مزایایی که قرار دادهای آتی دارند؟

قرارداد مشتقه چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

چیزهایی که باید درباره معاملات آتی سکه بدانیم

یکی از بزرگترین مزایای قرارداد آتی سکه طلا این است که سرمایه‌گذاران با استفاده از معاملات قراردادآتی از قرار گرفتن دارایی‌هایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری می‌نمایند.

این روزها بازار سکه و و طلا به حدی سکه شده است که برخی از مردم وسوسه می‌شوند حتی ماشین و منزل مسکونی خود را بفروشند و به این بازار وارد شوند، تا این رهگذر سود و منفعی را کسب کنند.

به گزارش تجارت‌نیوز، غافل این که بازار نقدی، ریسک‌های خود را دارد و علاوه بر این، نگهداری سکه‌های طلا در خانه نیز که این روزها با ارزش‌تر هم شده‌اند خود تهدیدی جدی برای سلامت جسمی و مالی این دسته از افراد است.

بر این اساس باید گفت همتراز بازار نقدی سکه، چند سالی است که ابزارهای مختلف از جمله بازار آتی سکه در بورس کالای ایران طراحی و اجرایی شده است و سرمایه‌گذاران مختلف با هر میزان از دارایی و نقدینگی و البته بدون ریسک‌هایی که در بازار نقدی وجود دارد، می‌توانند در این بازارها حضور یابند و کسب منفعت و سود کنند؛ که در ادامه به ارائه توضیحاتی در این خصوص می‌پردازیم:

آتی سکه طلا چیست؟

قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص(سکه طلا) را به قیمتی که الان تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند.

به عبارت دیگر در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایه قرارداد(سکه طلا) بر اساس توافق‌نامه‌ای که به قرارداد استاندارد تبدیل شده است، صورت می‌گیرد که در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره می‌شود.

تاریخچه قرارداد آتی سکه در ایران

اولین معاملات قرارداد آتی سکه تمام بهار آزادی (طرح امام) در شرکت بورس کالای ایران در ساعت 10 صبح سه شنبه 5 آذر 1387 با انجام 2 قرارداد آغاز شد.

ارزش قرارداد در هر روز

در معاملات آتی برای هر روز قیمت پایه تعیین می‌شود که قیمت تسویه روز قبل است. ولی در اولین روز راه‌اندازی این معاملات استثنائا قیمت پایه توسط کمیته اجرایی قراردادهای آتی و با توجه به قیمت نقدی و زمان تحویل تعیین شده است.

وجه تضمین اولیه

وجه تضمین اولیه در هر قرارداد 10 درصد قیمت 10 عدد سکه است که در هنگام خرید از خریدار دریافت می‌‌شود. برای اولین قرارداد این مبلغ 200 هزار تومان محاسبه شده بود که این مبلغ با توجه به افزایش قیمت سکه افزایش یافته و امروز به 2 میلیون و 400 هزار تومان رسیده است.

سقف مجاز موقعیت‌های معاملاتی باز

منظور از موقعیت معاملاتی باز هر مشتری، قراردادهای خریداری شده توسط وی می‌باشد که هنوز به‌فروش نرفته‌اند. جمع این قراردادها برای مشتریان حقیقی 100 قرارداد می‌باشد؛ یعنی می‌تواند 1000 سکه خریداری کند.

مشتریان حقوقی نیز می‌توانند تا اندازه‌ای خریداری کنند که مجموع وجوه تضمین اولیه پرداخت شده حداکثر به میزان 10 درصد سرمایه ثبت شده آنها باشد.

فرآیند افتتاح حساب مشتری در معاملات قراردادهای آتی

1- دریافت کد معاملاتی از طریق کارگزاری

2- معرفی مشتری به بانک توسط کارگزار جهت افتتاح حساب عملیاتی پس از اخذ کد معاملاتی مشتری

3- اعلام شماره حساب عملیاتی مشتری توسط بانک سامان به کارگزار

4- اعلام شماره حساب شخصی توسط مشتری به کارگزار در فرم‌های مربوطه

قرارداد آتی چگونه معامله می‌شود و به سکه می‌رسد؟

مشتری با خرید قرارداد معاملات آتی سکه را به قیمت روز قرارداد و با پرداخت 10 درصد کل ارزش خریداری می‌کند و می‌تواند در تاریخ تعیین شده با مراجعه به صرافی‌های اعلام شده آنها را دریافت کند.

تاثیر نوسانات بازار آزاد بر آتی سکه چطور اعمال می‌شود؟

مسلما ارزش قراردادها برحسب زمان تحویل سکه‌ها متفاوت خواهد بود. چنانچه در طول دوره معاملاتی، قیمت سکه افزایش پیدا کرد آن شخص می‌تواند قرارداد خود را در بازار بفروشد و مابه التفاوت قیمت سکه را (نسبت به زمانی که خودش قرارداد را خریده بود و برحسب مقدار پولی که تا آن زمان پرداخت کرده است) از خریدار بعدی دریافت کند و اگر قیمت سکه پایین آمد زیان کرده و این ریسک بازار است. اگر هم فکر می‌کند قیمت باز هم پایین‌تر می‌‌آید می‌تواند برای جلوگیری از ضرر بیشتر نیز قرارداد خود را بفروشد.

تفاوت آتی و بازار آزاد

در بازارهای آتی الزامی نیست که کالا یا دارایی به طور فیزیکی رد و بدل شود و برخلاف بازارهای نقدی، انتقال مالکیت فوری دارایی مطرح نمی‌شود. بنابراین در این بازارها بدون در نظر گرفتن این که فرد مالک دارایی باشد یا نباشد، قراردادها قابل خرید و فروش هستند. همچنین برخلاف بازارهای نقد که پشتوانه آن تحویل دارایی است، بازارهای معاملات آتی مبتنی بر تسویه نقدی است و یکی از اهداف آن، خرید و فروش دارایی در آینده است. ضمن این که ریسک‌های موجود در بازرا نقدی در بازار آتی دیگر مطرح نیستند.

مزایای قرارداد آتی سکه طلا

یکی از بزرگترین مزایای قرارداد آتی سکه طلا این است که سرمایه‌گذاران با استفاده از معاملات قراردادآتی از قرار گرفتن دارایی‌هایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری می‌نمایند.

امکان فروش استقراضی دارایی

علاوه بر این در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایه‌گذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد نیاز به مالک بودن آن کالا یا دارایی معین ندارد، بلکه با عمل پیش فروش می‌تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آن را از بازار فیزیکی تهیه نماید.

