالا، برند و خدمات شرکت به طیف وسیعی از مردم و بهره‌گیری از مزایای ورود به فرابورس است . عمده مزایای فرابورس شامل موارد زیر هستند:
شرایط پذیرش آسان
همانطور که بیان شد، فرابورس با صرف‌نظر از برخی شرایط پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار، راه را برای بسیاری از شرکتها صاف می‌کند. به این ترتیب، حداکثر یک ماه طول می‌کشد تا شرکتها بتوانند به فروش سهام و افزایش سرمایه خود در این بازار بپردازند.
تأمین مالی ارزان
افرادی که در این بازار به سرمایه‌گذاری می‌پردازند، معمولاً سرمایه خود را پخش کرده و از هر شرکت، تنها چند سهام خریداری می‌کنند. به این ترتیب، ریسک سود کردن حتی با افت قیمت سهام معاملات خود را کاهش می‌دهند. شرکت‌های عضو بازار OTC مجموع این سرمایه‌های کوچک را در طرح‌ها و پروژه‌های بزرگ خود به کار می‌برند و از مزایای تأمین مالی ارزان قیمت بهره می‌گیرند. در این راستا علاوه بر فروش سهام و افزایش سرمایه می‌توان از فروش انواع مختلف اوراق بهادار مانند انتشار گواهی سپرده سرمایه‌گذاری خاص و عام و . نیز کمک گرفت.
برای تمام شرکت‌های عضو فرابورس، به جز شرکت‌های بازار پایه، تسهیلات ویژه‌ای مانند معافیت مالی 10 درصد درآمد در نظر گرفته شده است. این معافیت مالیاتی به صورت مستقیم بر سود سرمایه‌گذاران تأثیر می‌گذارد.
وثیقه گذاری سهام
شرکت‌های عضو فرابورس می‌توانند سهام خود را به صورت وثیقه نیز استفاده کنند و از تسهیلات آن بهره بگیرند. در این روند، شرکت از بخشی از سهام به عنوان وثیقه‌ای برای بهره گرفتن از تسهیلات بانکی استفاده کند. با وثیقه گذاری سهام، آن بخش از سهام شرکت دیگر قابل معامله نیست و ارزش‌گذاری آن به دست فرابورس انجام می‌شود.
امکان خروج از فرابورس یا تغییر بازار
در صورتی که یک شرکت بخواهد به طور کلی از فرابورس خارج شود، فرآیندی برای آن در نظر گرفته شده است که روند خروج از بازار را تسهیل می‌بخشد. همچنین این شرکتها می‌توانند از سهامی عام به سهامی خاص تغییر پیدا کنند. امکان تغییر بازار و منتقل شدن از یک بازار به بازار دیگر نیز ازجمله مزایای OTC به شمار می‌آید. این روند در بازار بورس اوراق بهادار سخت است و تنها با سود کردن حتی با افت قیمت سهام داشتن شرایط سخت‌گیرانه لازم و پیشرفت قطعی شرکت ممکن می‌شود.
سهام و اوراق بهاداری که در فرابورس خرید و فروش می‌شوند، حجم مبنا ندارند و سرعت نقد شوندگی آنها بالا است. به این معنی که عرضه و تقاضا خیلی سریع به تعادل رسیده و همواره می‌توانید سهام خود را فروخته و سهام مورد نظرتان را در کمترین مدت لازم خریداری کنید.
مزایای پذیرش شرکتها در فرابورس
با وجود ریسک بیشتر سرمایه‌گذاری در OTC، هنوز هم بسیاری از سرمایه‌گذاران با قرار دادن سهام تعداد زیادی از شرکت‌های عضو این بازار در سبد خود به سود بالایی دست پیدا می‌کنند. از جهت دیگر، ورود به فرابورس نیز مزایای زیادی برای شرکتها دارد و گاهی موجب جان گرفتن و منتقل شدن آنها به بازار بورس می‌شود.
