آشنایی با معاملات ابزار مشتقه

«اختیار آتی» پازل ابزارهای مشتقه بورس کالا را تکمیل می کند

بورس کالا با تنوع در ابزارهای مدیریت ریسک و ارایه خدمات مختلف برای سرمایه‌گذاران به دنبال عمق‌بخشی به بازارهای کالایی است. به اعتقاد مدیر کالایی کارگزاری سهم آشنا، این رویکرد جدید بورس کالا در راستای تکمیل سوپرمارکت خدمات ابزارهای مالی در بازارهای کالایی است و به نوعی می توان گفت، اختیار آتی، پازل ابزارهای مشتقه در بورس کالا را تکمیل می کند.

به گزارش بیدار بورس، محمدرضا اسلامی، مدیر کالایی کارگزاری سهم آشنا درباره مزیت قراردادهای اختیار معامله مبتنی بر قرارداد آتی، گفت: سال های زیادی از راه اندازی قراردادهای آتی در بورس های دنیا می گذرد و بورس کالا در راستای هماهنگ سازی خود با بازارهای جهانی و با توجه به رویکرد توسعه‌ای که همواره دنبال کرده و مزایایی که معاملات آتی و اختیار فراهم می‌کند، به زودی اقدام به راه اندازی معاملات قراردادهای اختیار معامله مبتنی بر قراردادهای آتی می کند.

وی افزود: تلاش‌های روز افزون بورس کالا و سایر نهادهای مرتبط در راستای تنوع بخشی به ابزارهای مدیریت ریسک که هم اکنون برای انجام انواع معاملات در اختیار فعالان بازار قرار گرفته، باعث رشد و گسترش بازارهای مالی در بورس کالا شده‌ است. با این حال، فعالان بازار سرمایه به آپشن به عنوان بازار بزرگ و آینده‌داری نگاه می‌کنند و انتظار دارند با اضافه شدن دارایی‌های پایه به این بازار و تنوع در ابزارهای معاملاتی شاهد تکمیل شدن سوپرمارکت خدمات ابزارهای مالی در بورس کالا و رشد این بخش باشند.

این کارشناس بازار سرمایه درباره بازیگران اصلی این بازار اظهار کرد: بازار آپشن می تواند بازار مطلوبی برای تمامی فعالان بازار باشد. برخی فعالان در این بازار با هدف پوشش ریسک ورود می کنند و این موضوع یکی از نکات مهمی است که می تواند برای فعالیت بازار سودآور باشد.

این فعالان شامل آربیتراژگران، هج‌کنندگان (پوشش دهندگان ریسک) و حتی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان کالا می شود.

به گفته اسلامی نکته حائز اهمیت در بازار آپشن، امکان کسب سود در بازار هم در روندهای صعودی و نزولی است. موضوع دیگر این است که نقدینگی مورد نیاز برای انجام معاملات آپشن از سوی بورس کالا اندک در نظر گرفته شده و این نقدینگی برای افراد به عنوان مزیت شناخته می شود. با این حال توجه به این مهم ضروری است که ورود به بازار آپشن برای افراد مبتدی و افرادی که با معاملات ابزارهای نوین مالی آشنایی کمی دارند، در گام نخست ممکن است جذاب نباشد.

وی یادآور شد: بازار آپشن با توجه به مزایایی نظیر ریسک اندک، اهرم مالی و امکان کسب سود در روند صعودی و نزولی در صورت استفاده صحیح می‌تواند کارآمد و جذاب باشد و همه فعالان که در بازار سرمایه اقدام به انجام انواع معاملات می‌کنند، می‌توانند حجم فعالیت در این معاملات را گسترش دهند.

این فعال بازار سرمایه درباره تجربه جهانی ابزار اختیار آتی نیز عنوان کرد: بازار اختیار معامله یا همان آپشن از سال ۱۹۷۳ در بازارهای مالی دنیا راه اندازی شد. قراردادهای آپشن به دلیل پیچیده بودن نسبت به معاملات نقدی همواره مورد توجه معامله گران خبره بازار بوده است اما باید این را نیز در نظر گرفت که قراردادهای آپشن می‌تواند برای همه معامله گران مفید باشد.

در همین راستا هم بورس کالا برای پُررونق شدن معاملات این ابزار اقدام به فرهنگ سازی و آموزش در قالب برگزاری دوره‌های آموزشی و انتشار بروشور کرده و می تواند تبلیغات عمومی را برای دو گروه شامل سرمایه گذاران خبره بازار و فعالان عام بازار انجام دهد. گروه نخست به عنوان خبرگان بازار سرمایه از کارایی این بازار اطلاع دارند. در خصوص گروه دوم بهتر است مخاطبان تنها به سمت معامله گران زعفران یا سایر کالاهای بورس کالا نروند، یعنی مخاطب این ابزار می تواند تمامی فعالان حاضر در بازار سرمایه باشد.

معاملات آپشن یا قرارداد اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال چیست؟

در بازار پرنوسان کریپتوکارنسی، با بهره‌گیری از ابزارها به همراه آموزش ترید ارز دیجیتال می‌توانید میزان ریسک معاملات خود را کاهش دهید. قرارداد اختیار معامله یا معاملات آپشن (option trading) یکی از ابزارهای مشتقه در بازارهای مالی همانند سهام، ارز دیجیتال و شاخص‌های مالی است. از این نوع قراردادها معمولاً برای پوشش ریسک معاملات و قراردادهای موجود استفاده می‌شود و مدت‌زمان کوتاهی است که پای این نوع معاملات از طریق پلتفرم‌هایی مانند بکت (bakkt) به بازار کریپتوکارنسی باز شده‌است. بسیاری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازار کریپتو از اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال برای پوشش ریسک در معاملات بلندمدت و کوتاه‌مدت استفاده می‌کنند.

این نوع قراردادها بسیار قدیمی هستند و گفته می‌شود قدمت آن به زمان یونان باستان باز می‌گردد. در این مقاله از بلاگ والکس قصد داریم به معرفی «قرارداد اختیار معامله» بپردازیم و نقاط ضعف و قوت آن را بررسی کنیم. پس خواندن این مقاله را از دست ندهید.

آشنایی کامل با قرارداد اختیار معامله

آپشن‌ها یا قرارداد اختیار معامله، ابزارهای مشتقه‌ای در بازارهای مالی هستند که به خریدار، حق خرید و یا روش دارایی مورد نظر را در یک تاریخ و قیمت از پیش تعیین شده می‌دهد. قرارداد اختیار خرید (Call) به دارندگان حق خرید می‌دهد، در حالی که اختیار فروش (Put) حق فروش را به خریدار می‌دهد. قراردادهای تسویه نشده (Open Interest) به‌ تمامی قراردادهای خریدوفروش گفته می‌شود که صورت پذیرفته‌اند اما توسط یک قرارداد دیگر سربه‌سر نشده‌اند. خریدار قرارداد اختیار خرید در خصوص شرایط بازار بسیار خوش‌بین است و انتظار افزایش قیمت را از بازار دارد، در حالی که خریدار قرارداد فروش معتقد است قیمت کاهش پیدا می‌کند.

در حقیقت معاملات آپشن، توافقی است که در آن خریدوفروش یک دارایی در قیمتی تعیین شده و در تاریخ مشخص واگذار می‌شود. این نوع قرارداد شبیه به قرارداد آتی است؛ البته معامله‌گرانی که قرارداد اختیار معامله انجام می‌دهند مجبور نیستند مواضع خود را در تاریخ مشخص تسویه کنند. این نوع قراردادها همچنین می‌توانند از شاخص‌های مالی مشتق شوند. معاملات آپشن معمولاً جهت پوشش ریسک در مواضع موجود و معاملات “Speculative Trading” به کار می‌رود. برای مثال، به‌تازگی معامله‌گران حرفه‌ای به خرید قرارداد اختیار معامله می‌پردازند تا در برابر کاهش مستمر قیمت اتریوم بتوانند از سرمایه خود مراقبت کنند.

بررسی یک مثال برای درک بهتر معاملات آپشن

در نظر می‌گیریم که شما قصد خرید ۱ بیت کوین را دارد. در حال حاضر قیمت هر واحد بیت کوین ۱۹۰۰۰ هزار دلار است و شما حدس می‌زنید که تا ۲ ماه دیگر قیمت آن به ۲۵۰۰۰ هزار دلار می‌رسد. ۲ راه وجود دارد شما می‌توانید به یک صرافی مراجعه کنید و با استفاده از روش‌های معمولی یک بیت کوین را خریداری کنید و ۲ ماه صبر کنید تا نتیجه را ببینید. در این میان احتمال خطا وجود دارد؛ زیرا هیچ تضمینی برای تحلیل و پیش‌بینی وجود ندارد و ممکن است در این زمان بیت کوین به ۱۵ هزار دلار سقوط کند. به همین جهت بهتر است برای کاهش ریست و کسب سود بیشتر از قرارداد اختیار معامله استفاده کنید.