بازار جبرانی

این بازار پس از پایان جلسه معاملات همان روز گشایش می‌یابد و شامل 6دوره 10دقیقه‌ای حراج پیوسته است. دامنه نوسان در این بازار از 6درصد در 10دقیقه اول شروع شده و در هر دوره بر میزان دامنه نوسان افزوده می‌شود و در نهایت به دوره ششم با دامنه نوسان 30درصد ختم می‌شود.

سرمایه‌گذار باید سه روز قبل از آخرین روز معاملاتی، آمادگی خود را جهت تسویه نهایی به کارگزار اعلام نماید و بدین ترتیب وارد دوره سه روزه می‌شود که می‌تواند موقعیت‌های خود را ببندد و یا جهت تسویه نهایی اقدام کند. در تسویه نهایی فروشنده سکه‌ها باید اقدام به تحویل آنها و خریدار باید اقدام به واریز وجه سکه‌ها براساس شرایط قراردادهای در اختیار خود کنند. در صورتی که در پایان آخرین روز معاملاتی سرمایه‌گذار دارای موقعیت باز باشد و از انجام تسویه نهایی خودداری نماید می‌بایست جریمه‌ای معادل یک درصد ارزش روز سکه را پرداخت نماید.

نقش اتاق پایاپای در معاملات قرارداد آتی

تسویه معاملات در اتاق پایاپای انجام و تضمین می‌شود. اتاق پایاپای خود را در برابر طرفین معامله مسئول می‌داند و در برابر خریدار نقش فروشنده و بالعکس در مقابل فروشنده به عنوان خریدار عمل می نماید و بدین معنی است که مسئولیت ریسک طرف مقابل معاملات به اتاق پایاپای برمی‌گردد.

قرارداد آتی:

قرارداد آتی، قراردادی مالی محسوب می شود که در این قرارداد یک طرف به عنوان فروشنده و طرف دیگربه عنوان خریدار حضور دارد. قرارداد آتی به دلیل آنکه برروی یک دارایی پایه بسته می شود در دسته ابزارهای مشتقه جای دارد. براساس این قرارداد، منتشرکننده متعهد می شود که در زمان آینده(سررسید)، دارایی پایه را تحویل خریدار نماید.

قراردادهای آتی تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار استاندارد می شوند و براساس قوانین تعیین شده در بازارهای اولیه و ثانویه میان خریداران و فروشندگان مورد دادوستد قرار می گیرند. ازجمله شروط ضمن عقد، سپرده کردن مبلغی نزد کارگزار یا اتاق پایاپای توسط طرفین قرارداد است که براساس قیمت آتی سهم به صورت روزانه تعدیل می شود.

انواع قراردادهای آتی

قراردادهای آتی برروی دارایی های مختلف فیزیکی( مانند طلا، گندم و حتی نفت) ومالی(سهام و شاخص) معامله می شوند اما آنچه در بورس تهران رواج بیشتری دارد قراردادهای آتی با دارایی پایه سکه است. پیشینه قراردادهای در بورس تهران حاکی از آن است که این قرارداد امروزه نیز برروی زعفران بسته می شود و در آینده نه چندان دور سایر کالاهای اساسی نیز به عنوان دارایی های پایه قراردادهای آتی قابلیت اجرا شدن خواهند داشت.

جذابیت قراردادهای آتی برای سرمایه گذاران

• پوشش ریسک نوسان قیمت آینده

این نوع قرارداد به تولیدکنندگان کالاهای اساسی این امکان را می دهد که محصولات خود را در برابر تغییرات قیمت آینده به نوعی بیمه کنند. این عمل باعث می شود که تولید کنندگان کالای خود را به قیمت موردانتظار به فروش برسانند و از کاهش قیمت های احتمالی در آینده متضرر نشوند. از طرفی مصزف کنندگان براساس قرارداد آتی و عدم اطمینان از ثبات قیمت های آینده مجاب می شوند که کالای موردنیاز خود را در قیمت بازار خریداری کنند تا از افزایش قیمت های احتمالی آینده متضرر نشوند.

بخش عمده ای از بورس تهران را سرمایه گذارانی تشکیل می دهند که هدف عمده آن ها کسب سود در نتیجه رفتار قیمت های آینده می باشد. سرمایه گذارانی که در دسته تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بازار قرارندارند صرفا براساس تحلیل های خود از نوسانات قیمت های آینده بازارهای آتی کسب سود می کنند.

انگیزه ایجاد قرارداد آتی

عدم اطمینان طرفین قرارداد نسبت به قیمت های آینده موجب می شود که در زمان حال بر روی یک قیمت توافق کنند و قرارداد ببندند، این اقدام ریسک سرمایه گذاری را کاهش می دهد.

قطعا به عنوان سرمایه گذار بازارهای مالی این پرسش به ذهن شما رسیده است که چرا به جای قراردادآتی، دارایی پایه خریداری نمی شود؟

پاسخ پرسش شما را با توجه به ویژگی اهرم سرمایه مزایایی که قرار دادهای آتی دارند؟ گذاری در قراردادهای آتی و آپشن خواهم داد. قراردادهای آتی به دلیل ویژگی اهرم سرمایه گذاری(اگر به ازای تغییر در ارزش یک دارایی، سود یا ضرر شما به نسبت بیشتر از یک نسبت آن دارایی تغییر کند) عایدی بیشتری را برای سرمایه گذاری فراهم آورده است. به عبارتی دیگر، این نوع قرارداد نوعی روش تکثیر کردن سود یا زیان سرمایه گذاری است.

وضعیت بازار قراردادهای آتی ایران و جهان

سهم عمده قراردادهای آتی درکشور ایران را آتی سکه تشکیل می دهد که این قرارداد در دنیا بروی بیش از 90 کالای اساسی تعریف شده است. به دلیل آنکه قیمت برخی کالاهای اساسی در ایران توسط دولت تعیین می شود هنوز در کشور ما عملا برروی آن ها قرارداد آتی منعقد نشده است. برای بررسی بیشتر کالاهای اساسی قابل معامله در بورس کالای ایران میتوانید در اینجا کلیک کنید.

سایر قراردادهای آتی

قرارداد آتی سبد سهام

این نوع قرارداد برای سهام شرکت های مختلف و شاخص های بورس وجود دارد اما آنچه مرسومتر است قرارداد آتی سبد شاخص سهام است.

درباره معاملات آتی سکه چه می‌دانید؟

یکی از بزرگترین مزایای قرارداد آتی سکه طلا این است که سرمایه‌گذاران با استفاده از معاملات قراردادآتی از قرار گرفتن دارایی‌هایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری می‌نمایند.

