انواع روش های تعین حد ضرر کدامند؟
انواع روش های تعین حد ضرر کدامند؟ حد ضرر یا استاپ لاس در واقع اطمینان برای پیشگیری از هدر رفتن و خسارت به ارزهای دیجیتال معامله گرانی محسوب میشه که این سرویس برای تعین زمان مناسب خروج از معاملات توسط معامله گرانی که در بازارهای مالی با دیدگاه میان مدت و کوتاه مدت فعالیت می کنن، کاربرد داره. این افراد برای توقف معاملات ضرر یا تعین محدوده میزان زیان و سود خودشون از stop loss استفاده میکنن. البته گاهی اوقات دستور استفاده از حد ضرر می تونه در سود یا در نقطه صفر به صفر عمل کنه.
حد ضرر در بورس
موضوع حد ضرر در بورس احتملاً به گوشتان خورده که علاقه مندان و اهالی بازارهای مالی آشنا هستن و اون رو به خوبی می شناسن. حد ضرر یا استاپ لاس، قیمتی هست که هر معامله گر در بازار سرمایه برای خودش در نظر می گیره تا با ضرر و زیان مقابله کنه و در صورتی که قیمت سهام از عدد تعین شده پایین تر بیاد، اون وقت معامله گر باید ضرر رو بپذیره و فوری اقدام به فروش سهام کنه.
علاوه بر مفهوم حد ضرر در بازار بورس، می تونیم این موضوع رو با سایر بازارهای مالی مثل ارز دیجیتال شرح بدیم و در اونجا حد ضرر رو تعین کنیم که این موضوع پر کاربرد همه جا قابل استفاده هستش تا از زیان شما جلوگیری کنه.
انواع حد ضرر
در این بخش می خواییم به انواع حد ضرر بپردازیم که 4 نوع هستش.
1- حد ضرر بر اساس زمان
در حد ضرر بر اساس زمان ، یک دوره زمانی از پیش تعین شده که شما می تونین پس از یک دور زمانی تصمیم بگیرین که سهام خودتون رو از بازار خارج کنین.
2- حد ضرر بر اساس سطح پشتیبانی و مقاومت
حد ضرر بر اساس سطح پشتیبانی و مقاومت زمانی هست که حد تعین شده، دقیقا زیر سطح پشتیبانی یا بالاتر از سطح مقاومت قرار می گیره. سطح پشتیبانی و مقاومت سطوح قیمت هستش که در اون قیمت بالا و پایین میشه، و در این حد ضرر تصمیم بسیار مناسبی برای شما محسوب میشه و این روش می تونه یک روش مناسب برای تعین حد ضرر در بازارهای بزرگ باشه.
3- حد ضرر بر اساس نوسانات قیمت
حد ضرر بر اساس نوسانات قیمت یک ارز هستش که در صورت عدم توجه به نوسانات متوسط قیمت در یک دوره زمانی خاص،این نوع حد ضرر می تونه مفید باشه، چون قیمت میتونه خیلی زود وارد حوزه ای بشه که به شما ضرر برسونه.
ابزار بولینگر باند، یک ابزار محبوب برای اندازه گیری نوسانات قیمت هستش و البته ابزارهای دیگه برای این کار وجود داره که میتونین فرمول محاسبه حد ضرر رو در اون ببینین و یا اون رو محاسبه کنین.
4- حد ضرر بر اساس درصد حساب
این حد ضرر بر اساس درصد حساب ابتدایی ترین نوع سفارشات حد ضرر در بورس هستش که بر اساس درصد از پیش تعین شده میزان حساب شما انجام می شه. برای مثال، اگه تصمیم دارین که در هر تجارت 2% از حساب خودتون رو به خطر بندازین، حد ضرر رو طوری تعین کنین که برابر با 2% کل ارزش حساب شما هستش.
بنابراین، حد ضرر یک اقدام هوشمندانه نیست و بهتره تا حد امکان از این روش استفاده نکنین و همیشه توقف خود رو مطابق با شرایط فعلی بازار قرار بدین و سپس اندازه موقعیت رو محاسبه کنین تا حداکثر 2% از حساب خودتون رو در معرض خطر قرار بدین.
نحوه تعین حد ضرر
در این بخش می خواییم توضیح بدیم که چگونه حد ضرر رو تعین کنیم. تصور کنین که 3 اپل رو با قیمت 15 دلار خریداری کردین و می خوایین 10% رو به عنوان حد ضرر تعین کنین. 10% به این معنی هستش که شما نمی خوایین بیش از 10% از دارایی سرمایه گذاری شده خودتون رو از دست بدین که 10% از 150 دلار، 15 دلار هستش.
به عبارت دیگه اگه قیمت سهم شما کاهش پیدا کنه، باید سهام اپل خود رو با قیمت 136 دلار بفروشین. درصد حد ضرر رو باید چگونه تعین کنیم؟ این بستگی به تنظیمات و استراتژی شما داره و با این حال باید سعی کنین این عدد بسیار بزرگ یا بسیار کوچیک نباشه.
در این مقاله ما انواع روش های تعین حد ضرر کدامند؟ و نحوه تعین حد ضرر رو همراه با همدیگه بررسی کردیم. تعین حد ضرر در معامات بورس یکی از مهم ترین استراتژی های هست که شما می تونین در پیش بگیرین تا از ضرر بیشتر جلوگیری کنین. حد ضرر فقط مربوط به بازار بورس نیست و حد ضرر در بازارهای مالی کاربرد داره و شما می تونین این مفهوم رو در انواع بورس ها و فرا بورس های داخلی و خارجی به کار ببرین.
نکاتی شگفت انگیر برای حد ضرر سهام
در این مقاله قصد داریم درباره حد ضرر برای شما صحبت کنیم. حد ضرر سهام به عدد یا محدوده ای گفته می شود. که شما برای معامله ی خود مشخص می کنید که بیشتر از آن سرمایه شما وارد ضرر نشود و معامله شما بسته شود.حد ضرر می تواند در سیستم و یا نزد کارگزار شما یه ثبت برسد (البته در بازارهای مالی داخل ایران این امکان هنوز از لحاظ نرم افزاری فراهم نشده است) یا اینکه در ذهن خود ثبت شود. شما برای خود قراردادی تعیین کرده ایید که اگر قیمت سهام یا ارز از این مقدار کمتر یا بیشتر شد از معامله بیرون بیایید.