آشنایی با ساختار فرابورس
ساختار OTC برخلاف بازار بورس اوراق بهادار که شامل دو بازار (بازار اول و بازار دوم) است، از 4 بازار تشکیل می‌شود. عملکرد دو بازار بورس اوراق بهادار در ارتباط کامل با یکدیگر است. شرکت‌های بازار اول که با شرایط سخت‌تری پذیرفته‌شده‌اند، در صورت از دست دادن عملکرد مطلوب خود به بازار دوم انتقال می‌یابند. شرکت‌های بازار دوم در صورت پیشرفت عملکرد خود می‌توانند به بازار اول ورود پیدا کنند و در صورت مشاهده ضعف در عملکرد، به‌طورکلی از بازار اخراج می‌شوند.
انواع بازار در فرابورس
ساختار OTC (فرابورس) از 4 بازار اول، دوم، پایه (زرد، نارنجی و قرمز) و سوم تشکیل می‌شود:
ویژگی‌های بازار اول
بازار اول دارای سخت‌ترین شرایط در میان بازارهای OTC بوده و ریسک سرمایه‌گذاری در شرکت‌های عضو آن کمتر از سایرین است. دامنه نوسان قیمت سهام در آن حداکثر 10 درصد و بدون حجم مبنا است. در این بازار، تنها آن دسته از شرکت‌های سهامی عام پذیرفته و سهام آنها مورد معامله قرار می‌گیرد که شرایط زیر را داشته باشند:
فاقد هرگونه زیان انباشته باشد.
حداقل 10 درصد از کل سهام ثبت‌شده، شناور باشد.
در بدترین حالت، 24 ماه از بهره‌برداری شرکت گذشته باشد.
مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره فاقد سوء پیشینه و محکومیت‌های کیفری، سوء شهرت در زمینه فعالیت‌های شغلی خود و پرونده تخلف مرتبط با قوانین بازار بورس باشند.
ویژگی‌های بازار دوم
در بازار دوم نیز مانند بازار اول، اوراق بهادار شرکت‌های سهامی عام خرید و فروش می‌شوند. اما بازار دوم دارای شرایط سخت‌گیرانه کمتری است و شرکت‌هایی که شرایط کافی برای عضو شدن در بازار اول را نداشته باشند، در بازار دوم پذیرفته می‌شوند. این عضوها ممکن است شرکت‌های کوچک، نوپا، زیان‌ده و یا شرکت‌هایی باشند که قصد تبدیل شدن به سهامی عام از سهامی خاص به منظور افزایش سرمایه را دارند. این شرکتها باید شرایط زیر را برای پذیرش در بازار دوم داشته باشند:
حداقل 12 ماه از تأسیس این شرکت گذشته باشد.
هیچ‌گونه پرونده یا شکایت مالی در ارتباط با شرکت وجود نداشته باشد.
میزان سهام شناور شرکت، حداقل 5 درصد از سهام ثبت شده را شامل شود.
میزان آخرین سرمایه ثبت شده در شرکت به 100 میلیون تومان رسیده باشد.
اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت، فاقد هرگونه سابقه محکومیت قطعی کیفری باشند.
ویژگی‌های بازار پایه
در بازار پایه به آنچه به عنوان شرایط برای دو بازار اول و دوم ذکر شد نیازی نیست. شرایط در این بازار تسهیل پیداکرده و نیازی به گذراندن پروسه پذیرش نیست. این بازار شامل سه بخش زرد، نارنجی و قرمز است که از زرد تا قرمز، ریسک سرمایه‌گذاری در آنها به مراتب افزایش می‌یابد. دامنه نوسان قیمت سهام در بازارهای زرد، نارنجی و قرمز به ترتیب 3،2 و 1 است.