این روزها بازار سکه و و طلا به حدی "سکه" شده است که برخی از مردم وسوسه می شوند حتی ماشین و منزل مسکونی خود را بفروشند و به این بازار وارد شوند، تا این رهگذر سود و منفعی را کسب کنند.
غافل این که بازار نقدی، ریسک‌های خود را دارد و علاوه بر این، نگهداری سکه‌های طلا در خانه نیز که این روزها با ارزش‌تر هم شده‌اند خود تهدیدی جدی برای سلامت جسمی و مالی این دسته از افراد است.
به نوشته تسنیم،بر این اساس باید گفت همتراز بازار نقدی سکه، چند سالی است که ابزارهای مختلف از جمله بازار آتی سکه در بورس کالای ایران طراحی و اجرایی شده است و سرمایه‌گذاران مختلف با هر میزان از دارایی و نقدینگی و البته بدون ریسک‌هایی که در بازار نقدی وجود دارد، می‌توانند در این بازارها حضور یابند و کسب منفعت و سود کنند؛ که در ادامه به ارائه توضیحاتی در این خصوص می‌پردازیم:

آتی سکه طلا چیست؟
قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص(سکه طلا) را به قیمتی که الان تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند.
به عبارت دیگر در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایه قرارداد(سکه طلا) بر اساس توافق‌نامه‌ای که به قرارداد استاندارد تبدیل شده است، صورت می‌گیرد که در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره می‌شود.

تاریخچه قرارداد آتی سکه در ایران
اولین معاملات قرارداد آتی سکه تمام بهار آزادی (طرح امام) در شرکت بورس کالای ایران در ساعت 10 صبح سه شنبه 5 آذر 1387 با انجام 2 قرارداد آغاز شد.

ارزش قرارداد در هر روز
در معاملات آتی برای هر روز قیمت پایه تعیین می‌شود که قیمت تسویه روز قبل است. ولی در اولین روز راه‌اندازی این معاملات استثنائا قیمت پایه توسط کمیته اجرایی قراردادهای آتی و با توجه به قیمت نقدی و زمان تحویل تعیین شده است.

وجه تضمین اولیه
وجه تضمین اولیه در هر قرارداد 10 درصد قیمت 10 عدد سکه است که در هنگام خرید از خریدار دریافت می‌‌شود. برای اولین قرارداد این مبلغ 200 هزار تومان محاسبه شده بود که این مبلغ با توجه به افزایش قیمت سکه افزایش یافته و امروز به 2 میلیون و 400 هزار تومان رسیده است.

سقف مجاز موقعیت‌های معاملاتی باز
منظور از موقعیت معاملاتی باز هر مشتری، قراردادهای خریداری شده توسط وی می‌باشد که هنوز به‌فروش نرفته‌اند. جمع این قراردادها برای مشتریان حقیقی 100 قرارداد می‌باشد؛ یعنی می‌تواند 1000 سکه خریداری کند.
مشتریان حقوقی نیز می‌توانند تا اندازه‌ای خریداری کنند که مجموع وجوه تضمین اولیه پرداخت شده حداکثر به میزان 10 درصد سرمایه ثبت شده آنها باشد.

فرآیند افتتاح حساب مشتری در معاملات قراردادهای آتی

1- دریافت کد معاملاتی از طریق کارگزاری
2- معرفی مشتری به بانک توسط کارگزار جهت افتتاح حساب عملیاتی پس از اخذ کد معاملاتی مشتری مزایایی که قرار دادهای آتی دارند؟
3- اعلام شماره حساب عملیاتی مشتری توسط بانک به کارگزار
4- اعلام شماره حساب شخصی توسط مشتری به کارگزار در فرم‌های مربوطه

قرارداد آتی چگونه معامله می‌شود و به سکه می‌رسد؟
مشتری با خرید قرارداد معاملات آتی سکه را به قیمت روز قرارداد و با پرداخت 10 درصد کل ارزش خریداری می‌کند و می‌تواند در تاریخ تعیین شده با مراجعه به صرافی‌های اعلام شده آنها را دریافت کند.

تاثیر نوسانات بازار آزاد بر آتی سکه چطور اعمال می‌شود؟
مسلماً ارزش قراردادها برحسب زمان تحویل سکه‌ها متفاوت خواهد بود. چنانچه در طول دوره معاملاتی، قیمت سکه افزایش پیدا کرد آن شخص می‌تواند قرارداد خود را در بازار بفروشد و مابه التفاوت قیمت سکه را (نسبت به زمانی که خودش قرارداد را خریده بود و برحسب مقدار پولی که تا آن زمان پرداخت کرده است) از خریدار بعدی دریافت کند و اگر قیمت سکه پایین آمد زیان کرده و این ریسک بازار است. اگر هم فکر می‌کند قیمت باز هم پایین‌تر می‌‌آید می‌تواند برای جلوگیری از ضرر بیشتر نیز قرارداد خود را بفروشد.

تفاوت آتی و بازار آزاد
در بازارهای آتی الزامی نیست که کالا یا دارایی به طور فیزیکی رد و بدل شود و برخلاف بازارهای نقدی، انتقال مالکیت فوری دارایی مطرح نمی‌شود. بنابراین در این بازارها بدون در نظر گرفتن این که فرد مالک دارایی باشد یا نباشد، قراردادها قابل خرید و فروش هستند. همچنین برخلاف بازارهای نقد که پشتوانه آن تحویل دارایی است، بازارهای معاملات آتی مبتنی بر تسویه نقدی است و یکی از اهداف آن، خرید و فروش دارایی در آینده است. ضمن این که ریسک‌های موجود در بازرا نقدی در بازار آتی دیگر مطرح نیستند.

مزایای قرارداد آتی سکه طلا
یکی از بزرگترین مزایای قرارداد آتی سکه طلا این است که سرمایه‌گذاران با استفاده از معاملات قراردادآتی از قرار گرفتن دارایی‌هایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری می‌نمایند.

امکان فروش استقراضی دارایی
علاوه بر این در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایه‌گذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد نیاز به مالک بودن آن کالا یا دارایی معین ندارد، بلکه با عمل پیش فروش می‌تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آن را از بازار فیزیکی تهیه نماید.

بازار جبرانی
این بازار پس از پایان جلسه معاملات همان روز گشایش می‌یابد و شامل 6دوره 10دقیقه‌ای حراج پیوسته است. دامنه نوسان در این بازار از 6درصد در 10دقیقه اول شروع شده و در هر دوره بر میزان دامنه نوسان افزوده می‌شود و در نهایت به دوره ششم با دامنه نوسان 30درصد ختم می‌شود.