استفاده نکردن از حد ضرر و نابود شدن سرمایه
حدضرر یا حدزیان یکی مفاهیم کلیدی برای موفقیت در بازارهای مالی می باشد که هر تریدر موفقی به آن پایبند خواهد بود .همیشه پیش‌بینی‌ها نمی توانند به طور قطع درست باشند بنابراین اگر پیش بینی ما به هر علتی مخالف انتظار ما پیش رفت آنگاه چه مقدار باید ضرر متحمل شویم؟
موارد زیادی ممکن است پیش بیاید که حد ضرر سهام ما در یک معامله فعال شود. سپس سیر صعودی یا نزولی آن سهم آغاز شود و ما را در غم از دست دادن سهم خویش داغ دار نماید. این بخش که البته واقعیت هم دارد، همان قسمت گول زننده‌ای می باشد که بسیاری از سهام‌داران را دچار مشکل شدیدی می‌کند. بنابراین تصمیم می گیرد که در معاملات بعدی خود حد ضرر نگذارد و این آغاز فصل یخبندان مالی برای معامله گر می باشد. وقتی برای معامله ای حد ضرر مشخص می کنید و ضرر فعال می شود هرگز از معاملات خود ناامید نشوید و روحیه ی خود را نبازید. زیرا حد ضرر برای این است که فعال شود و یک چیز نمایشی نخواهد بود.
تنها نکته ی مهم و ضروری این است که اگر تعداد حد ضررهایی که از شما فعال می شود زیاد باشد باید یک بازبینی کلی در روش و سیستم معاملاتی خود انجام دهیم. هرگز اقدام به پاک کردن صورت مسئله یعنی حذف حد ضرر نکنیم. عدم تعیین کردن حد سود و ضرر یعنی نداشتن برنامه و یعنی عدم مدیریت سرمایه و ریسک خود.
آیا می توانید تصور کنید در حال رانندگی در یک خودرو با سرعتی بالا هستید و پدال گاز را نیز تا انتها فشار داده اید. حال بصورت ناگهانی مانعی بزرگ را در مقابل خود حس می کنید و این در حالی می باشد که در تجهیزات اتومبیل شما به هیچ عنوان چیزی بنام ترمز وجود ندارد و سرانجام …! نابود شدن…!
حد ضرر در بازار ابین الملل نیز دقیقاً همان نقش ترمزی بسیار مطمئن را در خودرو کورسی شما خواهد داشت. با توجه به اینکه با نوسانات بسیار شدیدی که در بازار ارز دیده می شود. در صورت استفاده نکردن از حد ضرر، در کمتر چند ساعت ،امکان از بین رفتن تمام سرمایه شما وجود خواهد داشت.
تعیین حد ضرر سهام از سوی معامله گران ،معمولا حتی از خود معاملات نیز اهمیت بیشتری دارد. این دقیقاً در حالیست که اکثر معامله گران در بازار فارکس هنوز استراتژی ثابتی در مورد استفاده از حد ضرر و مقدار آن در معاملاتشان ندارند
حال چنانچه به مدیریت ریسک سرمایه و مدریت پول توجه بیشتری نمایید و در کنار آن نیز از روش های معاملاتی مطمئن برای ورود و خروج از بازار استفاده کنیم. مطمئناً بالانس نهایی معاملات ما با سود بالایی همراه خواهد شد . در این اینجا تکرار مجدد این مسئله ضروری می باشد که عمده عامل عدم موفقیت بیش از ۹۰% از معامله گران در پایان سال مالی در بازار فارکس ،عدم اطلاع و یا عدم استفاده از شگردهای مطمئن در مدیریت ریسک سرمایه و پول می باشد که تعیین حد مناسبی از حد ضررنیز از اجزاء مهم این علوم است .
هنگامی از یک آماتور پرسیده می شود که چرا در معامله ی خود حد ضرر استفاده نمی کنی پاسخی که میدهد این است: ” که ما حدوداً در میانه یک رنج مشحص و تکراری از نوسانات قیمت هستیم . پس بنابراین به هر حال نرخ قیمت به مکان قبلی اش باز می گردد!” آری و بعد پایان آن، از دست دادن کل سرمایه خواهد بود.
بهترین روش‌های محاسبه کردن حد ضرر
- تعیین حد ضرر ثابت
- حد ضرر مکانیکال
- حدضرر تکنیکال و ترسیمی
روش محاسبه حد ضرر
تعیین مقدار ثابت عددی که شخص عددی ثابت و مشخص را برای حد ضرر خود مشخص خواهد کرد.
تعیین مقدار ثابت درصدی مثل مقدار ثابت عددی عمل خواهد کرد با این تفاوت که شخص درصد معینی را برای حد ضرر مشخص نموده و زمانی که قیمت سهم مد نظر به همان درصد و یا همان مقدار ثابت حد ضرر نردیک شد اقدام به فروش آن سهام می نماید.
تغییر شکل حد ضرر به نقطه‌ای بالاتر یا پایین‌تر، به معنی تعیین حد شناور یا متغیر می باشد. مثلا زمانی که یک سهم را روی قیمت ۲۵۰ تومان خرید می زنیم، حد ضرر برای آن در نقطه ۲۳۰ تومان است. اگر قیمت سهم افزایش یافت و به نقطه ۳۳۰ تومان می رسد، حد ضرر را در نقطه بالاتری مثلا روی قیمت ۳۰۰ تومان قرار می دهیم. به این فرآیند، تغییر حد با توجه به روند قیمت سهام می گوییم.
حد ضرر چیست؟ چگونه حد ضرر تعیین کنیم؟
حتماً شنیده‌اید که می‌گویند: «جلوی ضرر را از هر جا بگیری منفعت است». از آنجا که هدف همه مردم از انجام سرمایه‌گذاری کسب سود و منفعت است و عمومآً بازار بورس را یکی از بازارهای جذاب برای سرمایه‌گذاری و رسیدن به این هدف می‌شناسیم، برای حفظ اصل سرمایه و همچنین کسب سود مورد نظرمان باید علاوه بر انتخاب سهم خوب و سودده با مبحث حد ضرر در بورس هم آشنا شویم.