شرکت‌های عضو بازار زرد درخواست پذیرش را نداشته و تنها به دلیل الزام قانونی باید در این بازار ثبت شوند. اعضای بازار نارنجی درواقع شرکت‌هایی هستند که نام آنها در سازمان بورس ثبت شده است اما فاقد شرایط لازم برای پذیرش هستند. به این ترتیب، آن دسته از شرکتها که پذیرش آنها به دلیل از دست دادن شرایط لازم برای حضور در بازارهای فرابورس یا بورس لغو می‌شود، در بازار قرمز حضور پیدا می‌کنند. این بازار دارای شرایط خیلی ساده‌تر و ابتدایی‌تر بوده و ریسک سرمایه‌گذاری در آن بیشتر است.
ویژگی‌های بازار سوم
بازار سوم را شرکت‌هایی تشکیل می‌دهند که شرایط پذیرش در فرابورس را ندارند و تنها با انجام کارهای اداری می‌توانند عضو بازار شوند. بنابراین، حتی شرکت‌های سهامی عام در شرف تأسیس نیز می‌توانند در آن به پذیره‌نویسی انواع مختلفی از اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت رهنی، گواهی سپرده بانکی، اوراق مشارکت، سهام شرکت‌های سهامی و. بپردازند.
نحوه خرید و فروش سهام در فرابورس
همان طور که پیش‌تر بیان شد، ساختار فرابورس و بازار بورس شباهت زیادی به یکدیگر دارند. اما ممکن است برخی تصور کنند به دلیل جدا بودن بازارها، ممکن است به شرایط، کد بورسی و روند متفاوتی برای خرید و فروش سهام و اوراق بهادار نیاز باشد؛ اما این‌طور نیست. خرید و فروش سهام در فرابورس کاملاً شبیه به بازار بورس اوراق بهادار است و برای معامله نیازی به اخذ کد بورسی جدا نیست. اگر در بازار بورس فعالیت دارید، از کد بورسی خود می‌توانید به منظور خرید و فروش سهام در فرابورس نیز بهره بگیرید. در غیر این صورت، اخذ کد بورسی الزامی است.
برای دریافت کد بورسی، ابتدا در سایت سجام ثبت نام کنید. سپس کارگزاری مناسب را انتخاب و در آن احراز هویت شوید. درنهایت، با استفاده از کد بورسی و توسط شرکت کارگزاری خود به معامله سهام و اوراق بهادار بپردازید. کارگزاری‌ها دارای یک پرتفوی با رابط کاربری مطلوب هستند که به شما اجازه می‌دهند به راحتی عملکرد بخش‌های مختلف را درک کرده و از آنها استفاده کنید. در این پرتفوی، اطلاعات و گزارش دقیق و کامل از قیمت سهام و شاخص‌های مختلف را در اختیار سهامداران قرار می‌دهند تا با آگاهی کامل به فعالیت در این بازار مشغول شوند.
ریسک سرمایه‌گذاری و خرید و فروش سهام در فرابورس را به راحتی می‌توان کاهش داد. یک عبارت در میان سرمایه گذاران رایج است که می‌گوید: «تمام تخم‌مرغ‌های خود را درون یک سبد قرار ندهید». این جمله به یکی از ترفندهای حفظ سرمایه و کاهش ریسک معامله در این بازار نا امن تبدیل شده است که با استفاده از آن می‌توان سود خوبی را به دست آورد. سهامداران می‌توانند از معافیت مالیاتی اعمال شده بر شرکت‌های عضو این بازار نیز بهره بگیرند.
در آخر، این سهامداران نسبت به میزان سهام خود در هر شرکت، حق رأی در مجمع عمومی خواهند داشت. به این ترتیب، شما نیز می‌توانید بازار و شرایط شرکتها را به صورت دقیق بررسی کرده و با خرید و فروش سهام در فرابورس و سرمایه‌گذاری منطقی، سود و سرمایه خود را افزایش دهید.