تسویه نهایی
سرمایه‌گذار باید سه روز قبل از آخرین روز معاملاتی، آمادگی خود را جهت تسویه نهایی به کارگزار اعلام نماید و بدین ترتیب وارد دوره سه روزه می‌شود که می‌تواند موقعیت‌های خود را ببندد و یا جهت تسویه نهایی اقدام کند. در تسویه نهایی فروشنده سکه‌ها باید اقدام به تحویل آنها و خریدار باید اقدام به واریز وجه سکه‌ها براساس شرایط قراردادهای در اختیار خود کنند. در صورتی که در پایان آخرین روز معاملاتی سرمایه‌گذار دارای موقعیت باز باشد و از انجام تسویه نهایی خودداری نماید می‌بایست جریمه‌ای معادل یک درصد ارزش روز سکه را پرداخت نماید.

نقش اتاق پایاپای در معاملات قرارداد آتی
تسویه معاملات در اتاق پایاپای انجام و تضمین می‌شود. اتاق پایاپای خود را در برابر طرفین معامله مسئول می‌داند و در برابر خریدار نقش فروشنده مزایایی که قرار دادهای آتی دارند؟ و بالعکس در مقابل فروشنده به عنوان خریدار عمل می نماید و بدین معنی است که مسئولیت ریسک طرف مقابل معاملات به اتاق پایاپای برمی‌گردد.

قرارداد مشتقه چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

برای افرادی که در بازار سرمایه و بورس فعال هستند، قرارداد مشتقه یکی از مفاهیم مورد توجه است. قراردادی که ارزشش وابسته به چیز دیگری است و ارزش مستقلی از خود ندارد را قرارداد مشتقه می گویند. در اینجا سعی داریم مفهوم قرارداد مشتقه و کاربرد آن در بورس را شرح دهیم؛ به گونه ایی که افرادی که به تازگی وارد بازار بورس شده اند نیز بتوانند با کلیه مفاهیم آن آشنایی کافی را پیدا کنند.

قرارداد مشتقه چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

قرارداد مشتقه

قرارداد مشتقه شامل قراردادی است که از توافق بین دو طرف ایجاد می شود و یک طرف باید ظرف مدت مشخصی، کار مورد نظر را طبق قرارداد انجام دهد. این نوع قراردادها جزء قرارداهای مالی هستند که ارزش شان از دارایی پایه و یا کالای فیزیکی گرفته می شود. این دارایی می تواند کالا، سهام، نرخ بهره، ساخت و ساز و غیره باشد.

به طور دقیق تر می توان گفت طبق قرارداد مشتقه، هر دو طرف معامله باید متهد شوند که در تاریخ و قیمت تعیین شده، کالایی را با کیفیتی که در قرارداد لحاظ شده است، بر طبق توافق مورد نظر مبادله کنند. این توافق برای خرید و یا فروش یک دارایی معین صورت می گیرد.

علاوه بر این انواع مشتقات مالی در حکم ابزارهایی هستند که می تواند در جهت کاهش ریسک استفاده شوند. در اینجا منظور از مشتقات مالی همان ابزارهای مالی اولیه است که قراردادهای سلف یا آتی، قراردادهای آتی یا آتی مالی، قراردادهای سوآپ یا معاوضه و اختیار معامله را شامل می شود. در ادامه با انواع متداول اوراق مشتقه آشنا می شویم. (1)

انواع متداول اوراق مشتقه در بورس کدامند؟

انواع اوراق مشتقه شامل قراردادهای آتی، قراردادهای سلف، قراردادهای معاوضه و قراردادهای اختیار معامله است که در ادامه به تشریح هر یک می پردازیم.

قراردادهای آتی

در قرار دادهای آتی، توافق بین دو طرف انجام می شود به صورتی که در زمانی در آینده می بایست خرید و یا فروش دارایی مورد توافق با توجه به مقدار تعیین شده انجام گیرد. این قرارداد می تواند بین دو شرکت، دو فرد و یا یک شرکت و یک فرد منعقد شود. در این نوع قراردادها معمولا ابتدا تمام مبلغ پرداخت می شود که به صورت پول نقد و یا اسناد معادل با پول نقد است و در موقع سررسید، کالا تحویل داده می شود. این قراردادها انعطاف پذیری لازم را دارند.

معمولا قراردادهای آتی با یک ریسک مواجه هستند به این صورت که هر دو طرف قرارداد باید مفاد قرارداد را در سر موعد مقرر اجرایی کنند. در صورتی که فقدان نقدینگی هم مطرح شود این نوع قراردادهای آتی، بی فایده می شوند. (1)

قراردادهای سلف

در قراردادهای سلف، قرارداد مورد نظر بین دو طرفی که خارج بورس هستند، بسته می شود و خرید و یا فروش دارایی مورد نظر در تاریخ توافقی با قیمت توافقی انجام می شود. قراردادهای سلف برای بورس کالا استفاده می شوند تا برطبق آن، کالا به خریدار تحویل داده شود. این تحویل با توجه به قیمت تعیین شده و در موعد زمانی مشخص شده انجام می گیرد.

با روند قراردادهای سلف می توان معاملات را آسان تر انجام داد و تضمین مناسبی را برای انجام تعهدات ایجاد کرد. این نوع قراردادها به دو طرف اطمینان می دهد که بهتر و سنجیده تر در بازار فعالیت داشته باشند. قرارداد سلف موازی نیز وجود دارد که مشابه با قرارداد سلف است ولی خریدار قادر است که قرارداد را تا قبل از زمان سررسید به شخص سوم منتقل کند. (1)

قراردادهای معاوضه

قراردادهای معاوضه بر مزایایی که قرار دادهای آتی دارند؟ مبنای نرخ ارز، بهره و یا کالا هستند. طی قراردادهای معاوضه، می توان دو جریان شناور و ثابت را با هم دیگر مبادله نمود. این نوع قراردادها برای صنعت نفت بسیار کاربردی هستند. در این نوع قراردادها یک طرف باید پرداخت های خود را با پرداخت های طرف دیگر معاوضه کند. به جای معاوضه از لفظ سوآپ نیز استفاه می شود.

لازم به ذکر است که قرارداد معاوضه یا سوآپ چند نوع دارد. قرارداد سوآپ نقدی و یا ارزی و قرارداد سوآپ نرخ بهره و قرارداد سوآپ کالا، سرمایه و اعتباری از انواع قرارداد سوآپ به شمار می آیند. از این بین می توان گفت قراردادهای سوآپ نرخ بهره بسیار مهم هستند به این دلیل که می توانند به عنوان ابزاری برای مدیریت نمودن ریسک های نرخ بهره استفاده شوند.