نوسانات قیمتی در بازار احتیاج به تصمیم‌گیری صحیح و به‌موقع برای خروج یا ادامه مسیر سرمایه‌گذاری دارد و گاهی اوقات تعلل، ممکن است به اصل سرمایه‌مان خلل وارد کند. هنگامی که قیمت برخلاف توقع ما در حال حرکت است خارج شدن به‌موقع از بازار باید در اولویت کار قرار گیرد تا بتوانیم از گسترش زیان خود کم کنیم و در نهایت زیان‌های بالاتری را تجربه نکنیم.
حد ضرر چیست؟
بهتر است بدانیم در بورس هیچ سهامداری ضرر نمی‌کند مگر اینکه خودش بخواهد! در حقیقت زمانی ضرر می‌کنیم که سهم خودمان را با قیمت پایین‌تر از قیمت خرید بفروشیم و چون ماهیت بازار بورس در میان‌مدت و بلندمدت سودآور است. اگر زمان ورود و خروج خود از سهمی را درست تشخیص دهیم این بازار برایمان سودآور است.
در واقع فروش به موقع سهام توسط سهامدار میزان سود و ضرر را مشخص می‌کند. حال این سؤال پیش می‌آید که زمان مناسب برای فروش چه موقع است؟ با شناسایی حد ضرر برای خود و اینکه مشخص کنیم یک سهم را تا چه زمان نگهداری کنیم به جواب این سؤال خواهیم رسید.
حد ضرر یا استاپلاس در تعریف ساده به معنی توقف زیان است. برای سهم زمان فروشی را بر اساس درصد زیانی که متحمل شده‌ایم مشخص می‌کنیم و منتظر می‌مانیم تا در زمان مشخص شده آن را بفروشیم.
زمانی که قیمت سهم به حد ضرر تعیین شده رسید، سهام موردنظر را باید سریع فروخت تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود. به تعبیر دیگر حد ضرر احتمالی، ابزاری است که سرمایه‌گذاران به کمک آن می‌توانند درصورتی‌که سود دلخواه را کسب نکردند، از ضرر بیشتر و از بین رفتن اصل سرمایه خود جلوگیری کنند.
در حقیقت کم شدن سود هم نوعی ضرر است. به گمان اینکه در روزهای منفی بازار، از میزان سود خود در ضرر هستیم نباید سهل‌انگاری کنیم.
اگر بخواهیم بدون هیچ برنامه‌ای در بورس بمانیم باید ریسک بالایی را بپذیریم، سرمایه‌گذار حرفه‌ای آن است که با بررسی کامل سهم را می‌خرد و با تعیین حد ضرر، مشخص می‌کند زمانی که سهام به سود رسید و یا از محدوده مقاومت خود عبور کرد، آن سهم را نگهداری کند یا بفروشد و زمانی هم که سهام بجای رشد، افت قیمت پیدا کرد و به حد ضرر رسید، بلافاصله از آن سهم خارج شود. به‌نوعی می‌توان گفت حد ضرر در بورس مانند ابزاری عمل می‌کند که چنانچه انتظار سرمایه‌گذار محقق نشد می‌تواند به کمک آن جلوی از بین رفتن اصل سرمایه خود را بگیرد.
مزیت تعیین حد ضرر
افراد حرفه‌ای و آشنا به بازار مطمئناً برای خود، اهداف قیمتی تعیین می‌کنند. اهدافی مانند: قیمت خرید، قیمت فروش، مقدار سود و مقدار زیان احتمالی. ممکن است قیمت سهم شما بعد از مدتی ضرر به قیمت بالای حد ضرر برگردد اما خواب سرمایه شما را از بین می‌برد.
زمانی که سرمایه از خواب برخوردار شود از سودهای دیگر بازار عقب می‌ماند، به شما توصیه می‌کنیم حتماً حد ضرر سهامی که خریداری کرده‌اید را یادداشت کنید و خود را ملزم به اجرای آن کنید و به خواب سرمایه خود و میزان سود و زیانی که بر اثر گذشت زمان ممکن است بر رشد یا افت سرمایه‌تان تاثیر گذارد دقت داشته باشید.
چند نکته کلیدی در تعیین حد ضرر
- باید توجه داشت هنگامی‌که قیمت سهام بالا می‌رود حد ضرر را نیز باید متناسب با قیمت افزایش داد.
- بیشتر از ۱۰ درصد مبلغ خرید را برای حد ضرر قرار ندهید این بدان معنی است که شما لازم نیست بیشتر از 10 درصد ضرر کنید. در واقع؛ حد ضرر نباید فاصله زیاد یا کمی با قیمت خرید داشته باشد.
- دیدگاه زمانی یک سرمایه گذار در تعیین حد ضرر بسیار مهم است. تعیین حد ضرر در بورس با دیدگاه میان‌مدت با دیدگاه بلندمدت تفاوت دارد. به تعبیر دیگر ضرر در بورس از نظر ماهیتی به ضرر مالی و ضرر زمانی طبقه‌بندی می‌شود پس باید به این نکته دقت کافی داشت.
- در معاملات کوتاه‌مدت حد ضرر را روی روش تعیین حد ضرر در معاملات بورس محدوده حمایت در موج نزولی قبل قرار دهید.
- در خرید سهام با دیدگاه زمانی میان‌مدت و بلندمدت، محدوده حمایتی معتبر را شناسایی کنید و در آن محدوده حد ضرر را قرار دهید. (بین 10 تا 20 درصد پایین‌تر از قیمت خرید)
- درصورتی‌که مقاومت یک سهم شکسته شود و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی ثابت شود، حد ضرر را روی مقاومت شکسته شده قرار دهید.
- بدون دلیل فنی و منطقی حد ضرر خود را تغییر ندهید، ممکن است این کار در بعضی مواقع جلوی زیان شما را بگیرد ولی در بلندمدت نتیجه خوبی نخواهد داشت.