می‌توانید در یکی از صرافی‌های ارز دیجیتال که در آن معاملات آپشن انجام می‌شود یک قرارداد تنظیم کنید. در این قرارداد تعیین می‌کنیم که قصد خرید ۱ بیت کوین، در تاریخ ۲ ماه آینده با قیمت توافقی ۲۲ هزار دلار را دارید و برای وجه تضمین به فروشنده در زمان خرید مبلغ ۴۰۰ دلار را پرداخت می‌کنید. پس از ۲ ماه در زمان خرید ۲ سناریو وجود دارد، ممکن است بیت کوین به بالای ۲۲ هزار دلار برسد و یا همچنان روند نزولی را پیش بگیرد. چنانچه بیت کوین به ۲۵ هزار دلار رسیده باشد، شما می‌توانید با پرداخت ۲ هزار دلار یک بیت کوین دریافت کنید و با فروش آن سود کنید. چنانچه قیمت بیت کوین به ۲۲ هزار دلار نرسیده باشد و همچنان کمتر باشد، شما این اختیار را دارید که معامله را انجام ندهید و فقط آن ۴۰۰ دلار را پرداخت کنید.

در مقابل اگر پیش‌بینی شما مبنی بر سقوط قیمت بیت کوین بود، می‌توانستید از قرارداد اختیار فروش استفاده کنید تا در صورت کاهش قیمت این کوین سود کنید. بسیاری از ماینرها برای کاهش میزان ریسک احتمالی خود از معاملات آپشن استفاده می‌کنند.

نحوه کار قرارداد اختیار معامله

همان‌طور که گفتیم دو نوع اختیار معامله وجود دارد به اختیار خرید و فروش (Puts and Calls ) مشهور هستند. معامله‌گران زمانی اختیار خرید را انتخاب می‌کنند که انتظار دارند قیمت دارایی رو به افزایش باشد. در مقابل زمانی اختیار فروش را انتخاب می‌کند که انتظار کاهش قیمت دارایی دیجیتالی را در بازار داشته باشد. برخی از معامله‌گران نیز با امید ثبات قیمت‌ها از قرارداد اختیار معامله جهت شرط‌بندی در نوسانات بازار استفاده می‌کنند.

معرفی مؤلفه های اصلی معاملات آپشن

اندازه (Size): مقدار سفارش به تعداد قراردادهایی که معامله می‌شود اشاره دارد. برای مثال، خرید ۲ بیت کوین یا فروش ۵ اتریوم.

تاریخ سررسید (Expiration Date): زمانی است که پس از آن دیگر قراردادهای اختیار معامله قابل خرید و فروش نیست و پیش از رسیدن به این تاریخ باید تکلیف معامله مشخص شود.

قیمت توافقی (Strike Price): قیمت اعمال یا قیمت توافقی به قیمتی گفته می‌شود که در ابتدای قرارداد توسط دو طرف تعیین می‌شود و دارایی به آن قیمت فروخته و یا خریداری خواهد شد.

قیمت قرارداد اختیار معامله (Premium): هزینه‌ای است که سرمایه‌گذار در ازای به دست آوردن حق اختیار باید آن را به فروشنده پرداخت کند. به همین جهت، خریدار قرارداد را از فروشنده با توجه به ارزش اختیار در زمان معامله که با نزدیک‌تر شدن تاریخ سررسید، دائماً تغییر می‌کنند به دست می‌آورد. در نتیجه خریداران قرارداد، بر اساس قیمت قرارداد فروشندگان خرید خود را انجام می‌دهند.

مقایسه اختیار خرید و اختیار فروش در معاملات آپشن

قیمت قرارداد اختیار معامله مانند معامله فیوچرز دائماً در حال تغییر است؛ زیرا هر چقدر زمان می‌گذرد به تاریخ انقضا قرارداد نزدیک‌تر می‌شود. چنانچه قیمت توافقی از قیمت بازار کمتر باشد، تریدر می‌تواند دارایی را با تخفیف بخرد و بعد از احتساب قیمت قرارداد از قرارداد اختیار معامله بهره بگیرد و سود کسب کند. در مقابل اگر قیمت اعمال بیشتر از قیمت بازار باشد، معامله‌گر هیچ دلیلی برای استفاده از معاملات آپشن ندارد و این نوع قرارداد کاملاً بدون استفاده است. چنانچه از قرارداد معامله استفاده شود، تریدر به‌اندازه قیمت قرارداد ضرر می‌کند. خریداران می‌توانند بین استفاده کردن و یا نکردن از قرارداد اختیار معامله انتخاب کنند اما در مورد فروشندگان کاملاً به تصمیم خریداران بستگی دارد. به طور ساده‌تر، اگر فرد خریدار در قرارداد اختیار معامله بخواهد از اختیار خود استفاده کند، فروشنده مجبور به فروش دارایی خود است. به طور کلی فروشندگان در این نوع قراردادها نسبت به خریدارها در معرض ریسک بیشتری قرار دارند. در مقابل زیان خریدارها فقط به مبلغ پرداختی قیمت قرارداد محدود می‌شود. فروشندگان در این بازار بسته به قیمت دارایی مستعد زیاد بیشتری هستند.

برخی از قراردادهای اختیار معامله حق استفاده از آن را پیش از تاریخ انقضا به معامله‌گران اعطا می‌کنند. این نوع قرارداد معمولاً به قرارداد اختیار معامله آمریکایی محدود می‌شود و در نمونه اروپایی اختیار معامله تنها می‌توان در تاریخ انقضا استفاده کرد.

معرفی استراتژی معاملاتی قرارداد اختیار معامله

استراتژی که شما برای معاملات آپشن انتخاب می‌کنید، تعیین کننده میزان موفقیت شما در معاملات است. این قراردادها به خریداران و فروشندگان این فرصت را می‌دهد که از سرمایه خود محافظت کنند. چنانچه در زمان سررسید قرارداد، قیمت دارایی از قیمت توافق شده بیشتر باشد، فردی که قرارداد اختیار خرید را خریده سود می‌کند. در مقابل اگر قیمت دارایی کمتر از قیمت توافق شده باشد، خریدار قرارداد اختیار فروش سود می‌کند. به طور کلی ۴ استراتژی در معاملات آپشن وجود دارد که می‌توانید از آنها استفاده کنید.

در بازار گاوی (Bull markets)

خرید قرارداد اختیار خرید: در این استراتژی فرد معامله‌گر معتقد است که در این بازار صعودی قیمت دارایی دیجیتالی هم بالا خواهد رفت. اما ریسک چنین معاملاتی هم بالاست و می‌تواند با خرید قرارداد اختیار خرید، میزان ریسک معامله خود را کم کند.

فروش قرارداد اختیار فروش: در این نوع قرارداد اختیار که با دید صعودی بودن بازار انجام می‌شود، معامله‌گر فکر می‌کند قیمت دارایی افزایش خواهد یافت و یک قرارداد اختیار فروش را می‌فروشد. با این فروش معامله‌گر می‌پذیرد که در زمان سررسید قرارداد، چنانچه خریدار بخواهد از حق خود برای فروش دارایی استفاده کند آن را با قیمت توافقی خریداری کند. اگر قیمت دارایی در زمان سررسید قرارداد از قیمت توافقی بیشتر باشد، خریدار قرارداد ترجیح می‌دهد دارایی را نفروشد. در همین جهت فروشنده قرارداد به‌اندازه قیمت قرارداد اختیار سود می‌کند.

در بازار خرسی (Bear markets)

خرید قرارداد اختیار فروش: این قرارداد با دید نزولی بودن بازار انجام می‌شود. چنانچه تصور معامله‌گر از آینده قیمت دارایی نزولی باشد، می‌تواند اقدام به خرید قرارداد اختیار فروش کند. این قرارداد به خریداران اختیار می‌دهد که دارایی را با قیمت توافقی و برخلاف روند بازار بفروشند. این نوع قرارداد ریسک افزایش قیمت را به‌اندازه قیمت قرارداد کاهش می‌دهد.