این ابزار به ویژه در مواردی که تقاضاها برای ابزارهای مالی افزایش پیدا می کند، بیشتر موثر واقع می شود. سوآپ نرخ ارز هم می تواند برای پوشش دادن ریسک های نرخ ارز مورد استفاده قرار گیرد. ریسک های نرخ ارز معمولا به علت اختلاف قیمت ها در ارزهای مختلف به وجود می آیند. (2)

قراردادهای اختیار معامله

قراردادهای اختیار معامله با وجود دو طرف تحت عنوان خریدار اختیار معامله و فروشنده اختیار معامله انجام می گیرد. خریدار اختیار معامله طی یک قرارداد، برای خرید و یا فروش کالا و یا دارایی پایه در قیمت تعیین شده و در زمان مشخص شده صاحب حق می شود.

فروشنده اختیار معامله در طی یک قرارداد، موظف به فروش کالا یا دارایی به خریدار است و این در صورتی است که خریدار، تقاضای اجرای تعهد را به فروشنده بدهد. این نوع قراردادها برای پوشش دادن ریسک نرخ بهره و بازارهای سهام کاربرد دارند.

نکته ایی که وجود دارد این است که در این نوع قراردادها، خریدار اختیار معامله اجباری به اجرای یک اختیار معامله ندارد بلکه می تواند تا زمان انقضای اختیار معامله صبر کند تا انقضای آن سر برسد. همچنین می تواند قرارداد خود را اجرایی کند؛ بنابراین اجباری در استفاده از حق خود ندارد. (2)

اوراق مشتقه فرابورس چیست؟

اوراق مشتقه فرابوس که به اختصار با OTC نمایش داده می شود؛ شامل قراردادهایی است که به طور خصوصی بین طرفین بسته می شود و واسطه ایی برای آن وجود ندارد.

اوراق مشتقه مبادله ای چیست؟

معاملات ابزار مشتقه‌ای که رسمی و سازمان یافته صورت می گیرد و قابلیت خرید و یا فروش در بازار رسمی اوراق مشتقه را دارند، اوراق مشتقه مبادله ای نامی‌ده می شوند.

کاربرد قرارداد مشتقه در بورس چیست؟

از کاربردهای قرارداد مشتقه می توان به سرعت نقد شوندگی آن اشاره کرد. این نوع قراردادها در بازار هزینه کمتری را به وجود می آورند و می توانند بر افزایش بازده دارایی، تغییر نرخ ثابت بدهی به نرخ شناور موثر واقع شوند. کاربرد دیگر در زمینه کاهش هزینه تامین مالی و تعدیل ساختار جریان نقدی است. همچنین خطر دارایی های پایه با وجود ابزار مشتقه کاهش می یابد.

با وجود قراردادهای مشتقه، یک تفاوت در روند قیمت می تواند تغییراتی را در ارزش این اوراق به وجود بیاورد. اگر ارزش اوراق مشتقه با رشد مواجه شود، می تواند برای سرمایه گذاران سود فراهم کند. نکته حائز اهمیت این است که با وجود ابزار مشتقه و به کارگیری آن، رکود اقنصادی کمتر می شود. (3)

آشنایی با ابزارهای مشتقه

ابزار مشتقه کالایی

ابزار مشتقه مالی

بازارهای مشتقه به چه صورت عمل می کنند؟

مکانیزم بازارهای مشتقه معمولا به سه صورت بازار قراردادهای آنی، بازار قراردادهای آتی و بازار پیمان های آتی است. در بازار قرارداد آنی که به spot contract نیز شناخته می شود، دارایی ها باید با وجه مالی نقد مبادله گردند. معمولا شرکت ها و تولیدکنندگان با این بازار سر و کار دارند. در بازار قرارداد آتی نیز تفاوت قیمت بین ارزش خرید و فروش قرارداد آتی دارایی ها شامل سود است و بانک ها، معامله گران و موسسات مالی به طور مستقیم در آن وارد می شوند.

با این کار ریسک هایی که به علت تغییرات قیمت آینده رخ می دهد به وسیله تثبیت قیمت آتی دارایی فعلی پوشش داده می شود. در بازار پیمان های آتی، شرایطی مانند ماه تحویل، حجم قرارداد، حداقل نوسان قیمتی، روند تحویل و تغییرات قیمتی مجاز در طول روز و غیره به وسیله بورس تعیین می شود.

سپس این موارد توسط کمیسیون معاملات آتی مورد تایید قرار می گیرد. در کل می توان گفت که این نوع از معاملات در بورس سازمان یافته، انجام خواهند گرفت.

معاملات در این حوزه به وسیله موسسات پایاپای صورت می گیرد تا به عنوان یک واسط بین خریدار و فروشنده، ایفای نقش کنند و در حکم ضمانت طرفین معامله واقع شوند.

معرفی سایر مشتقات مالی

• قرارداد سقف که به طور مخفف با Cap نشان داده می شود، خرید برگ اختیار خرید نرخ بهره را در بر می گیرد. این قرارداد در مواردی که نرخ بهره با افزایش روبرو شده و سرمایه گذار دچار ضرر و زیان شده است مورد استفاده قرار می گیرد.
• فروشنده قرارداد سقف می تواند می تواند ضرر و زیان احتمالی خریدار را پوشش دهد و این کار در ازای صرف قیمتی انجام می شود. در این فرایند، فروشنده معمولا بانک است. بنابراین خرید قرارداد سقف برای پوشش افزایش احتمالی نرخ بهره است. این قرارداد می تواند در یک یا چند موعد معین اجرا شود.

• قرارداد کف که به آن floor می گویند، به خرید یک برگ اختیار فروش نرخ بهره شباهت دارد و برای وقتی است که نرخ بهره با کاهش مواجه می شود. قرارداد کف همانند قرارداد سقف می تواند در یک یا چند موعد معین اجرا شود.

• قرارداد کولار که از کلمه collar می آید به این معنی است که خرید قرارداد سقف و فروش قرارداد کف، همزمان انجام شود. این کار برای پوشش وضعیت در برابر افزایش نرخ بهره انجام می شود. در این حالت قرارداد کف یا floor فروخته خواهد شد و مبلغی که از آن حاصل می شود صرف پرداخت ضرر و زیان قرارداد سقف که خریداری شده بود، خواهد گردید.