- به حد ضرر خود پایبند باشید تا اسیر باتلاق ضرر و زیان نشوید. گاهی سهامدار از صبر برای رشد یک سهم خسته می‌شود و سهم را با ضرر می‌فروشد تا سهم دیگری که به نظر مناسب است خریداری کند اما باز در تله ضرر گرفتار می‌شود. در حالی‌که با پایبندی به حد ضرر و سود دچار این گرداب‌ها نخواهد شد.
حد ضرر را چگونه تعیین کنیم؟
در واقع هیچ فرمول و قاعده و قانون مشخصی برای تعیین حد ضرر نداریم و این به سبک سرمایه‌گذاری و میزان ریسک‌پذیری معامله‌گر بستگی دارد. زیرا همان‌طور که گفته شد تعیین حد ضرر یک نوسان‌گیر با معامله‌گری که دید سرمایه‌گذاری بلندمدت دارد کاملاً متفاوت است ولی به‌صورت کلی چند روش متداول در بررسی حد ضرر وجود دارد که در زیر به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
روش‌های متعددی برای محاسبه حد ضرر در معامله وجود دارد. برخی از این روش‌ها با توجه به فاصله قیمتی از نقطه خرید سهام است و برخی توسط اندیکاتورها و ابزار تحلیل تکنیکال تعیین می‌شود. در ادامه به بررسی چند مورد از پرکاربردترین روش‌های محاسبه حد ضرر می‌پردازیم.
- تعیین حد ضرر به روش ثابت: در این روش معامله‌گر مقدار مشخص و ثابتی به‌عنوان حد ضرر برای خودش در نظر می‌گیرد و به آن پایبند است. به‌طوری‌که هر زمان قیمت به آن نقطه رسید، سهم را می‌فروشد. در این روش باید به عواملی چون؛ وضعیت کلی بازار بورس، خصوصیات فردی و روحی سرمایه‌گذار سهام، مقدار ریسک، میزان سرمایه، قصد از سرمایه‌گذاری، انتظارات از سهم، تاریخچه نوسانات آن سهم توجه داشت.
- تعیین حد ضرر به روش مکانیکال: در این روش برای تعیین حد ضرر از اندیکاتورها استفاده می‌شود. اندیکاتورها از طریق محاسبات ریاضی که بر روی یک سهم انجام می‌شود و به‌وسیله نرم افزارهای تحلیل تکنیکال محاسبه و رسم می‌شوند.
- تعیین حد ضرر به روش تکنیکال و رسم نمودار: داشتن علم و دانش کافی از تحلیل تکنیکال برای دست‌یابی به نقطه توقف یا حد ضرر از نکات کلیدی به شمار می‌رود در این روش معامله‌گر از ابزارهای ترسیم نمودار تکنیکال استفاده می‌کند و با رسم نمودار و تحلیلی که از سهم مدنظر دارد حد ضرر را مشخص می‌کند. در این روش باید به عواملی چون؛ خط روند حمایت، امواج الیوت، الگوهای نموداری، کف دوقلو، الگوی سرو شانه، فیبوناچی و… توجه داشت.
اندیکاتور حد ضرر
اندیکاتورها ابزارهایی هستند که با محاسبات ریاضی و آماری می‌توانند اطلاعات تحلیلی خوبی را در اختیار ما قرار دهند و ما را از روند سهم‌های مختلف مطلع کنند. تعیین حد ضرر در معاملات بورس به کمک برخی از اندیکاتورها قابل اجرا است.
یکی از مهمترین اندیکاتورها در این زمینه، اندیکاتور Parabolic SAR است. این اندیکاتور در دسته اندیکاتورهای پیرو قرار می‌گیرد و می‌تواند در روندهای صعودی حد ضرر تریلینگ را برای سهم‌های مختلف مشخص کند. ATR نیز اندیکاتور دیگری است که می‌توان در تعیین حد ضرر از آن استفاده کرد. به این صورت که اگر عدد نشان داده شده در این اندیکاتور را در دو یا سه ضرب کنیم و از قیمت ورود کم کنیم، حد ضررمان مشخص می‌شود.
تبعات رعایت نکردن حد ضرر سهام
علاوه بر ضرر مالی، رعایت نکردن حد ضرر یا استاپلاس منجر به صدمات و لطمات روحی و ناامیدی و سلب اطمینان سهامدار از بازار خواهد شد. به همین دلیل شاید بهتر است سهامدار پس از اینکه سهمش را در موقعیت ضرر دید با رعایت حد ضرر آن را بفروشد و مدتی وارد بازار نشود.
این کار زمانی کارآمد است که سهامدار نسبت به آینده سهم خود مطمئن نیست در غیر این صورت لزومی ندارد هر بار سهمی در آستانه نزولی شدن قرار گرفت سهامدار سهم خود را بفروشد. سهامداری یک سهم خوب و مطمئن در میان‌مدت و بلندمدت باعث می‌شود نه تنها از زیان خارج شوید بلکه سودهای خوبی به دست بیاورید.
سخن آخر
در این مقاله در پایان لازم است به این نکته اشاره شود که برای موفقیت در بورس لازم است استراتژی معاملاتی داشت تا با کنترل هیجانات، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داد. مسلماً استراتژی‌های هر معامله‌گر به میزان ریسک‌پذیری او وابسته است اما با رعایت چند نکته به ظاهر کوچک ولی بسیار مهم مانند؛ تعیین حد ضرر و یا متنوع کردن سبد سهام و تشکیل پورتفوی و… می‌توان جلوی رفتارهای هیجانی را گرفت و تحت تأثیر گفته دیگران یا هیجانات خود عمل نکرد.
حد ضرر یا استاپ لاس در بورس چیست؟
معامله‌گران حرفه‌ای وقتی وارد سهمی می‌شوند دو محدوده را برای خروج از سهم در نظر می‌گیرند: حد سود و حد ضرر. وقتی قیمت به هر کدام از این محدوده‌ها برسد، معامله‌گر اقدام به فروش و خروج از سهم می‌کند. حد سود در واقع محدوده‌ای است که معامله‌گر برای شناسایی سود در نظر گرفته و حد ضرر در بورس (یا همان استاپ لاس) هم محدوده‌ای است که برای جلوگیری از ضرر بیشتر مشخص کرده است.