فروش قرارداد اختیار خرید: این استراتژی یکی از گزینه‌هایی است که معامله‌گران پیش‌بینی می‌کنند قیمت دارایی افت خواهد کرد. با فروش یک قرارداد اختیار فروش، تریدرها موافقت می‌کنند که اگر خریدار بخواهد از حق خود برای خرید دارایی استفاده کند، دارایی موردنظر را با قیمت توافقی به خریدار بفروشد. در این روش خریدار دارایی می‌تواند از حق خود برای خرید استفاده نکند. این مورد زمانی رخ می‌دهد که قیمت دارایی آشنایی با معاملات ابزار مشتقه در سررسید قرارداد پایین‌تر از قیمت توافقی باشد. چنانچه قیمت در سررسید بیشتر از قیمت توافقی باشد، فروشنده قرارداد خرید باید دارایی را با قیمت کمتری بفروشد.

کاربردهای رایج اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال

معمولاً از معاملات آپشن برای پوشش ریسک در دارایی موجود و همچنین شرط‌بندی قیمت یک دارایی در آینده مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما رایج‌ترین کاربردهای قرارداد اختیار معامله به شرح زیر است:

مدیریت ریسک با معاملات آپشن: افرادی که می‌خواهند بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال قدرتمند را نگه‌دارند اما از نوسانات بازار می‌ترسند، می‌توانند از گزینه‌هایی برای کاهش ریسک با پوشش ریسک برای حرکات احتمالی بازار استفاده کنند. فرض کنید شما یک هولدر بیت کوین هستید، اما بر اساس تحلیل بازار معتقد هستید که یک اصلاح بازار در راه است، در این مواقع به‌جای فروش بیت کوین خود می‌توانید قرارداد فروش را بخرید. چنانچه قیمت کاهش یابد، تنها هزینه‌ای که باید پرداخت کنید هزینه قرارداد است. روش دیگر برای مدیریت ریسک با استفاده از معاملات آپشن، کاهش سرمایه مورد نیاز برای شروع سرمایه‌گذاری است. با صرف مقدار پول مورد نیاز برای خرید یک قرارداد اختیار معامله، باقی‌مانده سرمایه خود را می‌توانید در جای دیگری سرمایه‌گذاری کنید.

معاملات پرریسک: قرارداد اختیار معامله به شکل گسترده‌ای در معاملات پرریسک کاربرد دارد. برای مثال، معامله‌گری که پیش‌بینی می‌کند قیمت یک دارایی در حال افزایش است، می‌تواند اختیار خرید را بخرد. چنانچه قیمت دارایی از قیمت توافقی بیشتر شود، معامله‌گر می‌تواند اختیار معامله را اجرا کند و با تخفیف آن دارایی را خریداری کند. در این مواقع هنگامی که قرارداد سودآور باشد می‌گویند اختیار معامله در سود است. وقتی قرارداد به ضرر معامله‌گر باشد می‌گویند اختیار معامله در ضرر است و زمانی که قرارداد نه سود می‌دهد و نه زیان، می‌گویند اختیار معامله در نقطه سربه‌سر است.

مزایا و معایب معاملات آپشن

اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال مانند سایر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری مانند لوریج دارای نقاط قوت و ضعف است که دانستن آنها موجب جلوگیری از اشتباهات در زمان معامله‌گری می‌شود.

مزایا

• معاملات آپشن نقدشوندگی بسیار بالایی نسبت به سایر حوزه‌های سرمایه‌گذاری دارند که مزیت بسیار مهمی به شمار می‌رود. به‌گونه‌ای که حتی می‌توان با مبالغ بسیار کم هم شروع به سرمایه‌گذاری کرد.
• با استفاده از استراتژی‌های قرارداد اختیار معامله در سبد سرمایه‌گذاری می‌توانید میزان ریسک را به حداقل برسانید و از ضررهای مالی جلوگیری کنید.

معایب

در برخی مواقع قرارداد اختیار معامله می‌تواند بسیار خطرناک‌تر و پر ریسک‌تر از خرید سهام، اوراق قرضه باشد. پیش‎‌بینی قیمت در ارزهای دیجیتال اصلاً کار آسانی نیست و اگر تحلیل شما درباره بازار درست نباشد، ممکن است قراردادهای اشتباهی را خریداری کنید.

بهترین صرافی‌ های قرارداد اختیار معامله کدامند؟

چندین پلتفرم معاملاتی برای قرارداد اختیار معاملات مناسب و مؤثر وجود دارد که با بررسی‌های خود می‌توانید یکی از آنها را انتخاب کنید. البته بهتر است در ابتدا چندین مورد از بهترین پلتفرم‌های معاملاتی قرارداد اختیار ثبت‌نام کنید. این امکان برای شما فراهم می‌شود که به طور مستقیم ببینید که هر کدام چه چیزی را برای ارائه دارند. در حال حاضر صرافی‌های آنلاین زیادی وجود دارند که امکان معاملات آپشن را فراهم کرده‌اند. از جمله این پلتفرم‌ها می‌توان به صرافی بای بیت (Bybit)، دلتا اکسچنج (Delta Exchange)، بایننس (Binance)، اوکی ایکس (OKX) و بیت دات کام (Bit.com) اشاره کرد.

قرارداد اختیار معامله

به طور کلی قرارداد اختیار معامله نوعی ابزار مشتقه است که با کمک آن از حق خریدوفروش یک دارایی دیجیتالی را در قیمت و تاریخ مشخص به فرد معامله‌گر داده می‌شود. این نوع قرارداد بسیار شبیه به معاملات آتی است با این تفاوت که زمان استفاده از آتی بعد از تاریخ انقضا است؛ ولی در معاملات آپشن تا پیش از سررسید قابل استفاده است. در قرارداد آتی اختیاری نیز وجود ندارد و در سررسید طرفین قرارداد مجبور به مبادله هستند.

با این وجود، بهتر است بدانید که معاملات آپشن هم مانند بسیاری دیگر از استراتژی‌های معاملاتی در دنیای کریپتو ریسک خاص خودش را دارد و به همین جهت پیش از استفاده از این نوع قراردادها، باید درک کاملی از نحوه سازوکار آنها داشته باشید. بهتر است به‌عنوان یک معامله‌گر برای کاهش میزان ضرردهی‌های بالقوه از استراتژی‌های مدیریت ریسک، تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال استفاده کنید.

آیا به‌کارگیری از اختیار معامله در بازار آشنایی با معاملات ابزار مشتقه ارز دیجیتال را به دیگر معامله‌گران پیشنهاد می‌کنید؟ نظرات خود را با دیگر معامله‌گران به اشتراک بگذارید.

اوراق بهادار مشتقه و انواع آن

در بازار انواع اوراق قابل معامله هستند که باعث جذابیت بازار سرمایه شده‌اند. اوراق ابزارهای مالی هستند که فرصتی را برای سهام داران، سرمایه گذاران، نهادهای مالی و شرکت‌ها فراهم می‌کند تا در راستای اهداف خود سرمایه‌گذاری کنند.
در رابطه با اوراق مشتقه قوانین زیادی نیز وضع شده است. ابزارهای مالی مشتقه در بازار سرمایه برای کنترل ریسک سرمایه‌گذاری استفاده می شوند . مهم‌ترین ابزار مشتقه عبارت‌اند از: قراردادهای سلف، قراردادهای آتی، قراردادهای اختیار معامله، قراردادهای معاوضه.
در این مطلب به تعریف و معرفی انواع اوراق مشتقه خواهیم پرداخت. در معامله اوراق مشتقه شاید برای شما سؤالاتی از قبیل سؤالات زیر پیش آمده باشد که تمایل به دانستن جواب آن‌ها دارید. ما در این مطلب سعی کردیم به بررسی سؤالات و پاسخ به آن‌ها بپردازیم.

تعریف قرارداد آتی (Future contract) چیست؟

قراردادهای آتی، توافقنامه‌های قانونی در مورد دارایی های استاندارد با قیمتی مشخص برای انجام در یک‌زمان معین در آینده می‌باشد.

قراردادهای مشتقه در کجا معامله می‌شود؟

این قراردادها در بورس‌های آتی معامله می‌شوند که دقیقاً از نظر مکان، زمان و فعالان بازار مشخص شده است. به دلیل فناوری‌های نوین ارتباطی، این مبادلات رایانه‌ای است. عرضه و تقاضا در اینجا از طریق یک شبکه الکترونیکی جریان می‌یابد و شما می‌توانید از هرجایی در تجارت شرکت کنید.

چه کسی می‌تواند در بورس‌های آتی معامله کند؟

از نظر تئوری، هرکسی می‌تواند در معاملات آتی شرکت کند. با این حال، برای برآورده کردن برخی از الزامات که ممکن است در مبادلات متفاوت باشد نیازهای شخصی و همچنین در افتتاح حساب اوراق بهادار تجربه، هدف و وضعیت مالی متقاضی نقش دارد. پیش‌نیازهای فنی این کار داشتن یک حساب در یک بانک و داشتن قرارداد در کارگزاری است.