• قرارداد مشتقه اعتباری یا credit نیز وجود دارد که به منظور پوشش افزایش ریسک اعتباری وام ها پس از معین شدن نرخ بهره وام است. خریدار قرارداد مشتقه اعتباری معمولا بانک ها هستند و فروشنده قرارداد مشتقه اعتباری، شرکت های بیمه هستند. قراردادهای مشتقه اعتباری در قالب قراردادهای سوآپ و یا قراردادهای آتی انجام می شوند. (5)

نتیجه گیری و جمع بندی

در اینجا سعی شد که به مفاهیم قراردادهای مشتقه، انواع آن و کاربردهای حاصل از این قرارداد اشاره شود. مفاهیم مربوط به قرارداد مشتقه به طور کامل مورد بحث و بررسی قرار گرفت تا فعالین حوزه بازار بورس بتوانند با اطلاعات جامع و کامل در این مزایایی که قرار دادهای آتی دارند؟ بازار فعالیت داشته باشند و از مفاهیم تخصصی آن نیز اطلاع پیداکنند. بدیهی است که هر چه اطلاعات افراد در شاخه های مختلف بورس بالاتر برود، امکان موفقیت آن ها و اتخاذ تصمیمات به جا بیشتر می شود.

انواع قرارداد کار کدامند؟ (تعریف، نکات و انواع قراردادهای کاری)

هر نیروی کار، پیش از ورود به بازار کار و آغاز فعالیت رسمی، باید با انواع قرارداد کار آشنا شده، شرایط هر کدام را بداند و سپس با توجه به نکات قانونی مرتبط با آن‌ها، انواع قرارداد کاری خود را امضا کند. مذاکره برای شروع به یک کار جدید، با تعیین شرط‌هایی از سوی کارفرما آغاز می‌شود که در مقابل، نیروی کار باید آن شرایط را پذیرفته و اگر شروط خاصی برای آغاز کار دارد، آن‌ها را عنوان کند. پس از آن و با پذیرش شرایط از سوی مزایایی که قرار دادهای آتی دارند؟ هر دو طرف، قراردادی بین آن‌ها ایجاد شده و در نهایت رابطه کاری بین کارفرما و نیروی کار شروع می‌شود.

تمام این موارد، یک قرارداد کاری را ایجاد می‌کند که در گذشته به‌صورت شفاهی بیان می‌شد و توافق‌ها بر اساس آن صورت می‌گرفت. امروزه انواع قرارداد کار نیز حالت رسمی‌تری به خود گرفته و بر اساس شرایط موجود، در دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در این مطلب قرار است به بررسی انواع قراردادهای کاری بپردازیم، اگر در این زمینه به تکمیل اطلاعات خود نیاز دارید، حتما تا انتها همراه ما باشید.

جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.

قراردادکاری چیست؟

پیش از بررسی انواع قرارداد کاری، باید با ماهیت دقیق آن آشنا شده و به یک معنای مشترک از آن دست پیدا کنیم. هریک از انواع قرارداد کار یک سند رسمی هستند که در آن مهم‌ترین شرایط و قوانین آغاز کار عنوان شده و هر دو طرف قرارداد باید تمام درخواست‌های خود را به‌صورت واضح در آن بیان کنند. اگر هر دو طرف به توافق کامل دست پیدا کردند، قرارداد کار امضا خواهد شد و از آن پس رابطه کاری بین کارفرما و نیروی کار ایجاد می‌شود.

بر طبق تعریف قانون و بر اساس ماده ۷ قانون کار، «قرارداد کاری عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن، کارگر در قبال دریافت حق‌السعی، کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهد.»

به‌صورت کلی و در حالت عام، تعریف قرارداد کاری همین بوده؛ اما انواع قراردادهای کاری با توجه به نکات مختلفی مثل حوزه کاری، تمایل کارفرما و کارگر، نوع شغل و سایر موارد مشابه دیگر، به دسته‌بندی‌های گوناگونی تقسیم شده‌اند.

انواع قرارداد کار از لحاظ نوع استخدام در دو دسته اصلی دولتی و خصوصی قرار دارند. علاوه بر نوع استخدام، مدت زمان قرارداد کاری نیز یکی از فاکتورهای مهم دسته‌بندی انواع قرارداد کاری است. بنابراین در هر قرارداد باید نوع آن و مدت زمان قرارداد را بدانید و با توجه به جزئیات مرتبط با هر کدام، از حقوق قانونی خود مطلع شوید. در این‌جا ابتدا انواع استخدام و پس از آن، مدت زمان هر یک از انواع قرارداد کار را بررسی خواهیم کرد. همراه ما باشید.

انواع قرارداد کار از نظر نوع استخدام

هر زمان که یکی از انواع قرارداد کاری را امضا کنیم، تحت یکی از دسته‌بندی‌های کار دولتی یا خصوصی قرار خواهیم گرفت. به‌صورت کلی هر کار غیر دولتی، یک قرارداد کار شرکت خصوصی خواهد بود و حالت دیگری خارج از این ۲ دسته‌بندی وجود ندارد. هر کدام از انواع قرارداد کار گفته‌شده، شرایط خاصی داشته و مزایای اختصاصی خود را دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم و.

۱. قرارداد کار دولتی

دسته اولی که از انواع قرارداد کاری بررسی خواهیم کرد، قرارداد دولتی است. اصلی‌ترین مشخصه انواع قرارداد کار دولتی این است که دولت نقش کارفرما را ایفا می‌کند. بنابراین تمام قراردادهای استخدامی که در ارگان‌های مختلف دولتی منعقد می‌شوند، در دسته‌ی انواع قرارداد کار دولتی قرار می‌گیرند. بی‌شک همه قراردادهای منعقد شده از یک نوع نبوده و دولت، قراردادهای مختلفی با افراد و مجموعه‌های گوناگون خواهد داشت. بر همین اساس باید گفت که انواع قراردادهای کار دولتی، خود به ۳ دسته اصلی تقسیم می‌شوند و شامل این موارد خواهند بود:

• استخدام کارمندان رسمی دولت: این افراد برای تصدی مسئولیت‌های اصلی دولتی استخدام شده و برای استخدام باید گزینش‌های مرتبط با شغل خود را بگذرانند. این افراد در اجرای فعالیت‌های اصلی و جاری مملکت، تاثیر مستقیم داشته، تحت پوشش بیمه بوده و تسهیلات پرداختی به آن‌ها در زمان بازنشستگی، از صندوق بازنشستگی کشور پرداخت خواهد شد؛
• کارکنان استخدام پیمانی: قرارداد کار پیمانی از انواع قرارداد کار دولتی است. استخدام این افراد بر اساس یک پیمان‌نامه بوده و بر طبق آن در یک ارگان دولتی شاغل هستند. این نوع قرارداد را می‌توان قرارداد نیمه‌رسمی نامید، زیرا در صورت رضایت از عملکرد افراد، ممکن است قرارداد آن‌ها تمدید شده و یا شامل دریافت ترفیع شغلی و حتی استخدام رسمی شوند. این افراد زیر نظر آیین‌نامه استخدامی پیمانی قرار گرفته و تحت پوشش صندوق تامین اجتماعی خواهند بود؛
• کارکنان خدماتی: این افراد در بخش‌های دولتی کار می‌کنند و انواع کارهای خدماتی و مسئولیت‌های پشتیبانی بخش‌های اصلی را برعهده دارند. این دسته از افراد نیز تحت قانون کار فعالیت کرده و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند. نیروهای حفاظتی، آشپزخانه‌ها و یا آبدارخانه‌ها در این بخش قرار دارند.