برای مثال، معامله‌گر با ابزارهای تحلیلی خود به این نتیجه می‌رسد که سهمی را در قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری کند. با استفاده از همین ابزارهای تحلیلی، این معامله‌گر محدوده ۱۵۰۰ تومان را به عنوان حد سود در نظر می‌گیرد و اگر قیمت سهم رشد کند و به این محدوده برسد، سهم را با همین قیمت می‌فروشد و به یک سود ۵۰ درصدی می‌رسد. ولی اگر به هر دلیلی قیمت سهم پایین برود و مثلا به محدوده ۸۰۰ تومان (حد ضرری که معامله‌گر تعیین کرده است) برسد، در اینجا هم معامله‌گر اقدام به فروش سهامش می‌کند و با پذیرش ضرر ۲۰ درصدی، اجازه نمی‌دهد که سرمایه‌اش بیشتر از این مقدار کاهش پیدا کند.
تعیین حد ضرر، پایبندی به این محدوده و خروج از سهم در صورت رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر، یکی از مهمترین رفتارها برای ماندگار بودن در بازارهای مالی است. مولفه‌های بسیار زیادی وجود دارند که بر قیمت سهم و بازارهای مالی تاثیر می‌گذارند و پیش‌بینی همه این مولفه‌ها عملا امکان‌پذیر نیست. در نظر گرفتن حد ضرر در واقع ابزاری احتیاطی است که معامله‌گر باید در معاملاتش در نظر بگیرد تا بتواند ریسک مولفه‌های پیش‌بینی‌ناپذیر (از قبیل تغییرات سیاسی، تغییر قیمت جهانی کالاهایی از قبیل نفت و فولاد، تغییرات بهره بانکی و غیره) را تا حد زیادی کنترل کند.
حد ضرر در بورس را چگونه تعیین کنیم؟
تعیین حد ضرر قاعده و قانون مشخص و ثابتی ندارد که بشود آن را برای همه معامله‌گران تجویز کرد. تعیین حد ضرر به عواملی از قبیل درجه ریسک‌پذیری، مدت‌زمان معامله، شرایط بازار، وضعیت بنیادی سهم، وضعیت تکنیکالی نمودار قیمت و غیره بستگی دارد.
برای نمونه، شخصی ممکن است روحیه ریسک‌پذیری بالایی داشته باشد و بتواند به‌راحتی ضررهای ۳۰ درصدی را هم تحمل کند. اما شخص دیگری چنین روحیه‌ای نداشته باشد و اگر قیمت سهامش بیشتر از ۱۰ درصد افت کند، آرامش خودش را از دست بدهد و دچار اضطراب شود. معامله‌گران موفق برای تعیین حد ضرر، پیش از هر چیز روحیات خودشان را در نظر می‌گیرند و مقدار مشخصی برای حد ضررشان دارند. این معامله‌گران حد ضررشان را طوری در نظر می‌گیرند که آرامش و تمرکزشان را از دست ندهند و در صورت افت قیمت بتوانند ضرری را که متحمل می‌شوند به‌راحتی بپذیرند. معامله‌گران موفق می‌دانند که اگر در معامله‌ای ضرر کنند، می‌توانند به‌راحتی در معامله‌ای دیگر این ضرر را جبران کنند و در مجموع به سود برسند.
نکته: متداول‌ترین محدوده برای تعیین حد ضرر ۵ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از قیمت ورود به سهم است. علاوه بر این، معامله‌گران محتاط، سرمایه‌شان را طوری مدیریت می‌کنند که اگر در یک سهم به حد ضرر رسیدند، حداکثر ۲ تا ۳ درصد از سرمایه‌شان را از دست بدهند. مثلا اگر کل سرمایه‌شان ۱۰۰ میلیون تومان است و ۱۰ میلیون تومان از این مبلغ را برای خرید سهام شرکت الف در نظر گرفته‌اند، حد ضررشان را طوری در نظر می‌گیرند که اگر قیمت سهم به حد ضرر رسید، حد اکثر ۲ تا ۳ میلیون تومان ضرر کنند.
تعیین حد ضرر با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال
تحلیلگران تکنیکال که بیش از هر چیز نمودار قیمت سهم را بررسی می‌کنند، اولین کارشان این است که سطوح مقاومت و حمایت قیمت سهام را مشخص کنند. معمولا انتظار می‌رود که قیمت سهم بعد از رسیدن به سطوح حمایتی واکنش مثبت نشان بدهد و شروع به رشد کند. معامله‌گرانی که از تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند، سعی می‌کنند سهامی را بخرند که قیمت‌شان نزدیک به محدوده حمایتی باشد و حد ضررشان را کمی پایین‌تر از این محدوده در نظر می‌گیرند. به این ترتیب محدوده حمایتی مانند نوعی سپر عمل می‌کند و اجازه نمی‌دهد که قیمت سهام به‌راحتی به محدوده حد ضرر برسد.
در تصویر زیر نمونه‌ای از حد ضرری را مشاهده می‌کنید که به کمک تحلیل تکنیکال مشخص شده است.
تحلیلگر در این مثال به این نتیجه رسیده است که محدوده ۹۰۰ تا ۹۵۰ تومان محدوده حمایتی سهم شستا است. این تحلیلگر می‌تواند طبق این تحلیل در این محدوده اقدام به خرید سهم کند و حد ضررش را محدوده ۸۵۰ تومان در نظر بگیرد. اگر قیمت زیر این محدوده تثبیت شود، در واقع حمایت ۹۰۰ تومانی از دست رفته است و انتظار نمی‌رود که در آینده نزدیک قیمت سهم بالاتر از این محدوده برود. پس معامله‌گر باید سهم را بفروشد و از آن خارج شود.