در بازار مشتقه ساعات و روزهای معاملاتی چه زمانی است؟

در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 10 لغایت 17 و روزهای پنج شنبه از ساعت 10 لغایت 16 معامله انجام می‌شود.

فر آیند انجام معاملات اوراق مشتقه در بورس کالا به چه صورت انجام می‌شود؟

متقاضیان اوراق بهادار پس از مراجعه آشنایی با معاملات ابزار مشتقه به کارگزاری و ثبت‌نام برای اخذ کد معاملاتی، قرارداد کد معاملاتی اوراق مشتقه را باید امضا کنند. پس از افتتاح حساب در بورس کالا و معرفی حساب بانکی و دریافت کد معامله در بورس کالا، سفارش‌های خریدوفروش خود را می‌توانید در سامانه معاملات ثبت کنید.

تاریخچه اوراق مشتقه در جهان و ایران

ابزارهای مالی ستون فقرات اقتصادهای مدرن هستند. ریشه و تاریخچه اوراق مشتقه در جهان به تجارت در بین‌النهرین در هزاره چهارم قبل از میلاد بازمی‌گردد. در آن زمان شاه فرمانی را تصویب کرد که اگر باران ناکافی و در نتیجه محصول ناکافی باشد، وام دهندگان باید از بدهی‌های خود به کشاورزان چشم‌پوشی کنند. به‌این‌ترتیب اگر حوادث خاصی غیر منتظره رخ می‌داد، افراد حق داشتند به راحتی از تعهدات خود خارج شوند!

پس از فروپاشی امپراتوری روم، قراردادهای تحویل کالاها در آینده همچنان در امپراتوری بیزانس در مدیترانه شرقی مورد استفاده قرار گرفت و در قانون شرع در اروپای غربی زنده ماندند. در دوره رنسانس، بازارهای مالی در ایتالیا و کشورهای توسعه‌نیافته پیچیده‌تر شدند.

سال 1848 تولیدکنندگان گندم در شیکاگو به بازاری نیاز داشتند که بتوانند محصول خود را به صورت نقد به متقاضیان گندم به فروش رسانند. به این ترتیب امکان دریافت وجه نقد بابت خرید کالا را در آینده فراهم کردند.

طبق این قرارداد فروشندگان مقدار مشخصی از کالای معین را در تاریخ سررسید مشخص به خریداران با قیمت مشخص به فروش می‌رسانند. نوآوری‌ها در بازار مالی مدرن تا حد زیادی بر اساس ایده مشتقات از قدیم بوده است. آنچه به‌عنوان یک ایده ساده در دوران باستان آغاز شد بعداً در دوره تجارت هیئت تجاری شیکاگو به قراردادهای استاندارد تبدیل شد. اکنون به ابزارها و قراردادهای پیچیده مالی تبدیل شده است. بازار مشتقه در ایران از سال 1387 آغاز شد، بنابراین پیشینه خیلی زیادی ندارد. در بورس کالای ایران بازار مشتقه شامل مفتول مس، سکه طلا، شمش طلا می‌باشد آغاز شد که به‌تدریج گسترش یافت.
دلیل گسترش سریع اوراق مشتقه این است که مشتقات نیازهای زیادی از افراد و مشاغل در سراسر جهان را برآورده می‌کنند.

اوراق مشتقه چیست؟

اوراق مشتقه دارایی می باشد که قیمت آن از دارایی دیگری بدست می آید. خود مشتقه یک قرارداد بین دو یا چند طرف است و قیمت اوراق مشتقه را از نوسانات دارایی اساسی به دست می‌آورند.

متداول‌ترین دارایی‌های اساسی برای مشتقات شامل سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارزها، نرخ بهره و شاخص‌های بازار هستند. این دارایی‌ها معمولاً از طریق کارگزاری‌ها خریداری می‌شوند.

ابزارهای مالی مشتقه در بازار سرمایه را می‌توان برای اهداف مختلفی استفاده کرد، از جمله بیمه دارایی یا حفظ ارزش دارایی در برابر نوسانات قیمت‌ها.

در اصل از اوراق مشتقه برای اطمینان از متعادل بودن نرخ ارز کالاهای مورد معامله در سطح بین‌المللی استفاده می‌شود.

به طور مثال سوداگری که انتظار دارد یورو در مقایسه با دلار گران شود، می‌تواند با استفاده از مشتقی که با ارزش یورو افزایش می‌یابد، سود کسب کند.

انواع اوراق مشتقه:

انواع مختلفی از مشتقات وجود دارد که می‌توانند برای مدیریت ریسک، سوداگری و استفاده از موقعیت استفاده شوند. مشتقات یک بازار رو به رشد است و محصولی را ارائه می‌دهد که تقریباً متناسب با هرگونه نیاز یا پذیرش ریسک باشد.

1-قراردادهای آتی (futures):

قراردادهای آتی، توافقی بین دو طرف برای خرید و تحویل دارایی با قیمت توافق شده در تاریخ آینده است. قراردادهای آتی قراردادهای مالی مشتقه ای هستند که در بورس انجام می‌شود. این قرارداد طرفین را ملزم می‌کنند که دارایی را در تاریخ و قیمت آینده از پیش تعیین شده معامله کنند.

به عبارتی در این قرارداد فروشنده متعهد به فروش کالا در زمان آینده و به قیمت تعیین شده طبق قرارداد است و خریدار نیز متعهد به دریافت کالا می‌باشد. جهت ضمانت برای انجام تعهد، طرفین وجهی را به عنوان حسن انجام معامله نزد اتاق پایاپای ودیعه می‌گذارند. در این قرارداد این احتمال وجود دارد که هم خریدار و هم فروشنده در آیند دره معرض خطر ریسک‌پذیری قرار داشته باشند. به عنوان مثال، در قرارداد آتی معاملات نفت وست تگزاس در CME به طور مثال 1000 بشکه نفت است.

اگر قیمت نفت از 62.22 دلار به 80 دلار در هر بشکه افزایش یابد، معامله‌گر خریدار در قرارداد آتی با موقعیت معاملاتی بلند مدت 17780 دلار سود کسب می‌کند. در این آشنایی با معاملات ابزار مشتقه مثال معامله‌گر فروشنده در قرار داد، 177780 دلار ضرر خواهد کرد.
[(80 دلار 62.22- دلار) X 1000 = 17780 دلار]
تمام قراردادهای آتی با تحویل دارایی پایه منقضی نمی‌شوند. بسیاری از مشتقات به‌صورت نقدی تسویه می‌شوند، این بدان معناست که سود یا زیان در معامله صرفاً یک جریان نقدی حسابداری به‌حساب کارگزاری معامله‌گر است. در حال حاضر قراردادهای آتی زعفران، زیره سبز، پسته از جمله کالاهایی هستند که در بورس کالای ایران معامله می‌شوند. قراردادهای سلف و معاملات آتی بسیار شبیه به هم هستند زیرا قراردادهایی بین دو طرف برای خرید یا فروش یک دارایی اساسی در آینده است.

2-قراردادهای سلف

قراردادهای سلف ساده‌ترین و قدیمی‌ترین شکل انواع اوراق مشتقه است که امروزه در دسترس است. قرارداد سلف چیزی جز توافق برای فروش در آینده نیست. در این معامله قیمت معامله در حال حاضر تعیین می‌شود اما کالا در آینده تحویل می‌شود.

3-قراردادهای اختیار معامله (options)

قراردادهای اختیارات به آن دسته از قراردادهایی گفته می‌شود که حق خرید یا فروش یک دارایی اساسی را فراهم می‌کنند، اما تعهدی برای انجام آن وجود ندارد. طبق این قرارداد طرفین معامله متعهد می‌شوند که دارایی را با قیمت مشخص و در سررسید معین معامله کنند. دو نوع اختیار معامله وجود دارد:

در این قرارداد خریدار این اختیار را دارد که در دوره سررسید یا تاریخ سررسید با توجه به نوع اختیار، اختیار خود را اعمال کند. یعنی خریدار می‌تواند متعهد به خرید خود نباشد، اما درصورتی‌که خریدار به تعهد خود پایبند باشد، فروشنده موظف به فروش می‌باشد.

برای قرارداد اختیار معامله نیاز است به کارگزاری مراجعه کنید تا دسترسی شما را در سامانه افزایش دهند.