تمام این افراد صرف نظر از مدت قرارداد یا نحوه فعالیت خود، دارای قرارداد دولتی هستند.

۲. قرداد کار شرکت‌های خصوصی

انواع قرارداد کاری که در شرکت‌های خصوصی و غیر دولتی منعقد می‌شود، در این دسته قرار می‌گیرد. افرادی که با این نوع قرارداد مشغول به کار می‌شوند، زیر نظر نظام قانون کار بوده و مزایای تامین اجتماعی را دریافت خواهند کرد.

در این نوع از انواع قرارداد کار، مفاد اصلی بر طبق نظر کارفرما و نیروی کار خواهد بود، اما به‌صورت معمول در این نوع قرارداد نیز افراد تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی و صندوق تامین اجتماعی هستند.

این دسته‌بندی، اولین و اصلی‌ترین حالت تقسیم‌بندی انواع قراردادهای کاری است. بنابراین به‌صورت کلی قرارداد هر فرد یا دولتی بوده و یا خصوصی است. در انواع قرارداد کار دولتی یا خصوصی، فاکتور زمان نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. سوال بعدی در رابطه با انواع قرارداد کاری این است که مدت زمان هر کدام چقدر است؟

انواع قرارداد کار از نظر مدت کار

هر کدام از انواع قراردادهای کاری دولتی یا خصوصی، بر طبق مدت زمان قرارداد به چندین دسته تقسیم می‌شوند. طبیعی است که همه قراردادها دائم نبوده و در یک زمان مشخص خاتمه یابند. این دسته‌بندی‌ها برای انواع قرارداد کاری شامل موارد زیر است:

۱. قرارداد کاری با مدت موقت

از دیگر انواع قرارداد کار، قرارداد کاری با مدت موقت است. این نوع قراردادها بر طبق چیزی که از نام آن‌ها نیز قابل درک است، موقت بوده و تاریخ شروع و پایان مشخصی دارند. معمولا پیش از اتمام قرارداد، یک جلسه بین نیروی کار و کارفرما منعقد شده و طرفین قرارداد، در رابطه با ادامه همکاری تصمیم‌گیری می‌کنند. با این وجود اگر تاریخ اتمام قرارداد فرا برسد، هیچ توافق دیگری صورت نگیرد و کارگر هم‌چنان به کار خود ادامه دهد، کارگر می‌تواند ادعا کند که قرارداد به‌صورت شفاهی تمدید شده است.

۲. قرارداد کار با مدت غیر موقت

قرارداد غیر موقت نیز از انواع قرارداد کار است که پیش از این با نام قرارداد دائم نیز شناخته می‌شد. در این نوع قرارداد تنها تاریخ شروع همکاری قید شده و هیچ تاریخی برای پایان آن اعلام نمی‌شود. بنابراین حتی اگر موضوع غیر موقت‌بودن قرارداد به‌صورت رسمی در یکی از بندها ذکر نشود و تنها تاریخ پایان در قرارداد وجود نداشته باشد، قرارداد غیر موقت خواهد بود. البته ماهیت کار نیز در این بین نقش مهمی خواهد داشت. در این نوع قرارداد از انواع قرارداد کاری باید کار به‌صورت مستمر و غیر قابل اتمام مثل بخش تولیدی یک کارخانه بوده و مانند ساخت یک خانه، نقطه پایان دقیقی برای آن وجود نداشته باشد.

دیگر نکته مهم در رابطه با این قرارداد این است که امکان فسخ قرارداد به‌صورت یک‌طرفه وجود ندارد و حتما باید با انجام مراحل مشخص و بر طبق قوانین خاص، قرارداد فسخ شود.

۳. قرارداد کار برای انجام کار معین

قرارداد کار برای انجام کار معین از انواع قرارداد کار است که در آن، طرفین برای انجام یک کار مشخص و معین با یکدیگر قرارداد امضا می‌کنند. در این حالت پس از انجام کار تعیین‌شده و اتمام آن، کارفرما هزینه اعلام‌شده را به نیروی کار پرداخته و قرارداد مابین آن‌ها خاتمه می‌یابد.

این قرارداد نیز مشابه قرارداد غیر موقت از انواع قراردادهای کاری است و امکان فسخ یک‌طرفه آن وجود ندارد. برای مثال شهرداری گروهی را برای ساخت یک دیوار استخدام کرده و این موضوع به‌صورت مشخص در قرارداد آن‌ها ذکر شده است. در پایان ساخت دیوار، قرارداد به‌صورت طبیعی به‌اتمام خواهد رسید. انجام یک پروژه برنامه‌نویسی، طراحی یک سایت، ساخت یک ساختمان و. همه از نوع قرارداد کار معین خواهند بود.

۴. قرارداد کار تمام وقت

انواع قرارداد کاری ممکن است به‌صورت تمام‌وقت یا پاره‌وقت باشند. در قرارداد تمام‌وقت، نیروی کار باید روزانه ۸ ساعت کار کند. این زمان به‌صورت قانونی و تحت عنوان قانون کار همراه با سایر جزئیات دیگر، به‌صورت رسمی در قوانین کشور ثبت شده است. بر طبق قانون کار، نیروی تمام وقت موظف است که در روز ۸ ساعت و در هفته مجموعا ۴۴ ساعت، نیروی کاری و زمان خود را در اختیار کارفرما قرار داده و در عوض آن، از مزایای کامل ذکر شده در قانون بهره‌مند شود.

بنابراین در صورتی که نیروی کار، ۸ ساعت از روز خود را به‌عنوان کارمند یا کارگر و در راستای تحقق اهداف کارفرما فعالیت کند، نیروی کار تمام‌وقت خواهد بود و باید مزایای کامل را بر طبق آن دریافت کند.

۵. قرارداد مزایایی که قرار دادهای آتی دارند؟ کار پاره‌وقت

قرارداد کار پاره‌وقت از دیگر انواع قرارداد کار است که به آن می‌پردازیم. با توجه به تعریف کار تمام‌وقت، اگر فعالیت یک نیروی کار در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز، کمتر از ۷ ساعت و ۲۰ دقیقه مقررشده در قانون باشد و مجموع ساعات کار کارمند یا کارگر در طول هفته، کمتر از ۴۴ ساعت شود، قرارداد کاری او به‌صورت پاره‌وقت خواهد بود.