البته در این نمودار همان‌طور که مشخص است قیمت سهم به این محدوده واکنش مثبت نشان داده و تا محدوده ۱۴۰۰ تومان هم رشد کرده است. باید دقت کرد که وقتی قیمت سهم به محدوده حمایتی واکنش مثبت نشان میدهد و از این محدوده فاصله می‌گیرد، فرصت خرید سهم از دست رفته است. زیرا اگر مثلا در قیمت ۱۲۰۰ تومان خریدار سهم باشید و حد ضرر را با استفاده از این تحلیل ۸۵۰ تومان در نظر بگیرید، متحمل ریسک بسیار زیادی خواهید بود. به‌طور کلی در این روش هرچه قیمت خریدتان هرچه به حمایت نزدیک‌تر باشد، ریسک کمتری متحمل خواهید شد و پاداش بیشتری در انتظارتان خواهد بود.
حد ضرر متحرک چیست؟
یکی دیگر از مفاهیمی که خوب است در زمینه حد ضرر بدانیم، مفهوم حد ضرر متحرک است. حد ضرر متحرک یا Trailing Stop Loss در واقع ابزاری برای محافظت از سود است و زمانی به کار می‌رود که معامله ما وارد سود شده باشد و به حد سود رسیده باشد. شیوه استفاده از این نوع حد ضرر به این صورت است که مثلا معامله‌گر در محدوده ۱۰۰۰ تومان وارد سهم شده است و حد سود را ۱۵۰۰ تومان در نظر گرفته است.
بعد از مدتی قیمت سهم رشد می‌کند و به ۱۵۰۰ تومان می‌رسد، اما تحلیلگر با ارزیابی شرایط به این نتیجه می‌رسد که احتمال دارد قیمت سهم از این هم بالاتر برود. در این حالت حد ضرر را بالاتر می‌آورد و در محدوده ۱۴۰۰ تومان قرار میدهد. به این ترتیب اگر قیمت سهم به رشد خودش ادامه بدهد، همچنان این امکان وجود خواهد داشت که سود بیشتری از این معامله کسب شود، ولی اگر قیمت سهم کاهشی شود، معامله‌گر در محدوده ۱۴۰۰ تومان اقدام به فروش می‌کند و اجازه نمی‌دهد سودی که به دست آورده، از بین برود.
اهمیت رعایت حد ضرر
این مطلب را با مقایسه حد ضرر و کمبربند ایمنی آغاز کردیم، ولی هرچه درباره رعایت حد ضرر بگوییم کم گفته‌ایم. رعایت حد ضرر این امکان را برای معامله‌گر فراهم می‌کند که اگر شرایط طبق انتظارش پیش نرود، با ضرر حداقلی از معامله خارج شود و سرمایه‌اش برای معامله بعدی آزاد باشد و بتواند در معاملات آینده این ضرر کوچک را جبران کند و به سود برسد.
گاهی پیش می‌آید که بعضی از معامله‌گران تازه‌کار وارد محدوده حد ضرر می‌شوند و از سهم خارج می‌شوند، اما درست بعد از خروج آن‌ها، روند صعودی سهم آغاز می‌شود و حسرت کسب سود با این معامله‌گران می‌ماند. بسیاری از افراد تازه‌کار به‌راحتی تحت تاثیر چنین موقعیت‌هایی قرار می‌گیرند و حد ضرر را به‌کلی کنار می‌گذارند، نکته اینجاست که چنین کاری می‌تواند آغاز مسیری باشد که به‌راحتی به ناکامی معامله‌گران منتهی می‌شود.
رعایت حد ضرر از ضروریات معامله‌گری است و اگر حد ضررتان به‌راحتی فعال می‌شود و تعداد زیادی از معاملات‌تان به حد ضرر می‌رسد، معنایش این نیست که نباید حد ضرر در نظر گرفت، بلکه مفهومش این است که شیوه تحلیل و معامله‌تان ایراد دارد و باید به دنبال رفع این ایرادها باشید. متداول‌ترین مشکل هم این است که معامله‌گران تازه‌وارد محدوده مناسبی برای خرید سهم در نظر نمی‌گیرند و با هر قیمتی که شد اقدام به خرید می‌کنند.
بهترین محدوده‌ها برای خرید سهم محدوده‌های حمایتی است و معامله‌گر باید پیش از آنکه قیمت به این محدوده برسد، آماده خرید باشد و هر وقت قیمت به این محدوده رسید اقدام به خرید کند و نه قبل یا بعد از آن. در این صورت اگر محدوده‌های حمایتی به‌درستی تشخیص داده شود، حد ضررهای کمتری در معاملات‌مان فعال خواهد شد و تعداد بیشتری از معاملات‌مان با موفقیت همراه خواهد بود.
نحوه محاسبه حد ضرر در بورس
شیوه‌های مختلفی برای محاسبه و تعیین حد ضرر در بورس وجود دارد. در بعضی از این روش‌ها از ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود و در بعضی دیگر حد ضرر را صرفا بر مبنای قیمت تعیین می‌شود. در ادامه چند روش برای تعیین حد ضرر را با هم مرور می‌کنیم.
تعیین حد ضرر ثابت
حد ضرر ثابت معمولا به دو صورت تعیین می‌شود. در روش اول معامله‌گر مقدار مشخصی از قیمت را به عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد. مثلا معامله‌گر حد ضررش را ۵۰ تومان کمتر از قیمت خرید در نظر می‌گیرد. در این روش، اگر قیمت خرید سهمی ۹۰۰ تومان بوده باشد، حد ضرر مقدار ۸۵۰ تومان خواهد بود.
در روش دوم درصد مشخصی به عنوان حد ضرر در نظر گرفته می‌شود. در این حالت معامله‌گر حد ضررش را مثلا ۱۰ درصد زیر قیمت خرید در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال، اگر قیمت خرید سهم ۲۰۰۰ تومان باشد و معامله‌گر حد ضرر ۱۰ درصدی در نظر داشته باشد، حد ضرر سهم ۱۰ درصد پایین‌تر از ۲۰۰۰ تومان، یعنی ۱۸۰۰ تومان، خواهد بود.
نکته: در این روش حد ضرر معمولا بین ۵ تا ۱۵ درصد در نظر گرفته می‌شود.