4-قرارداد معاوضه یا تاخت (swaps)

معاوضه نوع رایج دیگری از ابزار مشتقه است که اغلب برای مبادله یک نوع جریان وجه نقد با نوع دیگر در آینده بین دو شرکت با دو نوع نحوه پرداخت (از بدهی یا دارایی) که عمدتاً خارج از بورس و به صورت غیررسمی است انجام می‌شود. کلمه سوآپ به معنای معاوضه، معامله پایاپای (ارز)، مبادله است.

به عنوان مثال یک معامله‌گر ممکن است از سوآپ نرخ بهره برای تبدیل وام با نرخ بهره متغیر به وام با نرخ بهره ثابت استفاده کند یا بالعکس. قرارداد معاوضه می‌تواند برای مبادله ریسک نرخ ارز یا خطر عدم پرداخت وام یا جریان‌های نقدی ناشی از سایر فعالیت‌های تجاری انجام شود.

سواپ (Swaps) شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا از خطرات ارزی در میان سایر خطرات جلوگیری کنند. قراردادهای سوآپ معمولاً در صرافی معامله نمی‌شوند. این قراردادهای خصوصی است و بین دو طرف انجام می‌شود. در حال حاضر تنها قراردادهای قابل معامله در بازار ایران، قراردادهای اختیار معامله و قراردادهای آتی می‌باشد.

مزایای اوراق مشتقه:

جای تعجب نیست که ابزارهای مالی مشتقه در بازار سرمایه تأثیر قابل توجهی بر بازار مالی دارند زیرا مزایای بی شماری را برای بازارهای مالی فراهم می‌کنند. همان‌طور که در توضیحات بالا هم گفته شد، انواع اوراق مشتقه می‌توانند ابزاری مفید برای مشاغل و سرمایه‌گذاران باشند.

از قراردادهای مشتقه برای پوشش ریسک ناشی از نوسانات قیمت استفاده می‌شود. ارزش اوراق مشتقه با ارزش دارایی اساسی مرتبط است. بنابراین ارزش این قراردادها به ارزش دارایی‌های اساسی بستگی دارد.

به عنوان مثال، یک سرمایه گذار ممکن است یک قرارداد مشتقه خریداری کند که ارزش آن در جهت مخالف ارزش دارایی سرمایه گذار متعلق به آن حرکت کند. به این ترتیب، سود حاصل از قرارداد مشتقه ممکن است ضررهای دارایی اساسی را جبران کند.

• تعیین قیمت دارایی اساسی

از مشتقات غالباً برای تعیین قیمت دارایی اساسی استفاده می‌شود. تقریبا قیمت کالاها از طریق قیمت‌های عقد قراردادهای آینده مشخص است.

به عنوان مثال، قیمت لحظه‌ای معاملات آتی می‌تواند به عنوان تقریبی قیمت کالا باشد.

در نظر گرفته شده است که مشتقات باعث افزایش کارایی بازارهای مالی می‌شوند. با استفاده از قراردادهای مشتقه، این قراردادها برای تکثیر بازده دارایی استفاده می‌شود. این امر امکان دستیابی به ارزش اقتصادی منصفانه و صحیح کالای اساسی را فراهم می‌کند، زیرا این قراردادها از طریق آربیتراژ اصلاحات قیمت را به همراه دارد. به این ترتیب بازار از نظر قیمت کارآمد می‌شود و تعادل حاصل می‌شود.

• دسترسی به دارایی‌ها یا بازارهای غیرقابل‌دسترسی

مزیت مهم دیگر اوراق مشتقه این است که دسترسی به بازار و دارایی‌های غیرقابل‌دسترس را برای مردم فراهم می‌کند. با استفاده از سوآپ نرخ بهره، یک شرکت ممکن است نرخ سود مطلوب‌تری نسبت به نرخ بهره موجود از وام مستقیم به دست آورد.

تجارت این ابزارها شامل هزینه معاملاتی کم است که برای سرمایه‌گذاران مفید می‌باشد. این اوراق به عنوان یک ابزار مدیریت ریسک و محافظت در برابر نوسانات قیمت عمل می‌کند. هزینه معاملات در اوراق مشتقه در مقایسه با سایر اوراق بهادار (مانند سهام یا بدهی) کمتر است.

• کسب سود از نوسان قیمت سهم

با استفاده از اختیار معامله، شخص می‌تواند بدون در اختیار داشتن سهم پایه، از نوسان قیمت آن منتفع شود.

معایب اوراق مشتقه

انواع اوراق مشتقه با معایب مختلفی نیز همراه هستند، برخی از آنها بسیار قابل توجه است. مشتقات منجر به عواقب فاجعه بار در طی بحران مالی 2008-2007 شد زیرا منجر به کاهش سریع ارزش اوراق بهادار با پشتوانه رهنی و اعتبار مبادله پیش فرض شد که به نوبه خود یکی از عوامل اصلی سقوط مؤسسات مالی و اوراق بهادار بود. برخی از معایب قابل توجه ابزار مشتقه عبارت‌اند از:

قراردادهای مشتقه به دلیل قیمت ناپایدار ی زیاد اوراق بهادار اساسی ابزاری با ریسک بالا هستند. قیمت اوراق بهادار اساسی مانند سهام یا فلزات به سرعت در حال تغییر است زیرا مشتقات بیشتر در بازار آزاد معامله می‌شوند. علاوه بر این، قراردادها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که ارزش گذاری آنها برای سرمایه‌گذاران بسیار پیچیده است؛ بنابراین، خطر ذاتی بسیار بالایی نیز وجود دارد.

• ویژگی‌های سوداگرانه:

مشتقات ابزاری هستند که غالباً از ابزار سوداگری در بازار استفاده می‌شود. مشتقات بسیار خطرناک هستند و رفتاری غیرقابل‌پیش‌بینی دارند؛ بنابراین هرگونه حدس و گمان غیر منطقی با استفاده از مشتقات می‌تواند ضررهای هنگفتی ایجاد کند و قسمت قابل توجهی از سرمایه شما را از بین ببرد.

این یکی از مهم‌ترین اشکالات در تجارت ابزارهای مشتقه است. سرمایه گذاری در این اوراق در مقایسه با سایر اوراق بهادار مانند سهام و فلزات، به دانش و تخصص بالایی برای معامله نیاز دارد.

هرآنچه که در رابطه با اوراق مشتقه باید بدانید.

اوراق مشتقه ابزارهای مالی هستند که امروزه بسیاری از افراد با هدف به حداقل رساندن خطرات سرمایه گذاری و دستیابی به سود بالاتر، روی آنها سرمایه گذاری می‌کنند. با دانستن جوانب مثبت و منفی انواع اوراق مشتقه مالی در این مقاله اطلاعات بیشتری خواهید یافت.
ابزارهای مالی مشتقه در بازار سرمایه به چهار دسته تقسیم می‌شوند: قراردادهای سلف (Forward)، قراردادهای آتی (Futures)، قراردادهای اختیار معامله (options) و قراردادهای معاوضه (swaps). تقریباً هر دارایی یا ابزار دیگری در بازارهای مالی هم فایده و هم ضرر خود را دارد و اوراق مشتقه نیز از این قاعده مستثنی نمی‌باشد. اگر می‌خواهید از استراتژی‌های معاملات نوسان برای استفاده بیشتر از مشتقات استفاده کنید . همچنین برای تجارت مؤثر با مشتقات، نیاز به تجربه و دانش زیادی دارید.

معاملات آپشن یا قرارداد اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال چیست؟

در بازار پرنوسان کریپتوکارنسی، با بهره‌گیری از ابزارها به همراه آموزش ترید ارز دیجیتال می‌توانید میزان ریسک معاملات خود را کاهش دهید. قرارداد اختیار معامله یا معاملات آپشن (option trading) یکی از ابزارهای مشتقه در بازارهای مالی همانند سهام، ارز دیجیتال و شاخص‌های مالی است. از این نوع قراردادها معمولاً برای پوشش ریسک معاملات و قراردادهای موجود استفاده می‌شود و مدت‌زمان کوتاهی است که پای این نوع معاملات از طریق پلتفرم‌هایی مانند بکت (bakkt) به بازار کریپتوکارنسی باز شده‌است. بسیاری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازار کریپتو از اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال برای پوشش ریسک در معاملات بلندمدت و کوتاه‌مدت استفاده می‌کنند.

این نوع قراردادها بسیار قدیمی هستند و گفته می‌شود قدمت آن به زمان یونان باستان باز می‌گردد. در این مقاله از بلاگ والکس قصد داریم به معرفی «قرارداد اختیار معامله» بپردازیم و نقاط ضعف و قوت آن را بررسی کنیم. پس خواندن این مقاله را از دست ندهید.