قراردادهای پاره‌وقت نیز همانند سایر انواع قرارداد کاری، مشمول قانون کار بوده و جزئیات مختلف آن‌ها به‌صورت کامل تعیین شده است. قراردادهای پرکیس افراد شاغل در حوزه درمان و بهداشت، جزو قراردادهای پاره‌وقت محسوب می‌شود.

۶. قرارداد کار مشاوره‌ای

بی‌شک هیچ فردی نمی‌تواند ادعا کند که در همه حوزه‌ها تسلط کامل دارد و اغلب ما برای انجام یک کار تخصصی، باید از متخصصین همان حوزه کمک بگیریم. قراردادهای مشاوره‌ای از انواع قرارداد کار هستند که برای این حالت ایجاد شده‌اند. در قرارداد مشاوره‌ای از دانش و علم یک متخصص استفاده کرده و با کمک او، ابهامات موجود در یک پروژه را رفع می‌کنیم. قرارداد مشاوره‌ای نیز دو حالت کلی خواهد داشت:

• قرارداد ساعتی: قرارداد ساعتی از انواع قرارداد کار مشاوره‌ای است که در آن، میزان حقوق فرد به‌صورت ساعتی و بر اساس مجموع ساعات حضور او در شرکت یا مزایایی که قرار دادهای آتی دارند؟ پروژه تعیین می‌شود. میزان حقوق ساعتی نیز به‌صورت دقیق در قانون مشخص شده و می‌توان با توجه به آن حق مشاوره افراد را محاسبه کرد. این مشاوران نیز شامل انواع قانون‌های حمایتی کارگران بوده و مواردی هم‌چون حق بیمه و پاداش نیز به آن‌ها تعلق می‌گیرد؛
• قرارداد پیمانکاری: از دیگر انواع قرارداد کار مشاوره‌ای، قرارداد پیمانکاری است. در برخی مواقع، نه تنها برای رفع ابهامات کوچک، بلکه برای انجام و اجرای یک پروژه کامل به خدمات و مشاوره‌های متخصص نیاز داریم و باید در تمام لحظات انجام کار، از نظر و تجربه مشاور استفاده کرد. در این حالت، قرارداد مشاوره‌ای بر اساس انجام یک پروژه مشخص منعقد خواهد شد و مشاور تا زمان اتمام پروژه در کنار مجموعه می‌ماند و تنها پس از اتمام کار، قرارداد خاتمه می‌یابد.

۷. قرارداد آزمایشی (قرارداد کارآموزی)

قرارداد آزمایشی یا کارآموزی یک نوع از انواع قرارداد کاری از نظر مدت کار است. قرارداد آزمایشی یا قرارداد کارآموزی، یکی از بهترین قوانین موجود برای نیروی کار و کارفرما است. در این نوع قرارداد و پس از ایجاد توافق اولیه، یک قرارداد موقت حداکثر یک ماه (برای نیروی کار عادی) و در صورت تخصصی‌بودن حوزه کار ۳ ماه، بین کارفرما و نیروی کار منعقد می‌شود.

در این زمان طرفین قرارداد، شرایط را بررسی خواهند کرد و در صورت رضایت کارفرما از توانایی‌ها و مهارت‌های نیروی کار و البته رضایت نیروی کار از حجم کار و محیط کاری، قرارداد به‌صورت عادی منعقد خواهد شد.

این مسئله باعث می‌شود که نیروهای کار بدون اطلاع از شرایط کاری، قرارداد طولانی‌مدت نبندند و از سوی دیگر کارفرماها با مشاهده میزان مهارت و توانایی نیروی کار، قرارداد را با اطمینان خاطر منعقد کنند. تنها نکته مهم این است که حتی در قرارداد آزمایشی، نیروی کار باید حقوق و بیمه خود را دریافت کرده و آزمایشی بودن قرارداد، دلیلی بر تضییع حق افراد نخواهد بود.

قراردادهای کارآموزی نیز جزیی از انواع قراردادهای کاری آزمایشی محسوب می‌شود و در این حالت، نیروی کار در زمان فعالیت و با کمک کارفرما، مهارت می‌آموزد و در مقابل وظایف اعطا شده از سوی کارفرما را اجرا می‌کند.

۸. قراردادهای کارمزدی

قراردادهای کارمزدی از دیگر انواع قرارداد کار محسوب می‌شوند که در آن‌ها، میزان پرداخت به افراد بر طبق دو فاکتور مهم یعنی زمان انجام کار و میزان انجام کار، محاسبه و پرداخت می‌شود. در این قراردادها میزان کار و زمان انجام آن، باید با میزان پرداختی تناسب داشته باشد. قرارداد کارمزدی ممکن است با یک نفر به‌صورت فردی یا با گروهی از مزایایی که قرار دادهای آتی دارند؟ افراد منعقد شود. به همین خاطر این نوع قرارداد، به ۳ دسته‌بندی اصلی کارمزدی انفرادی، کارمزدی گروهی و یا کارمزد جمعی تقسیم می‌شود.

در دو حالت گروهی و جمعی، میزان پرداختی به افراد بر اساس میزان مشارکت‌شان خواهد بود. بنابراین در زمان پرداخت باید ابتدا میزان کار انجام شده هر فرد تعیین شده و بر طبق آن پرداخت صورت بگیرد.

۹. قراردادهای مزد ساعتی

این قرارداد صرفا بر مزایایی که قرار دادهای آتی دارند؟ اساس ساعات حضور نیروی کار محاسبه می‌شود. در این نوع از انواع قرارداد کار، باید نوع کار و ساعات کار در روز یا هفته مشخص شود و کارگر باید بر طبق آن قرارداد در محیط کار حاضر شده و کار را به‌اتمام برساند.

جمع‌بندی نهایی از انواع قراردادهای کاری

در این مطلب تقریبا مهم‌ترین و اصلی‌ترین انواع قرارداد کاری را به‌اختصار با هم بررسی کردیم. حتی اگر تجربه کافی مزایایی که قرار دادهای آتی دارند؟ در بازار کار را نداشته باشید، در حال حاضر می‌توانید با توجه به نحوه فعالیت و حوزه کاری خود، نوع قراردادتان را تشخیص داده و بر طبق قوانین موجود برای آن، قرارداد خود را منعقد کنید. فراموش نکنید که بدون نوشتن یک قرارداد دقیق و کامل، نباید هیچ کاری را آغاز نمایید و با داشتن یک قرارداد درست، می‌توانید اغلب مشکلات آتی را پیش از وقوع‌شان رفع کنید.