تعیین حد ضرر به کمک میانگین‌های متحرک
بعضی از معامله‌گران برای اینکه انعطاف‌پذیری بیشتری در معاملاتشان داشته باشند، از حد ضررهای دینامیک استفاده می‌کنند. در این روش معمولا از اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال برای تعیین حد ضرر استفاده می‌شود. یکی از متداول‌ترین اندیکاتورها برای این کار، میانگین‌های متحرک هستند.
در این روش، معامله‌گر یک اندیکاتور میانگین متحرک (مثلا میانگین متحرک ۵۰ روزه) را در نظر می‌گیرد و وقتی قیمت سهم زیر این میانگین تثبیت می‌شود، اقدام به فروش سهم می‌کند. میانگین متحرک ۵۰ روزه در واقع نشان میدهد که میانگین قیمت سهم طی ۵۰ روز معاملاتی اخیر چه مقدار بوده است. اگر قرار به رشد سهم باشد، قیمت باید بالای این میانگین حرکت کند و اگر قیمت سهم کمتر از این میانگین شود، نشانه آن است که کاهش قیمت سهم ادامه خواهد داشت.
تعیین حد ضرر به کمک محدوده حمایتی
یکی از مهمترین مواردی که در تحلیل تکنیکال مطرح می‌شود، بررسی و تشخیص سطوح حمایتی است. در این روش، معامله‌گر به کمک تحلیل تکنیکال سطوح حمایتی مهم سهم را تعیین می‌کند و حد ضرر را ۵ الی ۱۰ درصد زیر این محدوده در نظر می‌گیرد. برای نمونه، اگر معامله‌گر به این نتیجه برسد که سهمی در محدوده ۳۵۰ تومان حمایت تکنیکالی دارد، حد ضررش را ۱۰ درصد پایین‌تر از این محدوده (یعنی محدوده ۳۱۵ تومان) در نظر می‌گیرد.
معایب و مزایای رعایت حد ضرر در بورس
در قسمت‌های قبلی این مطلب به مزایای رعایت حد ضرر در بورس اشاره کرده‌ایم. اما به طور خلاصه، مهمترین مزیت رعایت حد ضرر این است که سرمایه شما از آسیب در امان می‌ماند و در ازای از دست رفتن بخش کوچکی از سرمایه، این امکان را خواهید داشت که وارد معامله دیگری شوید و زیان معامله قبلی را جبران کنید.
مزیت مهم دیگر رعایت حد ضرر این است که اعصاب و روان‌تان آرام می‌ماند و هر روز نگران این نخواهید بود که ضررتان بیشتر خواهد شد یا نه و اینکه چه زمانی روند سهم تغییر خواهد کرد و از ضرر خارج خواهید شد.
رعایت حد ضرر، اگر درست و اصولی و بر مبنای روحیات معامله‌گر تعیین شده باشد، معایب خاصی ندارد. ولی اگر حد ضررتان را طوری در نظر بگیرید که به سرعت فعال شود، تعداد معاملات ناموفق‌تان زیاد خواهد شد و در نتیجه بخش مهمی از سرمایه‌تان را از دست خواهید داد.
مثلا اگر حد ضررتان را ۵۰ درصد در نظر بگیرید، با رسیدن به این حد ضرر نیمی از سرمایه‌تان را از دست خواهید داد. یا اگر هنگام خرید سهم و تعیین حد ضرر، به محدوده‌های حمایتی سهم توجه کافی نداشته باشید و قیمت خریدتان فاصله زیادی با محدوده حمایتی داشته باشد، این امکان که حد ضررتان به‌راحتی فعال شود وجود خواهد داشت. در این حالت هم شناسایی ضرر و خروج از معامله باعث خواهد شد بخشی از سرمایه‌تان از دست برود، در حالی که اگر محدوده ورودتان مناسب می‌بود و حد ضررتان را زیر محدوده حمایتی قرار می‌دادید، در این معامله به سود مناسبی می‌رسیدید.
نکته مهم: پیش از اینکه به فکر خرید سهمی باشیم، باید حد ضرر مناسبی برای این سهم در نظر بگیریم و سپس اقدام به خرید کنیم. در این حالت محدوده خریدمان را باید طوری انتخاب کنیم که اگر معامله وارد ضرر شد و به حد ضرر رسید، زیان‌مان بیشتر از مقداری که از قبل مشخص کرده‌ایم نباشد.
مثال برای تعیین استاپ لاس یا حد ضرر
یک روش ساده برای تعیین حد ضرر طی کردن مراحل زیر است:
- تعیین محدوده حمایت تکنیکال
- اقدام به خرید نزدیک به حمایت
- قرار دادن حد ضرر ۵ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از حمایت
فرض کنید نمودار سهم فولاد مبارکه را تحلیل کرده‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که سهم در محدوده ۱۰۰۰ تومان حمایت خوبی دارد. سپس در این محدوده اقدام به خرید کرده‌ایم و حد ضررمان را ۱۰ درصد پایین‌تر از این محدوده قرار داده‌ایم. در تصویر زیر این حالت را می‌بینید.
همان‌طور که در این تصویر می‌بینید، قیمت سهم بعد از خرید ما افت کرده است و زیر محدوده حد ضرر رفته است. در این حالت باید سهم را بفروشیم و از سهم خارج شویم. چون این احتمال را می‌دهیم که روند نزولی سهم ادامه پیدا کند و ضرر ما بیشتر شود. البته در این مثال سهم وارد یک روند خنثی شده است و اصطلاحا درجا زده است.
اما اگر همین حد ضرر را رعایت کرده باشیم، با ضرر حداقلی از سهم خارج شده‌ایم و خودمان را درگیر درجا زدن‌های فرساینده سهم نکرده‌ایم. به این ترتیب، بعد از شناسایی ضرر سرمایه‌مان آزاد شده است و این امکان را یافته‌ایم که بدون از دست دادن زمان خرید دیگری انجام بدهیم و در معاملات بعدی به سود برسیم.