آشنایی کامل با قرارداد اختیار معامله

آپشن‌ها یا قرارداد اختیار معامله، ابزارهای مشتقه‌ای در بازارهای مالی هستند که به خریدار، حق خرید و یا روش دارایی مورد نظر را در یک تاریخ و قیمت از پیش تعیین شده می‌دهد. قرارداد اختیار خرید (Call) به دارندگان حق خرید می‌دهد، در حالی که اختیار فروش (Put) حق فروش را به خریدار می‌دهد. قراردادهای تسویه نشده (Open Interest) به‌ تمامی قراردادهای خریدوفروش گفته می‌شود که صورت پذیرفته‌اند اما توسط یک قرارداد دیگر سربه‌سر آشنایی با معاملات ابزار مشتقه نشده‌اند. خریدار قرارداد اختیار خرید در خصوص شرایط بازار بسیار خوش‌بین است و انتظار افزایش قیمت را از بازار دارد، در حالی که خریدار قرارداد فروش معتقد است قیمت کاهش پیدا می‌کند.

در حقیقت معاملات آپشن، توافقی است که در آن خریدوفروش یک دارایی در قیمتی تعیین شده و در تاریخ مشخص واگذار می‌شود. این نوع قرارداد شبیه به قرارداد آتی است؛ البته معامله‌گرانی که قرارداد اختیار معامله انجام می‌دهند مجبور نیستند مواضع خود را در تاریخ مشخص تسویه کنند. این نوع قراردادها همچنین می‌توانند از شاخص‌های مالی مشتق شوند. معاملات آپشن معمولاً جهت پوشش ریسک در مواضع موجود و معاملات “Speculative Trading” به کار می‌رود. برای مثال، به‌تازگی معامله‌گران حرفه‌ای به خرید قرارداد اختیار معامله می‌پردازند تا در برابر کاهش مستمر قیمت اتریوم بتوانند از سرمایه خود مراقبت کنند.

بررسی یک مثال برای درک بهتر معاملات آپشن

در نظر می‌گیریم که شما قصد خرید ۱ بیت کوین را دارد. در حال حاضر قیمت هر واحد بیت کوین ۱۹۰۰۰ هزار دلار است و شما حدس می‌زنید که تا ۲ آشنایی با معاملات ابزار مشتقه ماه دیگر قیمت آن به ۲۵۰۰۰ هزار دلار می‌رسد. ۲ راه وجود دارد شما می‌توانید به یک صرافی مراجعه کنید و با استفاده از روش‌های معمولی یک بیت کوین را خریداری کنید و ۲ ماه صبر کنید تا نتیجه را ببینید. در این میان احتمال خطا وجود دارد؛ زیرا هیچ تضمینی برای تحلیل و پیش‌بینی وجود ندارد و ممکن است در این زمان بیت کوین به ۱۵ هزار دلار سقوط کند. به همین جهت بهتر است برای کاهش ریست و کسب سود بیشتر از قرارداد اختیار معامله استفاده کنید.

می‌توانید در یکی از صرافی‌های ارز دیجیتال که در آن معاملات آپشن انجام می‌شود یک قرارداد تنظیم کنید. در این قرارداد تعیین می‌کنیم که قصد خرید ۱ بیت کوین، در تاریخ ۲ ماه آینده با قیمت توافقی ۲۲ هزار دلار را دارید و برای وجه تضمین به فروشنده در زمان خرید مبلغ ۴۰۰ دلار را پرداخت می‌کنید. پس از ۲ ماه در زمان خرید ۲ سناریو وجود دارد، ممکن است بیت کوین به بالای ۲۲ هزار دلار برسد و یا همچنان روند نزولی را پیش بگیرد. چنانچه بیت کوین به ۲۵ هزار دلار رسیده باشد، شما می‌توانید با پرداخت ۲ هزار دلار یک بیت کوین دریافت کنید و با فروش آن سود کنید. چنانچه قیمت بیت کوین به ۲۲ هزار دلار نرسیده باشد و همچنان کمتر باشد، شما این اختیار را دارید که معامله را انجام ندهید و فقط آن ۴۰۰ دلار را پرداخت کنید.

در مقابل اگر پیش‌بینی شما مبنی بر سقوط قیمت بیت کوین بود، می‌توانستید از قرارداد اختیار فروش استفاده کنید تا در صورت کاهش قیمت این کوین سود کنید. بسیاری از ماینرها برای کاهش میزان ریسک احتمالی خود از معاملات آپشن استفاده می‌کنند.

نحوه کار قرارداد اختیار معامله

همان‌طور که گفتیم دو نوع اختیار معامله وجود دارد به اختیار خرید و فروش (Puts and Calls ) مشهور هستند. معامله‌گران زمانی اختیار خرید را انتخاب می‌کنند که انتظار دارند قیمت دارایی رو به افزایش باشد. در مقابل زمانی اختیار فروش را انتخاب می‌کند که انتظار کاهش قیمت دارایی دیجیتالی را در بازار داشته باشد. برخی از معامله‌گران نیز با امید ثبات قیمت‌ها از قرارداد اختیار معامله جهت شرط‌بندی در نوسانات بازار استفاده می‌کنند.

معرفی مؤلفه های اصلی معاملات آپشن

اندازه (Size): مقدار سفارش به تعداد قراردادهایی که معامله می‌شود اشاره دارد. برای مثال، خرید ۲ بیت کوین یا فروش ۵ اتریوم.

تاریخ سررسید (Expiration Date): زمانی است که پس از آن دیگر قراردادهای اختیار معامله قابل خرید و فروش نیست و پیش از رسیدن به این تاریخ باید تکلیف معامله مشخص شود.

قیمت توافقی (Strike Price): قیمت اعمال یا قیمت توافقی به قیمتی گفته می‌شود که در ابتدای قرارداد توسط دو طرف تعیین می‌شود و دارایی به آن قیمت فروخته و یا خریداری خواهد شد.

قیمت قرارداد اختیار معامله (Premium): هزینه‌ای است که سرمایه‌گذار در ازای به دست آوردن حق اختیار باید آن را به فروشنده پرداخت کند. به همین جهت، خریدار قرارداد را از فروشنده با توجه به ارزش اختیار در زمان معامله که با نزدیک‌تر شدن تاریخ سررسید، دائماً تغییر می‌کنند به دست می‌آورد. در نتیجه خریداران قرارداد، بر اساس قیمت قرارداد فروشندگان خرید خود را انجام می‌دهند.

مقایسه اختیار خرید و اختیار فروش در معاملات آپشن

قیمت قرارداد اختیار معامله مانند معامله فیوچرز دائماً در حال تغییر است؛ زیرا هر چقدر زمان می‌گذرد به تاریخ انقضا قرارداد نزدیک‌تر می‌شود. چنانچه قیمت توافقی از قیمت بازار کمتر باشد، تریدر می‌تواند دارایی را با تخفیف بخرد و بعد از احتساب قیمت قرارداد از قرارداد اختیار معامله بهره بگیرد و سود کسب کند. در مقابل اگر قیمت اعمال بیشتر از قیمت بازار باشد، معامله‌گر هیچ دلیلی برای استفاده از معاملات آپشن ندارد و این نوع قرارداد کاملاً بدون استفاده است. چنانچه از قرارداد معامله استفاده شود، تریدر به‌اندازه قیمت قرارداد ضرر می‌کند. خریداران می‌توانند بین استفاده کردن و یا نکردن از قرارداد اختیار معامله انتخاب کنند اما در مورد فروشندگان کاملاً به تصمیم خریداران بستگی دارد. به طور ساده‌تر، اگر فرد خریدار در قرارداد اختیار معامله بخواهد از اختیار خود استفاده کند، فروشنده مجبور به فروش دارایی خود است. به طور کلی فروشندگان در این نوع قراردادها نسبت به خریدارها در معرض ریسک بیشتری قرار دارند. در مقابل زیان خریدارها فقط به مبلغ پرداختی قیمت قرارداد محدود می‌شود. فروشندگان در این بازار بسته به قیمت دارایی مستعد زیاد بیشتری هستند.

برخی از قراردادهای اختیار معامله حق استفاده از آن را پیش از تاریخ انقضا به معامله‌گران اعطا می‌کنند. این نوع قرارداد معمولاً به قرارداد اختیار معامله آمریکایی محدود می‌شود و در نمونه اروپایی اختیار معامله تنها می‌توان در تاریخ انقضا استفاده کرد.