کاهش شکایات از ناشران با پرداخت سود سهام از طریق سجام
با اقدام سازمان بورس نسبت به الزام شرکتها برای واریز سود سهام از طریق سامانه سجام، معضل شکایت‌ها در بازار سرمایه و اصطکاک بین سرمایه‌گذاران و امور سهام شرکتها به شدت کاهش پیدا می‌کند.
فرهنگ قراگوزلو در گفتوگو با شهر بورس با اشاره به اثرات مثبت واریز سود شرکتها به حساب سهامداران اظهار داشت: واریز سودهای نقدی از طریق سامانه سجام، اقدام مثبتی است که در آخرین جلسه هیئت مدیره کانون کارگزاران با مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ایران درخواست واریز این سود مطرح شده بود.
وی ادامه داد: دلیل درخواست پرداخت سود شرکتها از طریق سامانه سجام هم این است که شکایات زیادی در کمیته سازش کانون کارگزاران به دلیل عدم پرداخت به موقع سود سرمایه‌گذاران در بازه زمانی هشت ماهه قانون تجارت وجود داشت. در برخی موارد هم سودها پرداخت می‌شد، اما ممکن بود رعایت مساوات در زمان پرداخت سودها مورد توجه قرار نگیرد. حالا با اتفاقی که الان افتاده و تمام سودها از طریق سامانه سجام پرداخت می‌شود معضل شکایت‌ها در بازار سرمایه و اصطکاک بین سرمایه‌گذاران و امور سهام شرکتها به شدت کاهش پیدا می‌کند.
فرهنگ قراگوزلو اضافه کرد: واریز سودهای رسوب کرده و الزام شرکتها باعث ایجاد اعتماد عمومی می‌شود به این جهت که حتی اگر سرمایه‌گذاری از سهام خود خبر هم نداشته باشد با واریز سود نسبت به دارایی خود در شرکت مزبور مطلع می‌شود. این الزام منجر به افزایش اعتماد عمومی نسبت به مکانیزم بازار سرمایه خواهد شد.
این کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: در بازار پایه نیز شرکت‌هایی فعال‌اند که سهامداران آنها علاوه بر اینکه در سجام ثبت نام نکرده‌اند حتی از دارایی خود در یک شرکت خبر ندارند، بطور مثال مدیران یک شرکت بازار پایه‌ای دارای سود، در مجمع خود اذعان می‌کردند شاید بیش از ۱۰ سال است که از ۶۰ هزار سهامداران این شرکت، ۲۰ هزار نفر حتی یک بار هم مراجعه به شرکت نکرده درحالیکه سودهایی که طلب دارند، با اهمیت محسوب می‌شوند.
فرهنگ قراگوزلو در پایان گفت: الزام سازمان بورس به واریز سودهای رسوب کرده، مدیران شرکت را مجبور به شناسایی و مطلع کردن این افراد از دارایی خود می‌کند. در صورت پیگیری صحیح سازمان بورس از ناشران نتایج خوبی را می‌توان به لحاظ افزایش ارتقای امنیت سرمایه‌گذاری در دید عموم مردم نسبت به بازار سهام انتظار داشت.
با خرید بیمه سهام، نمی توان سهام خود را فروخت؟
مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس گفت: سبد سهام افراد حقیقی به شرط اینکه در تاریخ ۴ آبان حداکثر سقف آن ۱۰۰ میلیون تومان باشد با پرداخت فقط یک ریال بیمه می‌شود.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از صداوسیما، امیر مهدی صبایی دوشنبه شب با شرکت در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه خبر با اشاره به اجرای طرح سهام یار افزود: این اوراق به مدت یک سال و با تضمین نرخ سود ۲۰ درصد است و سبد سهام از چهارم آبان نباید دارایی فروخته شود.