نکاتی شگفت انگیر برای حد ضرر سهام
در این مقاله قصد داریم درباره حد ضرر برای شما صحبت کنیم. حد ضرر سهام به عدد یا محدوده ای گفته می شود. که شما برای معامله ی خود مشخص می کنید که بیشتر از آن سرمایه شما وارد ضرر نشود و معامله شما بسته شود.حد ضرر می تواند در سیستم و یا نزد کارگزار شما یه ثبت برسد (البته در بازارهای مالی داخل ایران این امکان هنوز از لحاظ نرم افزاری فراهم نشده است) یا اینکه در ذهن خود ثبت شود. شما برای خود قراردادی تعیین کرده ایید که اگر قیمت سهام یا ارز از این مقدار کمتر یا بیشتر شد از معامله بیرون بیایید.
استفاده نکردن از حد ضرر و نابود شدن سرمایه
حدضرر یا حدزیان یکی مفاهیم کلیدی برای موفقیت در بازارهای مالی می باشد که هر تریدر موفقی به آن پایبند خواهد بود .همیشه پیش‌بینی‌ها نمی توانند به طور قطع درست باشند بنابراین اگر پیش بینی ما به هر علتی مخالف انتظار ما پیش رفت آنگاه چه مقدار باید ضرر متحمل شویم؟
موارد زیادی ممکن است پیش بیاید که حد ضرر سهام ما در یک معامله فعال شود. سپس سیر صعودی یا نزولی آن سهم آغاز شود و ما را در غم از دست دادن سهم خویش داغ دار نماید. این بخش که البته واقعیت هم دارد، همان قسمت گول زننده‌ای می باشد که بسیاری از سهام‌داران را دچار مشکل شدیدی می‌کند. بنابراین تصمیم می گیرد که در معاملات بعدی خود حد ضرر نگذارد و این آغاز فصل یخبندان مالی برای معامله گر می باشد. وقتی برای معامله ای حد ضرر مشخص می کنید و ضرر فعال می شود هرگز از معاملات خود ناامید نشوید و روحیه ی خود را نبازید. زیرا حد ضرر برای این است که فعال شود و یک چیز نمایشی نخواهد بود.
تنها نکته ی مهم و ضروری این است که اگر تعداد حد ضررهایی که از شما فعال می شود زیاد باشد باید یک بازبینی کلی در روش و سیستم معاملاتی خود انجام دهیم. هرگز اقدام به پاک کردن صورت مسئله یعنی حذف روش تعیین حد ضرر در معاملات بورس حد ضرر نکنیم. عدم تعیین کردن حد سود و ضرر یعنی نداشتن برنامه و یعنی عدم مدیریت سرمایه و ریسک خود.
آیا می توانید تصور کنید در حال رانندگی در یک خودرو با سرعتی بالا هستید و پدال گاز را نیز تا انتها فشار داده اید. حال بصورت ناگهانی مانعی بزرگ را در مقابل خود حس می کنید و این در حالی می باشد که در تجهیزات اتومبیل شما به هیچ عنوان چیزی بنام ترمز وجود ندارد و سرانجام …! نابود شدن…!
حد ضرر در بازار ابین الملل نیز دقیقاً همان نقش ترمزی بسیار مطمئن را در خودرو کورسی شما خواهد داشت. با توجه به اینکه با نوسانات بسیار شدیدی که در بازار ارز دیده می شود. در صورت استفاده نکردن از حد ضرر، در کمتر چند ساعت ،امکان از بین رفتن تمام سرمایه شما وجود خواهد داشت.
تعیین حد ضرر سهام از سوی معامله گران ،معمولا حتی از خود معاملات نیز اهمیت بیشتری دارد. این دقیقاً در حالیست که اکثر معامله گران در بازار فارکس هنوز استراتژی ثابتی در مورد استفاده از حد ضرر و مقدار آن در معاملاتشان ندارند
حال چنانچه به مدیریت ریسک سرمایه و مدریت پول توجه بیشتری نمایید و در کنار آن نیز از روش های معاملاتی مطمئن برای ورود و خروج از بازار استفاده کنیم. مطمئناً بالانس نهایی معاملات ما با سود بالایی همراه خواهد شد . در این اینجا تکرار مجدد این مسئله ضروری می باشد که عمده عامل عدم موفقیت بیش از ۹۰% از معامله گران در پایان سال مالی در بازار فارکس ،عدم اطلاع و یا عدم استفاده از شگردهای مطمئن در مدیریت ریسک سرمایه و پول می باشد که تعیین حد مناسبی از حد ضررنیز از اجزاء مهم این علوم است .
هنگامی از یک آماتور پرسیده می شود که چرا در معامله ی خود حد ضرر استفاده نمی کنی پاسخی که میدهد این است: ” که ما حدوداً در میانه یک رنج مشحص و تکراری از نوسانات قیمت هستیم . پس بنابراین به هر حال نرخ قیمت به مکان قبلی اش باز می گردد!” آری و بعد پایان آن، از دست دادن کل سرمایه خواهد بود.
بهترین روش‌های محاسبه کردن حد ضرر
- تعیین حد ضرر ثابت
- حد ضرر مکانیکال
- حدضرر تکنیکال و ترسیمی
روش محاسبه حد ضرر
تعیین مقدار ثابت عددی که شخص عددی ثابت و مشخص را برای حد ضرر خود مشخص خواهد کرد.
تعیین مقدار ثابت درصدی مثل مقدار ثابت عددی عمل خواهد کرد با این تفاوت که شخص درصد معینی را برای حد ضرر مشخص نموده و زمانی که قیمت سهم مد نظر به همان درصد و یا همان مقدار ثابت حد ضرر نردیک شد اقدام به فروش آن سهام می نماید.
تغییر شکل حد ضرر به نقطه‌ای بالاتر یا پایین‌تر، به معنی تعیین حد شناور یا روش تعیین حد ضرر در معاملات بورس متغیر می باشد. مثلا زمانی که یک سهم را روی قیمت ۲۵۰ تومان خرید می زنیم، حد ضرر برای آن در نقطه ۲۳۰ تومان است. اگر قیمت سهم افزایش یافت و به نقطه ۳۳۰ تومان می رسد، حد ضرر را در نقطه بالاتری مثلا روی قیمت ۳۰۰ تومان قرار می دهیم. به این فرآیند، تغییر حد با توجه به روند قیمت سهام می گوییم.
دیدگاه شما