معرفی استراتژی معاملاتی قرارداد اختیار معامله

استراتژی که شما برای معاملات آپشن انتخاب می‌کنید، تعیین کننده میزان موفقیت شما در معاملات است. این قراردادها به خریداران و فروشندگان این فرصت را می‌دهد که از سرمایه خود محافظت کنند. چنانچه در زمان سررسید قرارداد، قیمت دارایی از قیمت توافق شده بیشتر باشد، فردی که قرارداد اختیار خرید را خریده سود می‌کند. در مقابل اگر قیمت دارایی کمتر از قیمت توافق شده باشد، خریدار قرارداد اختیار فروش سود می‌کند. به طور کلی ۴ استراتژی در معاملات آپشن وجود دارد که می‌توانید از آنها استفاده کنید.

در بازار گاوی (Bull markets)

خرید قرارداد اختیار خرید: در این استراتژی فرد معامله‌گر معتقد است که در آشنایی با معاملات ابزار مشتقه این بازار صعودی قیمت دارایی دیجیتالی هم بالا خواهد رفت. اما ریسک چنین معاملاتی هم بالاست و می‌تواند با خرید قرارداد اختیار خرید، میزان ریسک معامله خود را کم کند.

فروش قرارداد اختیار فروش: در این نوع قرارداد اختیار که با دید صعودی بودن بازار انجام می‌شود، معامله‌گر فکر می‌کند قیمت دارایی افزایش خواهد یافت و یک قرارداد اختیار فروش را می‌فروشد. با این فروش معامله‌گر می‌پذیرد که در زمان سررسید قرارداد، چنانچه خریدار بخواهد از حق خود برای فروش دارایی استفاده کند آن را با قیمت توافقی خریداری کند. اگر قیمت دارایی در زمان سررسید قرارداد از قیمت توافقی بیشتر باشد، خریدار قرارداد ترجیح می‌دهد دارایی را نفروشد. در همین جهت فروشنده قرارداد به‌اندازه قیمت قرارداد اختیار سود می‌کند.

در بازار خرسی (Bear markets)

خرید قرارداد اختیار فروش: این قرارداد با دید نزولی بودن بازار انجام می‌شود. چنانچه تصور معامله‌گر از آینده قیمت دارایی نزولی باشد، می‌تواند اقدام به خرید قرارداد اختیار فروش کند. این قرارداد به خریداران اختیار می‌دهد که دارایی را با قیمت توافقی و برخلاف روند بازار بفروشند. این نوع قرارداد ریسک افزایش قیمت را به‌اندازه قیمت قرارداد کاهش می‌دهد.

فروش قرارداد اختیار خرید: این استراتژی یکی از گزینه‌هایی است که معامله‌گران پیش‌بینی می‌کنند قیمت دارایی افت خواهد کرد. با فروش یک قرارداد اختیار فروش، تریدرها موافقت می‌کنند که اگر خریدار بخواهد از حق خود برای خرید دارایی استفاده کند، دارایی موردنظر را با قیمت توافقی به خریدار بفروشد. در این روش خریدار دارایی می‌تواند از حق خود برای خرید استفاده نکند. این مورد زمانی رخ می‌دهد که قیمت دارایی در سررسید قرارداد پایین‌تر از قیمت توافقی باشد. چنانچه قیمت در سررسید بیشتر از قیمت توافقی باشد، فروشنده قرارداد خرید باید دارایی را با قیمت کمتری بفروشد.

کاربردهای رایج اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال

معمولاً از معاملات آپشن برای پوشش ریسک در دارایی موجود و همچنین شرط‌بندی قیمت یک دارایی در آینده مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما رایج‌ترین کاربردهای قرارداد اختیار معامله به شرح زیر است:

مدیریت ریسک با معاملات آپشن: افرادی که می‌خواهند بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال قدرتمند را نگه‌دارند اما از نوسانات بازار می‌ترسند، می‌توانند از گزینه‌هایی برای کاهش ریسک با پوشش ریسک برای حرکات احتمالی بازار استفاده کنند. فرض کنید شما یک هولدر بیت کوین هستید، اما بر اساس تحلیل بازار معتقد هستید که یک اصلاح بازار در راه است، در این مواقع به‌جای فروش بیت کوین خود می‌توانید قرارداد فروش را بخرید. چنانچه قیمت کاهش یابد، تنها هزینه‌ای که باید پرداخت کنید هزینه قرارداد است. روش دیگر برای مدیریت ریسک با استفاده از معاملات آپشن، کاهش سرمایه مورد نیاز برای شروع سرمایه‌گذاری است. با صرف مقدار پول مورد نیاز برای خرید یک قرارداد اختیار معامله، باقی‌مانده سرمایه خود را می‌توانید در جای دیگری سرمایه‌گذاری کنید.

معاملات پرریسک: قرارداد اختیار معامله به شکل گسترده‌ای در معاملات پرریسک کاربرد دارد. برای مثال، معامله‌گری که پیش‌بینی می‌کند قیمت یک دارایی در حال افزایش است، می‌تواند اختیار خرید را بخرد. چنانچه قیمت دارایی از قیمت توافقی بیشتر شود، معامله‌گر می‌تواند اختیار معامله را اجرا کند و با تخفیف آن دارایی را خریداری کند. در این مواقع هنگامی که قرارداد سودآور باشد می‌گویند اختیار معامله در سود است. وقتی قرارداد به ضرر معامله‌گر باشد می‌گویند اختیار معامله در ضرر است و زمانی که قرارداد نه سود می‌دهد و نه زیان، می‌گویند اختیار معامله در نقطه سربه‌سر است.

مزایا و معایب معاملات آپشن

اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال مانند سایر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری مانند لوریج دارای نقاط قوت و ضعف است که دانستن آنها موجب جلوگیری از اشتباهات در زمان معامله‌گری می‌شود.

مزایا

• معاملات آپشن نقدشوندگی بسیار بالایی نسبت به سایر حوزه‌های سرمایه‌گذاری دارند که مزیت بسیار مهمی به شمار می‌رود. به‌گونه‌ای که حتی می‌توان با مبالغ بسیار کم هم شروع به سرمایه‌گذاری کرد.
• با استفاده از استراتژی‌های قرارداد اختیار معامله در سبد سرمایه‌گذاری می‌توانید میزان ریسک را به حداقل برسانید و از ضررهای مالی جلوگیری کنید.

معایب

در برخی مواقع قرارداد اختیار معامله می‌تواند بسیار خطرناک‌تر و پر ریسک‌تر از خرید سهام، اوراق قرضه باشد. پیش‎‌بینی قیمت در ارزهای دیجیتال اصلاً کار آسانی نیست و اگر تحلیل شما درباره بازار درست نباشد، ممکن است قراردادهای اشتباهی را خریداری کنید.

بهترین صرافی‌ های قرارداد اختیار معامله کدامند؟

چندین پلتفرم معاملاتی برای قرارداد اختیار معاملات مناسب و مؤثر وجود دارد که با بررسی‌های خود می‌توانید یکی از آنها را انتخاب کنید. البته بهتر است در ابتدا چندین مورد از بهترین پلتفرم‌های معاملاتی قرارداد اختیار ثبت‌نام کنید. این امکان برای شما فراهم می‌شود که به طور مستقیم ببینید که هر کدام چه چیزی را برای ارائه دارند. در حال حاضر صرافی‌های آنلاین زیادی وجود دارند که امکان معاملات آپشن را فراهم کرده‌اند. از جمله این پلتفرم‌ها می‌توان به صرافی بای بیت (Bybit)، دلتا اکسچنج (Delta Exchange)، بایننس (Binance)، اوکی ایکس (OKX) و بیت دات کام (Bit.com) اشاره کرد.

قرارداد اختیار معامله

به طور کلی قرارداد اختیار معامله نوعی ابزار مشتقه است که با کمک آن از حق خریدوفروش یک دارایی دیجیتالی را در قیمت و تاریخ مشخص به فرد معامله‌گر داده می‌شود. این نوع قرارداد بسیار شبیه به معاملات آتی است با این تفاوت که زمان استفاده از آتی بعد از تاریخ انقضا است؛ ولی در معاملات آپشن تا پیش از سررسید قابل استفاده است. در قرارداد آتی اختیاری نیز وجود ندارد و در سررسید طرفین قرارداد مجبور به مبادله هستند.

با این وجود، بهتر است بدانید که معاملات آپشن هم مانند بسیاری دیگر از استراتژی‌های معاملاتی در دنیای کریپتو ریسک خاص خودش را دارد و به همین جهت پیش از استفاده از این نوع قراردادها، باید درک کاملی از نحوه سازوکار آنها داشته باشید. بهتر است به‌عنوان یک معامله‌گر برای کاهش میزان ضرردهی‌های بالقوه از استراتژی‌های مدیریت ریسک، تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال استفاده کنید.

آیا به‌کارگیری از اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال را به دیگر معامله‌گران پیشنهاد می‌کنید؟ نظرات خود را با دیگر معامله‌گران به اشتراک بگذارید.