وی هدف از اجرای این طرح را تشویق سهامداران به نگاه بلندمدت برای سرمایه گذاری در بورس دانست و گفت: البته سرمایه گذاران و سهامداران می‌توانند سهام جدید خرید و فروش کنند، یعنی سهام جدیدی را نسبت به تاریخ چهارم آبان ماه خریداری کنند و همان سهم را مجدداً بفروشند، اما آن سهامی که در تاریخ ۴ آبان داشته اند و آن مبنای محاسبه خسارت خواهد بود، پس دارایی آن سبد نباید به فروش برسد.
صبایی درباره این سئوال که اگر یک سبد سهام ۲۰۰ یا ۳۰۰ میلیون تومان باشد سهامدار می‌تواند به ازای هر ۱۰۰ میلیون، یک ورق بیمه خریداری کند یا خیر؟ هم گفت: فقط هر شخص حقیقی با حداکثر ارزش سبد سهام ۱۰۰ میلیون تومان تا تاریخ چهارم آبان مشمول این طرح است و کسی یا کسانی که بیش از ۱۰۰ میلیون تومان ارزش سهام شان باشد مشمول این طرح نمی‌شوند.
صبایی با اشاره به نرخ یک ریالی اوراق سهام یار گفت: این طرح یک زمان محدودی دارد، حدود ۶ روز کاری یعنی از شنبه این هفته آغاز شده و تا شنبه هفته آینده ۲۸ ابان ادامه دارد یعنی فرصت عرضه اوراق بیمه سهام در قالب نماد سهام یار، پس بنابراین سهامداران حقیقی که می‌خواهند از این طرح استفاده کنند فرصتشان نامحدود نیست.
مدیرنظارت بر بورس‌های سازمان بورس هدف از اجرای این طرح را حمایت دولت از حقوق سهامداران به ویژه سهامداران خرد حقیقی بیان کرد و افزود: با پیش بینی مبلغ مورد نظر در قانون بودجه سال آینده دولت متعهد است، چون با نگاه حمایتی این طرح اجرا شده و در سال آینده به موفقیت هم خواهد رسید.
صبایی درباره میزان سود این طرح هم توضیح داد: سود ۲۰ درصد تقریبا ًسود متعارف و در واقع بدون ریسک در نظام بانکی است و دوره یک ساله هم یک دوره‌ای معقول است که سهامدار بایستی صبور باشد با یک افق سرمایه گذاری یک ساله تا نتیجه سرمایه گذاری خود را ببیند.
وی تشویق سرمایه گذاران به نگهداری سبد سهامشان و جلوگیری از فروش آن تحت رفتار‌های هیجانی در بازار منفی را یکی از هدف‌های مهم این طرح برشمرد و گفت: سهامدار می‌تواند مطمئن باشد حتی اگر از بازار سهام تا سال آینده نتواند بازده حداقل ۲۰ درصدی را کسب کند این طرح تضمین می‌کند و سهامدار می‌تواند با آسوده خاطر سبد سهامش را نگهداری کند.
صبایی در پاسخ به این سئوال که اگر بازدهی بازار سرمایه تا سال آینده بیشتر از ۲۰ درصد بود تکلیف چیست گفت: اگر بازده بیش از ۲۰ درصد بود که یک سرمایه گذاری مناسب و مطلوب بوده و اگر به هر دلیلی کمتر از ۲۰ درصد بود این اطمینان خاطر وجود دارد که دولت این بازده را تضمین می‌کند به شرط نگاه حداقل یک ساله و نگهداری سبد سهام.
صبایی اضافه کرد: این طرح و این اقدام گام اول دولت در حمایت از بورس است و اگر دقیق‌تر بخواهم بگویم حاکمیت با هدف حمایت از سهامداران خرد در گام اول این طرح را اجرا می‌کند و در مراحل بعدی البته نه لزوماً با حضور دولت یا حاکمیت این احتمال وجود دارد طرح‌هایی دیگری با پختگی بیشتر و ایده‌هایی بهتر اجرا شود.
وی افزود: برای مثال پورتفو‌های بزرگتر با ورود بیمه گر‌ها و در واقع شرکت‌های بیمه دولتی یا خصوصی می‌توانند با انعقاد یک تفاهمنامه بین سازمان بورس و شرکت‌های بزرگ بیمه‌ای یا حتی بیمه مرکزی این امکان وجود داشته باشد که یک طرحی مشابه این طرح برای پورتفو‌ها و سبد‌های سهام بزرگتر از ۱۰۰ میلیون تومان هم اجرا در اینده اجرا کرد.
صبایی: طبیعتاً وقتی رشد ارزش سبد سهام بیش از ۲۰ درصد باشد دیگر فرد سرمایه گذار نیازی به بیمه نامه ندارد و اگر بازدهی کمتر از ۲۰ درصد یا حتی منفی باشد مابه التفاوت آن تحت عنوان خسارت سهام یار پرداخت می‌شود. اما اگر بازده پورتفوی ۱۰۰ میلیون تومانی تا سال آینده ۱۵۰ میلیون تومان شود دیگر نیازی به دریافت خسارت ۲۰ میلیون تومانی نیست چرا که بازده این سبد بیش از ۲۰ درصد شده است.
مدیرنظارت بر بورس‌های سازمان بورس در پایان تاکید کرد طرح بیمه پرتفوی کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان فقط شامل سهام افراد حقیقی و خرد می‌شود و سرمایه گذارانی که در صندوق‌ها سرمایه گذاری کرده اند مشمول این طرح نمی‌شوند.
اقدام مناسب دولت برای حمایت از سهامداران خرد با طرح بیمه
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: مجموعه‌ای از اتفاقات از سال ۹۸ تا به امروز بخصوص افت و خیز‌های سال ۹۹ موجب سلب اعتماد و اطمینان مردم به بازار سرمایه شد.
مهدی طغیانی هم در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه خبر ، با مرور اتفاقات بازار سرمایه در یکی و دو سال گذشته گفت: بازار سرمایه‌ای که می‌توانست برای اقتصاد کشور از جهت تأمین مالی و ایجاد منابع کافی برای توسعه زیرساخت ها، توسعه تولید و اشتغالزایی خیلی مفید و مؤثر باشد، اما از بدلیل بی اعتمادی مردم ضربه خورد.
وی ادامه داد: اگرچه در سال ۱۴۰۰ شاهد نوسانات کمتری بودیم با این حال آن اعتماد لازم به بازار برای سهامداران خرد بازنگشته است و کار‌هایی که دولت در اخیرا انجام داده را می‌شود به عنوان یک قدم مهم برای برگرداندن اعتماد و اطمینان به بازار ارزیابی کرد.
وی باشاره به نوع درخصوص طرح بیمه سهام گفت: شاید کسانی که سهامدار خرد بازار سرمایه محسوب می‌شوند، میزان سرمایه گذاری آنها زیاد نباشد، اما تعداد آنها خیلی زیاد است بطوریکه براساس برآورد‌ها حدود ۹۶ درصد افرادی که وارد بازار سرمایه می‌شوند زیر ۱۰۰ میلیون سرمایه وارد بازار کرده اند.
طغیانی طرح بیمه سهام را یکی از اقدامات مناسب دولت برای حمایت از سهامداران خرد برشمرد و گفت: این طرح برای این است که افراد از یک حداقلی مطمئن باشند اگرچه ذات بازار سرمایه نسبت به بقیه گزینه‌های سرمایه گذاری ریسک بیشتری دارد و ریسک با بازار سرمایه عجین است، ولی با نگاه برگرداندن اطمینان و اعتماد سهامداران، این حداقل سود برای سرمایه گذاری به نوعی تضمین شده تا تعداد افراد در مدت ماندگاری و برگشت به بازار افزایش پیدا کنند.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس درباره منایع این طرح هم گفت: منابع این طرح از محل صندوق تثبیت بازار که در قانون بودجه ۱۴۰۱ پیش بینی شده بود تأمین می‌شود و امیدواریم که اثر خودش را هم بتواند در بازار داشته باشد و آن اطمینان بخشی رخ بدهد.
وی درباره پاسخ به این سئوال که در بودجه ۱۴۰۲ ایا این نگاه مجلس و دولت در حمایت از سهامداران بازار سرمایه وجود دارد یا خیر گفت: آنچه که برای صندوق تثبیت لازم بوده امسال در قانون بودجه ۱۴۰۱ پیش بینی شده بود و ۵ هزار میلیارد تومان آمده است که از این مبلغ ۲ هزار میلیارد به صندوق تثبیت پرداخت شده و ۳ هزار میلیارد تومان باقی مانده که در ماه‌های باقیمانده سال قرار است پرداخت شود.
طغیانی تصریح کرد: تعهدی که فعلاً نسبت به سبد سهام ۴ آبان برای سهامداران زیر ۱۰۰ میلیون تومان در بازار و سود ۲۰ درصد تعریف شده به نظر نمی‌رسد چیزی بیشتر از این مبلغی که در بودجه ۱۴۰۱ پیش بینی شده باشد، یعنی با این مبلغ برآورد خسارت احتمالی و حتی سود کمتر از ۲۰ درصد را پوشش می‌دهد.
طرح بیمه سهام یک ابزار رایج و نوین در دنیاست
کارشناس بازار سرمایه گفت: این طرح سهام یار که در بازار سرمایه قرار است اجرایی شود در واقع بومی شده یک ابزار مالی است که سال‌ها در بازارهای مالی و سهام دنیا استفاده می‌شود.
رباطی نیز در ارتباط تلفنی با برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه خبر گفت: این طرح در واقع تحت عنوان استیکینگ هست که شما دارایی مالی خود را در فضایی که توسط بروکر‌ها یا کارگزاران انجام می‌شود نه توسط مفاد تنظیم کننده بازار یا سازمان بورس فریز یا استیک می‌کنید.
وی ادامه داد: وقتی سهامداری دید سرمایه گذاری بلند مدت دارد، این دارایی خودش را اصطلاحاً استیک یا فریز می‌کند در آن نهاد مالی بعد از انتهای آن دوره مالی یک سودی در واقع به آن تعلق می‌گیرد و بیمه می‌شود.
این کارشناس بازار افزود: طرح بیمه سهام در بازار سهام ما باید سال‌های گذشته عرضه می‌شد اگرچه ابزار مفیدی برای توسعه بازار است، اما این طرح هنوز نابالغ است و نیاز به پخته شدن دارد.
رباطی تصریح کرد: به نظر من مهمترین چالشی که در واقع در خصوص این طرح وجود دارد یکی سقف ۱۰۰ میلیون تومان است، در واقع باید این ساز و کار و ابزار به شکلی تعریف شود که قابلیت استفاده برای همه سرمایه گذاران به اَشکال مختلف که الان بصورت استاندارد در دنیا اجرا می‌شود وجود داشته باشد.
رباطی: اصولاً به اعتقاد من و همه کارشناسان، بار حمایت از بازار و بورس نباید به دوش نهاد‌های دولتی، حاکمیت و در واقع خود سازمان بورس باشد این‌ها نهاد‌های تنظیم کننده بازار هستند و این بحث بیمه سهام برای این است که نباید وارد وظایف نهاد تنظیم کننده بازار شد.
وی تصریح کرد: در بحث بیمه گری سهام اگر به سمتی حرکت شود که با دادن این مجوز به نهاد‌های مالی رسمی از قبیل صندوق‌های سرمایه گذاری و کارگزارانی که کار تخصصی می‌کنند هم برای فردیکه با خیال آسوده در بازار سرمایه گذاری می‌کند مطمئن است و هم دیگر به منابع دولتی یا عمومی که پاسخگو نخواهد بود نیازی نیست.
دیدگاه شما