انواع معاملات بازار بورس کالا

در این مطلب قصد داریم شما را با انواع معاملات بازار بورس کالا که شامل بازار فرعی، بازار کالاهای فیزیکی، بازار مشتقه و بازار مالی می‌شود، آشنا کنیم.

بسیاری از افراد درک روشنی از بازار بورس کالا ندارند و نمی‌دانند که بورس کالا چیست؟ در واقع بورس کالای ایران ( Iran Mercantile Exchange ) به داد و ستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران می‌پردازد و راه‌اندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به ویژه قراردادهای آتی را در برنامه‌های پیش روی خود دارد.

بورس کالای ایران در راســتای تحقق اهداف خود توانســته است علاوه بر توســعه قراردادهای نقد، نسیه و ســلف در بازار فیزیکی، ابزارهای متنوع دیگری را برای محصــولات مختلف طراحی و به بهره برداری برساند. هر ابزار با ویژگی‌های منحصر به فردی که دارا می باشد نیازهای بخشی از فعالان اقتصادی را پوشش می‌دهد.

برای شروع یک سرمایه‌گذاری دقیق و مطمئن ، شناخت کامل بخش‌های مختلف بازار ضروری است. بازارهای بورس ایران متشکل از بورس اوراق بهادار (معاملات سهام و سایر اوراق بهادار)، بورس کالا و بورس انرژی است.

انواع معاملات بورس کالای ایران

معاملات بورس کالای ایران در حال حاضر در قالب چهار گروه زیر که هر کدام از این قالب‌ها دارای ابزارهای خاص خود هستند، در حال انجام می‌باشد.

1. بازار کالاهای فیزیکی

یکی از بازارهای بسیار مهم بورس کالا بازار فیزیکی آن است. ماهیت این بازار از حیث تحویل کالا شبیه به بازار سنتی است؛ البته با این تفاوت که قوانین و سازوکارهای مخصوص و مشخص خود را دارد. معاملات کالای فیزیکی در بورس کالای ایران به روش مزایده انجام می‌شود. مزایده یا حراج به نوعی از معامله گفته می‌شود که در ابتدا فروشنده حداقل قیمتی را که حاضر است کالای خود را بفروشد اعلام می‌کند. سپس خریداران در صورت تمایل، قیمتی بالاتر از قیمت نهایی را جهت خرید پیشنهاد می‌کنند. در نهایت کالا به پیشنهاد دهنده بالاترین قیمت فروخته می‌شود. در واقع حراج، سازوکاری برای دادوستد کالا بر پایه انطباق سفارش‌های خرید و فروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.

انواع قراردادهای مورد معامله در بازار فیزیکی:

• قرارداد نقدی: قراردادی است که طی آن پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله انجام می‌شود.
• قرارداد نسیه: قراردادی است که طی آن کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید پرداخت می‌گردد.
• قرارداد سلف: قراردادی است که طی آن کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله پرداخت می‌گردد.

معاملات در بازار فیزیکی در دو رینگ داخلی و صادراتی صورت می پذیرد.

• رینگ داخلی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف داخل ایران است.
• رینگ صادراتی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف بین‌المللی است.

2. بازار فرعی

در این بازار کالاهایی که به دلایلی نظیر عدم تداوم عرضه، نیاز به بازدید حضوری کالا جهت احراز کمیت و یا کیفیت توسط متقاضی خرید، قابل اتکا نبودن نرخ کشف شده در بورس به واسطه سهم پایین معامله در بورس نسبت به کل بازار محصول و درخواست تسویه خارج از پایاپای معامله توسط عرضه‌کننده امکان‌پذیرش و معامله در بازار فیزیکی را ندارند قابل پذیرش و معامله می‌باشد و همانند بازار فیزیکی امکان معامله انواع قراردادها در دو رینگ داخلی و صادراتی بر روی سه دسته محصولات صنعتی و معدنی، فراورده‌های نفتی و پتروشیمی و محصولات کشاورزی وجود دارد.

یا به بیانی ساده‌تر، کالاهایی که امکان عرضه در بازار فرعی را دارند آن‌هایی هستند که معمولا شرایط عرضه در بازار فیزیکی را ندارند. برای مثال محصولاتی از قبیل: فولاد، ضایعات، پلیمر، شیمیایی، روی، مواد معدنی، سولفات، آهک، صنعتی، مس و اموال غیرمنقول، شامل املاک و مستقلات اداری تجاری مسکونی و اراضی کشاورزی.

3. بازار مشتقه

این بازار شامل معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله می‌باشد:

• قرارداد آتی: فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود، آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس بگذارند و متعهد می‌شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند. مشخصات این قرارداد بر روی یک دارایی مشخص، یکسان می‌باشد و توسط بورس پیشنهاد و به تصویب هیئت پذیرش می‌رسد.
• قرارداد اختیار معامله: تفاوت این اوراق با معاملات آتی در این است که در قرارداد آتی دو طرف متعهد به خرید و فروش دارایی در سررسید هستند اما در این اوراق یک نفر متعهد است (فروشنده اختیار که پول آن را گرفته‌است) و دیگری دارای اختیار (خریدار اختیار که پول آن را به فروشنده داده است). فروشنده اوراق متعهد می‌شود در صورت درخواست خریدار، تعداد مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال (قیمت معین معامله در آینده که الان تعیین شده‌است) معامله کند. برای جلوگیری از امتناع فروشنده اختیار از انجام تعهدش، فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس قرار می‌دهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند. اوراق اختیار در بازار ثانویه قابل خرید و فروش می‌باشند. اوراق اختیار معامله می‌تواند به دو نوع اختیار فروش یا اختیارخرید تقسیم گردد. در اختیار خرید، خریدار حق خرید یک کالا را در آینده از فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده به او بفروشد. در اختیار فروش، خریدار حق فروش یک کالا را در آینده به فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده از او بخرد.

4. بازار مالی

• قرارداد سلف موازی استاندارد: فروشنده کالا در قالب این اوراق، همانند قرارداد سلف بهای کالایی را که در آینده تحویل خواهد داد، به صورت نقد دریافت می‌کند. این اوراق برخلاف قرارداد سلف، بازار ثانویه دارد و دارنده اوراق می‌تواند قبل از سررسید این اوراق را در بورس به فروش برساند.
• گواهی سپرده کالایی: گواهی سپرده کالایی ورقه بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده شده به انبار پذیرش شده در بورس کالا است و پشتوانه آن قبض انبار صادر شده توسط انباردار است. انباردار پس از ارزیابی کمی و کیفی کالای مشتری برای وی قبض انبار صادر می‌نماید. مشتری با سپرده کردن این قبض نزد اتاق پایاپای، می‌تواند این گواهی سپرده کالایی را که به پشتوانه قبض انبار صادر می‌شود در بازار ثانویه معامله نماید. مالک گواهی در طول مهلت نگهداری کالا، هر زمان که خواست می‌تواند به انبار مراجعه و کالا را از انبار تحویل گیرد.
• صندوق سرمایه‌گذاری کالایی: صندوق کالایی با جذب سرمایه از طریق فروش واحدهای سرمایه‌گذاری، منابع جذب شده را بر روی اوراق‌بهادار مبتنی بر کالا سرمایه‌گذاری می‌کند. صندوق کالایی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینه‌های حمل و نقل، انبارداری و خسارت‌های احتمالی آن، اوراق این صندوق‌ها را خریداری نمایند. به عبارت دیگر، این صندوق‌ها بخش قابل ملاحظه‌ای از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایه‌گذاری در کالایی خاص اختصاص می‌دهند و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوق‌ها می‌کنند.

ساختار کلی بازارهای بورس کالای ایران

به صورت کلی ساختار کلی بازارهای بورس ایران در 4 قالبی که عنوان شد دسته‌بندی می‌شوند. هر کدام از این بازارها مجموعه‌ای از محصولات و کالاهای خاصی را دربرداشته و متناسب آن هدف کلی و تعریف شده‌ای را دارا می‌باشند؛ که توضیح داده شد.

انواع محصولات معامله شده در بورس کالای ایران

آشنایی با اصول و ساختارهای اولیه بورس یقیناً یکی از ملزومات اولیه مشارکت فعالان حوزه اقتصادی در این بازار نوپا محسوب می‌شود. از این‌رو به جهت اهمیت آشنایی هرچه بیشتر شما با محصولات پذیرفته شده در بورس کالا اقدام به انتشار لیست مربوط به محصولات پذیرفته شده کردیم که به تفکیک در زیر می‌آید: