اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟

طبق دستورالعمل انتشار اوراق اختیار فروش تبعی انتقال سهام پایه از دارنده اوراق به ناشر باید در روز سررسید صورت گیرد که مستلزم واریز وجه از سوی ناشر به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی است. لیکن چنانچه این امر به دلیل عدم کارسازی وجه از سوی ناشر با چند روز تاخیر اتفاق بیفتد جریمه ای برای ناشر در نظر گرفته نشده و همین تاخیر چند روزه می تواند منجر به کاهش نرخ تامین مالی برای ناشر و نیز کاهش بازده کسب شده برای دارنده اوراق شود که این امر ریسکی برای دارنده اوراق محسوب می گردد. به منظور کاهش این ریسک به شرکت و سازمان بورس پیشنهاد می شود جریمه دیرکرد برای تاخیر در زمان واریز وجه به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی در نظر گرفته شود. شایان ذکر است اعمال اختیار و انتقال سهام پایه از دارنده اوراق اختیار فروش تبعی به ناشر توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی انجام شده و صرفاً دارای مالیات فروش بوده و کارمزدی بابت نقل و انتقال از طرفین دریافت نمی شود.

بیمه کردن سهام یا اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟

بر اساس این طرح خریداران سهام ضمن آنکه از کسب حداقل سود معادل اوراق مشارکت اطمینان پیدا می کنند، می توانند به کسب سودهای بیشتر ناشی از افزایش قیمت سهام در آینده امیدوار باشند.

- عصر بانک؛ بیمه کردن سهام در اصل اوراق اختیار فروش تبعی است و به این معنی است که در این ابزار حرکات، نوسانات و زیان سهام بیمه می شود.

یعنی سهامدار عمده اوراق را می فروشد و کسی که این اوراق را خریداری می کند، در صورت پایین تر آمدن قیمت سهم، زیان آن جبران می شود.

نکته مهم این است که تنها سهامدار عمده می تواند از این ابزار استفاده کند.

امکان بیمه کردن سهم ابزار خوبی است و اطمینان در بازار را فراهم می کند و سهامداران عمده می توانند از این ابزار که هزینه ندارد استفاده کنند.

طرح بیمه سهام از طریق “عرضه اختیار فروش تبعی برای سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران” در روز 16 مرداد 91 توسط شورای عالی بورس به تصویب رسید.

بر اساس این طرح خریداران سهام ضمن آنکه از کسب حداقل سود معادل اوراق مشارکت اطمینان پیدا می کنند، می توانند به کسب سودهای بیشتر ناشی از افزایش قیمت سهام در آینده امیدوار باشند.

اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟

عصر بازار- اوراق اختیار فروش تبعی که در ایران به عنوان بیمه کردن سهام از آن یاد می‌شود، در حقیقت، ابزاری است که به‌وسیله آن نوسانات و زیان سهام بیمه می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از سنا، بر اساس این روش، سهامدار عمده با توجه به شناختی که نسبت به سهم و پتانسیل‌های آن دارد، اوراقی را منتشر می‌کند و کسی که این اوراق را خریداری می‌کند در تاریخ اعمال در صورتی که قیمت سهم پایین‌تر از نرخ توافقی باشد زیان او جبران می‌شود.

نکته با اهمیت تا اینجا این است که سهامدار عمده تنها شخصیتی است که می‌تواند از این ابزار استفاده کند. یعنی سهامدار عمده اوراق را می‌فروشد و کسی که این اوراق را خریداری می‌کند، در صورت پایین‌تر آمدن قیمت سهم، زیان وی جبران می‌شود.

بنابراین، این اوراق را می‌توان روشی برای به حداقل رساندن ریسک سیستماتیک (systematic risk) دانست. ریسک سیستماتیک به عنوان واریانس بازده‌ های مورد انتظار سرمایه گذاری تعریف شده است که به آن ریسک بازار نیز می‌گویند.

یکی از مهم‌ترین دغدغه ‌ها و دل مشغولی ‌های سهامداران در بورس، کسب حداقل بازده مورد انتظار (معادل نرخ سود بدون ریسک اوراق مشارکت) است. با استفاده از این ابزار، اطمینان لازم برای کسب بازده مورد انتظار برای سهامداران محقق می‌شود.

سهامدار می ‌تواند با در اختیار داشتن اوراق اختیار فروش تبعی، ریسک سیستماتیک را به حداقل برساند. به این ترتیب در صورتی که قیمت سهم شرکت در تاریخ مورد توافق تاریخ اعمال، exercise date کمتر از قیمت مورد توافق قیمت اعمال اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟ exercise price باشد دارنده اوراق اختیار فروش می‌تواند با دریافت مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم در بازار عادی منتفع شود. از نکات حائز اهمیت این اوراق این است که:
اولا، خریداران این اوراق حق فروش آن را تا تاریخ سر رسید نخواهند داشت بنابراین از این لحاظ، این اوراق شبیه اوراق اختیار فروش اروپایی هستند.
ثانیا: این اوراق تنها به اشخاصی تعلق می‌گیرد که سهام شرکتی که اوراق اختیار فروش آن منتشر می‌شود را داشته باشند. مثلا: شخصی که سهام شرکت پتروشیمی کرمانشاه را دارد، می‌تواند اوراق اختیار فروش آن‌را خریداری کند.

ثالثا: خریداران تنها به میزان سهام تملک شده در بورس می‌توانند اقدام به خرید اوراق اختیار فروش تبعی کنند و خرید بیش از آن تعداد امکان ‌پذیر نبوده و ابطال خواهد شد. بنابراین عرضه کننده اوراق تعهدی نسبت به مازاد خریداری شده نخواهد داشت.

رابعا: این ابزار مالی جدید سبب می‌شود تا با توجه به حذف ریسک در بازار سرمایه، سرمایه گذاران به‌جای سرمایه‌ گذاری در بازار پول به دنبال کسب سود بیشتر در بازار سرمایه باشند. زیرا علاوه بر اینکه سهامداران عمده در هنگام تعیین نرخ سهام در تاریخ اعمال می‌ تواند درصد بیشتری را نسبت به نرخ اوراق مشارکت اعلام کنند (مثلا به جای 20 درصد نرخ اوراق مشارکت، 25 یا 30 درصد در نظر بگیرند) می‌تواند با توجه به تعیین فواصل زمانی واگذاری اوراق اختیار فروش از سوی سهامدار عمده، نسبت به اوراق مشارکت که حداقل یکساله است سود و منفعت بیشتری را نصیب سهامدار کند.

در کل می‌توان انتظار داشت که سهامداران با توجه به حداقل سود مورد انتظار ی که در آینده نصیبشان خواهد شد، از نوسانات مقطعی بازار سرمایه، هراسی نداشته و با کاهش قیمت سهامشان از بازار خارج نمی شوند. اما آنچه در این جا حائز اهمیت است این است که در تاریخ اعمال
(‌exercise date) چه اتفاقاتی می‌تواند رخ دهد:

الف) فرض کنیم ارزش روز سهام (Market Price) در تاریخ اعمال بیشتر از قیمت اعمال (Exercise Price) باشد. در این حالت طبیعی است که سهامداران از «حق» خود استفاده نکرده و می‌توانند سهامشان را در بازار به فروش برسانند. به عبارت دیگر

ب) قیمت بازار سهام در تاریخ اعمال بیشتر از قیمت اعمال باشد. اما این تفاوت بسیار کم بوده یا معادل ارزش روز آن سهم باشد.

در این چنین حالتی به احتمال بسیار زیاد سهم با عرضه سنگین سهام چه توسط آنهایی که برگه اختیار فروش را در اختیار دارند و چه سایر سهامداران مواجه خواهد شد، زیرا همگان بر اتمام تاریخ اختیار فروش آگاهی دارند.

این وضعیت زمانی بدتر خواهد شد که سهامدار عمده بخواهد از طریق واگذاری سهم، زیان سهامدار را جبران کند (اوراق را باز خرید کند(

ج) حالت سوم مربوط به زمانی است که بنا به هر دلیلی ارزش روز سهام از ارزش اعمال سهم کمتر باشد.

در این چنین شرایطی به‌خوبی معلوم است که صف‌های فروش طولانی بر روی آن سهم ایجاد خواهد شد، و طبیعی است که سهامدار عمده نیز بخواهد از طریق واگذاری سهام و نه پرداخت نقدی مابه التفاوت یا پرداخت ارزش سهم (به نرخ اعمال) در سررسید اوراق اختیار فروش با خریداران این اوراق تسویه حساب کند.

نا‌گفته، پیداست که بر حجم صف‌های فروش افزوده خواهد شد و سهامداری که تا چند روز پیش خودش را برنده تصور می‌کرد، با در اختیار گرفتن تعداد سهام بیشتر و با تداوم روز‌هایی که سهام شرکت مورد مثال مورد عرضه سنگین قرار می‌گیرد و همانند فردی که گلوله ای برفی در دست دارد و شاهد آب شدن این گلوله برفی است، شاهد از دست دادن سود انتظاریش خواهد بود. بنابراین باید، سهامداران در زمینه خرید این اوراق بسیار هوشمندانه عمل کرده و عملکرد مالی شرکتی که اوراق اختیار فروش آن را خریداری می‌کنند را بررسی کنند، شاید شرایط به گونه‌ای باشد که سهامدار و خریدار این اوراق ترجیح دهند حداقل زیان (معادل ارزش اوراق اختیار فروش) را پذیرفته و سهام اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟ شرکت رافروخته و از آن شرکت خارج شوند. بنابراین صرف عرضه اوراق اختیار فروش نمی‌تواند تضمینی برکسب سود مورد انتظار باشد.

اوراق تبعی چیست و چه کاربردی در بورس دارد ؟

در بازار بورس مقوله‌ای وجود دارد که مانند نوعی بیمه یا تضمین عمل می‌کند و با نام اوراق تبعی یا اوراق اختیار فروش تبعی خوانده می‌شود. در این مطلب به شرح اوراق تبعی و شرایط آن می‌پردازیم.

در بازارهای بزرگ همیشه پس از خرید و فروش، مالکان و یا سرمایه‌گذاران تمایل دارند تا از طریقی مشخص بتوانند سرمایه خود را تضمین یا بیمه کنند.

بیمه کردن می‌تواند حس اطمینان و راحتی را به سرمایه‌گذار بدهد که فارغ از ترس ضرر و از دست دادن سرمایه به کار خود ادامه دهد.

در بازار بورس نیز مقوله‌ای وجود دارد که مانند نوعی بیمه یا تضمین عمل می‌کند و با نام اوراق تبعی یا اوراق اختیار فروش تبعی خوانده می‌شود. در ادامه متن به شرح اوراق تبعی و شرایط آن می‌پردازیم.

اوراق تبعی چیست؟

در بازار بورس سرمایه‌گذاران در حقیقت از تغییر قیمت و رشد آن سود می‌برند بنابراین زمانی که قیمت سهم به شدت افت کند و نوسان‌های زیادی داشته باشد، سرمایه‌گذاران نیز از آن سهم دور می‌شوند.

در حقیقت این نوع سهم نشانه‌های پرخطری و زیان‌دهی را دارد بنابراین در این موقعیت‌ها شرکت‌ها نیز تلاش می‌کنند تا با راهکاری مانند نشر اوراق تبعی ارزش سهام خود را بالا ببرد.

راهکار عرضه اوراق تبعی یا اوراق اختیار فروش تبعی از ابتدا وجود نداشتند و با عمری کوتاه از سال ۱۳۹۱ پیشنهاد و اعمال شد.

برای این منظور موضوع در جلسات هیئت مدیره یا مجامع عمومی شرکت مطرح می‌شود تا نشر اوراق تبعی تصویب شود.

در حقیقت نشر اوراق تبعی نوعی افزایش سرمایه شرکت است که عرضه کننده موظف به تسویه اوراق می‌شود؛ و برای اینکه سهامدار از شرایط اوراق اختیار فروش تبعی آگاه شود باید اطلاعیه‌های شرکت را در سایت https://www.codal.ir (سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران) جستجو و مطالعه کند.

در اوراق اختیار فروش تبعی دو موضوع مهم مطرح می‌شود موضوع اول تاریخ اعمال و موضوع دوم قیمت اعمال است.

تاریخ اعمال، تاریخ مشخصی در اوراق است که برطبق آن عرضه‌کننده اوراق تبعی موظف است درست در آن تاریخ اوراق را دوباره در صورت تمایل سهامدار از او بخرد. قیمت اعمال نیز قیمتی است که برای خرید اوراق از قبل مشخص می‌شود و باید پرداخت شود.

بنابراین در این روش سهامدار مطمئن است که هزینه خرید سهام به او باز می‌گردد و اگر قیمت افت کند می‌تواند ضرر را تا حدی جبران کند.

به دلیل این نوع تضمین در اوراق تبعی به آن‌ها بیمه سهام نیز گفته می‌شود.

اوراق اختیار فروش تبعی و روند خرید آن

برای اینکه بتوانیم با مفهوم اوراق اختیار فروش تبعی کاملا آشنا شویم می‌توانیم با مثالی آن را روشن‌تر کنیم. تصور کنید که شما به‌عنوان سهامدار شرکتی، ۲۰۰۰ سهم از آن شرکت را به مبلغ ۳۰۰۰ هزار تومان خریده باشید.

در زمانی که سهامدار هستید براساس اتفاقاتی که رخ می‌دهد تحلیل می‌کنید که سهم با افت زیادی روبرو خواهد شد؛ در همین لحظه شرکت وارد عمل می‌شود و پس از تصویب نشر اوراق اختیار فروش تبعی، اعلام می‌کند که حاضر به تضمین سهام شما است.

در این زمان شرکت اعلام می‌کند که سهام شما را برای زمانی مشخص مثلا ۶ ماه و با قیمت مشخص مثلا ۳۰۰۰ تومان بیمه می‌کند. در این زمان شما حق انتخاب دارید که به تعداد سهامی که دارید اوراق اختیار فروش تبعی بخرید.

در اوراق بهادار مواردی همچون سهم پایه، نام عرضه‌کننده، زمان اعمال، قیمت اعمال، دوره معاملات، سقف خرید، سررسید، تعداد کل اوراقی که عرضه می‌شود، قیمت عرضه و حداقل عرضه روزانه ثبت و ذکر می‌شوند.

نماد اوراق اختیار فروش تبعی نیز ترکیبی از حرف «ه» با بخشی از نماد پایه و زمان اعمال مشخص می‌شود.

اوراق تبعی و نحوه عملکرد آن

در مثال بخش قبلی تصور کنید که زمان مورد نظر یعنی ۶ ماه می‌گذرد؛ در این زمان دو حالت ممکن است رخ بدهد.

در حالت اول قیمت اعمال با قیمت سهام برابر یا بیشتر از آن است و در حالت دوم قیمت سهام از قیمت اعمال کمتر شده است.

اگر بعد از گذشت زمان اعمال حالت اول ایجاد شود که به نفع شما است اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟ و قطعا تمایلی به فروش اوراق تبعی خود ندارید چراکه سودی که کسب کرده‌اید بسیار بیشتر از مبلغی است که برای اوراق پرداخت کرده‌اید.

اما در حالت دوم قیمت سهام افت کرده و شرکت باید بر طبق اوراق، سهام را به مبلغ ۳۰۰۰ تومان از شما بخرد. اگر قیمت سهم شما به ۲۵۰۰ تومان رسیده باشد یعنی شما ۵۰۰ تومان ضرر کرده‌اید؛ اما اوراق را می‌فروشید و یا مابه‌التفاوت قیمت‌ّها یعنی ۵۰۰ تومن را نقدی دریافت می‌کنید و با فروش سهام کماکان سود می‌برید.

در حالت دوم شما برای استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی باید از یک هفته قبل به کارگزاری اعلام کنید و کارگزاری در روز اعلام تمام درخواست فروش‌ها را ارسال می‌کند. تسویه اوراق تبعی همیشه می‌تواند به دو روش نقدی و یا انتقالی انجام می‌شود که طبق آنچه که گفتیم مشتری می‌تواند بین دو روش انتخاب کند.

نکاتی درباره اوراق اختیار فروش تبعی

نکته اولی که درباره‌ این اوراق باید در نظر بگیرید این است که شما نمی‌توانید هرگز قبل از زمان اعمال از آن استفاده کنید و اگر در روز اعمال قصد استفاده از اوراق تبعی را داشتید فقط تا پایان همان روز مهلت اعلام به کارگزاری و استفاده از اوراق را دارید در غیراینصورت هیچ مبلغی را به شما پرداخت نمی‌کنند.

از طرفی برای خرید اوراق تبعی محدودیت خرید وجود دارد و اگر شما بیش از حد مجاز را بخرید پول اوراق به شما اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟ بازگردانده نمی‌شود بنابراین پیش از خرید اطلاعات دقیق را مطالعه کنید.

برای اینکه بتوانید اوراق تبعی را از شرکت بخرید در زمان خرید حتما باید سهامدار شرکت باشید در غیر این صورت امکان‌پذیر نیست. پس از خرید نیز شما یکبار حق استفاده از اوراق را دارید و اوراق معاملات ثانویه ندارند.

به این موضوع نیز توجه کنید که تا زمان فرارسیدن زمان اعمال بخشی از سهام خود را نفروشید چون در آن صورت به ازای همان تعداد سهم تعداد اوراق نیز باطل می‌شود و هزینه‌ای به شما پرداخت نمی‌شود.

اگر پس از فرارسیدن روز اعمال قصد استفاده از اوراق را داشتید و اینکار را انجام دادید در صورتی که شرکت در پرداخت مبلغ تاخیر داشت نگران نباشید.

در واقع در زمان نشر اوراق شرکت موظف می‌شود که هزینه اوراق را در زمان اعمال پرداخت کند و اگر اینکار را انجام ندهد به ازای هر روز اضافه هم باید جریمه پرداخت کند و هم براساس سود روزشمار سود به مشتری تعلق می‌گیرد.

در نهایت اگر روز اعمال فرا رسید اما قیمت سهام برابر اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟ یا بیشتر بود نیازی نیست که شما اقدامی انجام دهید یا موضوع را اعلام کنید چون اوراق به صورت خودکار باطل می‌شوند.

١٠ نکته کاربردی در خصوص تامین مالی با اوراق فروش تبعی

طبق دستورالعمل انتشار اوراق اختیار فروش تبعی انتقال سهام پایه از دارنده اوراق به ناشر باید در روز سررسید صورت گیرد که مستلزم واریز وجه از سوی ناشر به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی است. لیکن چنانچه این امر به دلیل عدم کارسازی وجه از سوی ناشر با چند روز تاخیر اتفاق بیفتد جریمه ای برای ناشر در نظر گرفته نشده و همین تاخیر چند روزه می تواند منجر به کاهش نرخ تامین مالی برای ناشر و نیز کاهش بازده کسب شده برای دارنده اوراق شود که این امر ریسکی برای دارنده اوراق محسوب می گردد. به منظور کاهش این ریسک به شرکت و سازمان بورس پیشنهاد می شود جریمه دیرکرد برای تاخیر در زمان واریز وجه به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی در نظر گرفته شود. شایان ذکر است اعمال اختیار و انتقال سهام پایه از دارنده اوراق اختیار فروش تبعی به ناشر توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی انجام شده و صرفاً دارای مالیات فروش بوده و کارمزدی بابت نقل و انتقال از طرفین دریافت نمی شود.

با مجموعه مقالات آموزش بورس24 و عصر ایران همراه باشید.

بورس24 : موضوع « تامین مالی » امروزه یکی از مهم ترین مسائل در صنایع و کسب کارها بوده و توسعه ابزارهای تامین مالی ( financing ) جایگاه ویژه ای در دانش مالی به خود اختصاص داده است. در کشورهای توسعه یافته بنگاه ها به اقتضای نیاز و وضعیت اعتباری خود قادر به استفاده از این ابزارها و تامین منابع مورد نیاز می باشند. در کشور ما نیز خصوصاً با واگذاری تعدادی از بزرگترین شرکتها از دولت به بخش خصوصی و شبه دولتی، تامین مالی یکی از مهم ترین نیازهای هر بنگاه اقتصادی محسوب می شود. هر چند در کشورمان تنوع ابزارهای مالی قابل قیاس با کشورهای توسعه یافته نیست لیکن در سال های اخیر شاهد پیشرفت نسبتاً قابل توجهی در این حوزه بوده ایم.

یکی از این ابزارها که برای اولین بار در پاییز سال 95 توسط شرکت هلدینگ نفت و گاز و پتروشیمی تامین ( تاپیکو ) مورد استفاده قرار گرفت، تامین مالی از طریق انتشار اوراق اختیار فروش تبعی روی سهام « شرکت پتروشیمی جم » بود که متعاقباً مورد اقبال سایر حقوقی ها و شرکت های سرمایه گذاری و هلدینگ ها از جمله شرکت توسعه اعتماد مبین (سهامدار عمده مخابرات)، شستا، هلدینگ توسعه معادن و فلزات و .. واقع شد و رفته رفته به یکی از روش ها و ابزارهای متداول بازار سرمایه برای تامین مالی شرکت های سرمایه گذاری و هلدینگ ها بدل گردید. در این ارتباط نکاتی وجود دارد که می بایست مورد توجه هم ناشر اوراق اختیار فروش تبعی و هم خریدار این اوراق به منظور کاهش ریسک و اجرای موفق این شکل از تامین مالی مورد توجه قرار گیرد که سعی شده در قالب 10 مورد مختصراً بدان اشاره شود:

برخی از مهم ترین موضوعات مرتبط با تامین مالی به روش انتشار اوراق اختیار فروش تبعی

1. محاسبه نرخ واقعی برای ناشر و دارنده اوراق اختیار

با توجه به این که هم ناشر و هم خریدار اوراق اختیار فروش تبعی متحمل هزینه هایی مانند مالیات واگذاری سهام، کارمزد نقل و انتقال سهام و کارمزد معامله اختیار فروش تبعی هستند، طرفین می بایست با دقت قبل از اجرایی نمودن کار نرخ واقعی (برای ناشر نرخ تامین مالی و خریدار نرخ سرمایه گذاری) را محاسبه کنند. لذا توصیه می شود قبل از توافق نهایی روی انجام کار، نرخ قطعی و متغیرهای تاثیرگذار بر آن مانند قیمت معامله سهام، مدت زمان تا سررسید، قیمت اعمال و . از سوی طرفین مورد بررسی و تفاهم قرار گیرد.

2. ریسک نکول از سوی ناشر

یکی از ریسک هایی که خریدار اوراق با آن مواجه است، ریسک نکول ناشر اختیار فروش تبعی می باشد؛ بدین معنی که ناشر اوراق اختیار فروش تبعی در زمان سررسید اقدام به بازخرید دارایی پایه ننماید، هرچند به منظور کاهش این ریسک شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به اقتضای تعداد و قیمت اعمال دارایی پایه اقدام به توثیق سهام به نفع خود و با هدف پوشش ریسک نکول می نماید، با این حال کیفیت سهام مورد وثیقه و نقدشوندگی آن باید مورد توجه خریدار اوراق قرار گیرد. به خریداران اوراق توصیه می گردد در هنگام مذاکره با ناشر سهامی از پرتفوی را انتخاب کند (چه به عنوان دارایی پایه و چه به عنوان وثیقه) که هم از لحاظ بنیادی ارزشمند و هم دارای بیشترین نقدشوندگی بوده و هم نگهداری آن از نظر مدیریتی برای ناشر حائز اهمیت است. به عنوان مثال اگر درصد تملک ناشر در سهام A 51 درصد باشد، طبیعتاً این سهام برای ناشر دارای ارزش استراتژیک و کنترلی بوده و احتمال نکول ناشر در بازخرید آن نسبتا پایین ارزیابی می گردد.

3. ریسک مسدود شدن سود سهام وثیقه برای ناشر

اما ریسکی که این بار ناشر با آن مواجه است، ریسک مسدود شدن سود سهام متعلق به او در سهام مورد وثیقه است. ناشر به منظور انتشار اوراق اختیار فروش تبعی و طبق ضوابط شرکت سپرده گذاری مرکزی ملزم به توثیق سهام از نوع یک می باشد، در توثیق سهام از نوع یک چنانچه سود نقدی در مجمع مصوب شود، سود سهام تعلق یافته به ناشر اوراق اختیار فروش تبعی مسدود می باشد، .هر چند این موضوع به دلیل ناآگاهی و یا عدم اجرای دقیق ضوابط توثیق سهام ممکن است اجرا نشود و سود سهام به وثیقه گذار پرداخت گردد، اما در صورت اجرای کامل مقررات توثیق سهام ، سود سهام متعلق به ناشر اوراق اختیار فروش تبعی که بخشی از سهام خود را در وثیقه قرار داده، نباید پرداخت گردد که این یکی از محدودیت های جدی محسوب می گردد. پیشنهاد می شود به منظور اجتناب از این موضوع ترجیحا ناشر سهامی را به عنوان وثیقه قرار دهد که کمترین سود تقدی را در مجمع تقسیم خواهد کرد که البته در اینجا با عنایت به محتوای بند قبل تضاد منافعی بین ناشر و خریدار اوراق اختیار فروش وجود دارد. زیرا در بند قبل از منظر خریدار اوراق توصیه شد سهامی به عنوان وثیقه پیشنهاد داده شود که از لحاظ بنیادی ارزشمند بوده و معمولا سهام بنیادی دارای بازده نقدی و سود تقسیمی بالا در مجمع هستند، از طرفی در این بند از دید ناشر توصیه می شود سهامی را توثیق کند که دارای بازده نقدی پایین می باشد. به منظور جلوگیری از این مشکل به شرکت بورس و سپرده گذاری مرکزی پیشنهاد داده می شود در توثیق سهام به منظور انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، تنها سهام جایزه و وجوه ناشی از فروش حق تقدم در توثیق قرار گرفته و وثیقه گذار قادر به دریافت سود سهام نقدی خود از دارایی مورد توثیق باشد.

4. اثر سود و زیانی برای ناشر و توجیه حسابرس مستقل

از آنجا که در این شیوه تامین مالی سهام پایه توسط ناشر اوراق اختیار واگذار و در زمان سررسید مجدداً خریداری می شود، این امر برای ناشر اثر سود و زیانی به همراه خواهد داشت. این موضوع اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟ می تواند با توجه به بهای تمام شده سهام پایه در پرتفوی موجب شناسایی سود یا زیان گردد. طبیعتا اکثر شرکتهای سرمایه گذاری و هلدینگها مایل به شناسایی زیان نیستند، از طرفی پایین بودن بهای تمام شده در سهام پایه می تواند برای برخی شرکتهای سرمایه گذاری به عنوان فرصتی برای شناسایی سود و پوشش بودجه سود اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟ و زیانی محسوب گردد. هر چند این سود صرفا سودی کاغذی بوده و شرکت در زمان سررسید متعهد است در صورت اعمال اختیار اقدام به بازخرید سهام پایه نماید که این امر موجب افزایش بهای تمام شده سهام پایه در پرتفوی او می گردد. شایان ذکر است با عنایت به شناسایی سود حاصل از فروش از یک طرف و خریداری مجدد همان سهم می بایست توضیحات قانع کننده ای به حسابرس مستقل ارائه گردد که به دلیل جدید بودن این روش تامین مالی و احتمال عدم آشنایی حسابرسان با آن، خود از چالش های استفاده از این روش تامین مالی است.

شرکتی را فرض کنید که بهای تمام شده سهام A در پرتفویش 100 تومان است، شرکت سهام A را به قیمت 200 تومان واگذار کرده و متعهد می شود در صورت اعمال اختیار فروش تبعی، مجددا سهام A را در سررسید به قیمت 250 بازخرید نماید. در این صورت به هنگام واگذاری 100 تومان به ازای هر سهم سود حاصل از فروش سهام شناسایی می کند، از طرفی به هنگام بازخرید سهام بهای تمام شده سهام A در پرتفویش به 250 تومان افزایش می یابد.

5. تاثیر دوره انتشار اوراق تا سررسید بر نرخ موثر تامین مالی برای ناشر

با توجه به وجود هزینه های ثابتی از قبیل مالیات و کارمزد نقل و انتقال سهام، هر چقدر طول دوره انتشار اوراق اختیار فروش تبعی تا سررسید آن بیشتر باشد، نرخ تامین مالی برای ناشر کاهش خواهد یافت. لذا برای ناشر طولانی تر شدن زمان تاسررسید در صورت امکان ارجح بوده و سبب کاهش نرخ تامین مالی می گردد، این در حالی است که زمان تا سررسید بر بازده دارنده اوراق تاثیری ندارد.

6.عدم امکان اِعمال اختیار فروش تبعی از سوی دارنده در صورت بالاتر رفتن قیمت روز سهام پایه نسبت به قیمت اعمال در تاریخ سررسید

یکی از محدودیت های جدی و ریسک هایی که دارنده اوراق را تهدید می کند، عدم امکان اعمال اختیار فروش تبعی در صورتی است که قیمت سهام در روز سررسید بالاتر از قیمت اعمال باشد. به عنوان مثال قیمت اعمال اختیار فروش تبعی روی سهام A 250 تومان و قیمت سهام در سررسید 260 تومان است، در این حالت دارنده اوراق قادر به اعمال اختیار فروش و واگذاری سهم به قیمت 250 تومان نیست. این موضوع باعث می شود ناشر اوراق بتواند با هدف عدم بازخرید سهام در سررسید، اقدام به دستکاری قیمت و بالا بردن آن در روز سررسید نموده و برای دارنده اوراق محدودیت ایجاد کند.

به منظور اجتناب از این موضوع به شرکت و سازمان بورس پیشنهاد می شود محدودیت موجود را حذف نماید، به طوری که دارنده اختیار فروش تبعی در هر شرایطی قادر به اعمال اختیار خود باشد.

7.برگزاری مجامع عمومی عادی و فوق العاده در طول زمان انتشار اوراق تا سررسید

یکی از ریسک هایی که اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟ خصوصاً دارنده اوراق را تهدید می کند، رویدادهای شرکتی (corporate events) و برگزاری مجامع عادی و فوق العاده و تصویب سود نقدی و افزایش سرمایه روی سهام پایه می باشد.

برای درک بهتر موضوع فرض کنیم اوراق اختیار فروش تبعی روی سهام A منتشر شده و سهام A به مبلغ هر سهم 100 تومان از سوی ناشر به دارنده اوراق واگذار گردیده، سپس مجمع فوق العاده ای با دستور جلسه افزایش سرمایه تشکیل شده و 50 درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی را تصویب می کند. هر چند طبق دستورالعمل انتشار اوراق اختیار فروش تبعی قیمت و تعداد سهام پایه که می توان روی آن اختیار فروش اعمال کرد متناسب با درصد افرایش سرمایه و محل آن تعدیل می شود، اما در این حالت دارنده اوراق موظف است به ازای هر سهم 50 تومان نیز بابت شرکت در افزایش سرمایه به حساب شرکت A واریز کند. اولا آن که ممکن است دارنده اوراق نتواند چنین وجهی را کارسازی نماید، که در این صورت ناچار است حق تقدم های تعلق گرفته به خود را در بازار به فروش رساند که در این صورت تحت تاثیر ریسک نوسانات قیمت قرار می گیرد و این امر با هدف اولیه که کسب بازده ثابت و پوشش ریسک نوسانات قیمت بوده در تضاد است. اگر هم بتواند مبلغ پذیره نویسی را کارسازی نموده و به حساب شرکت A واریز کند، محاسبات و برآوردهای اولیه طرفین (ناشر و دارنده اوراق) باید مجدداً و با در نظر گرفتن مواعد زمانی دریافت و پرداخت و ارزش زمانی پول و نرخ توافق شده بازنگری شود که مشکلات غیرقابل پیش بینی به همراه دارد. ریسک دیگر هم آن که ممکن است اصلا افزایش سرمایه تا زمان سررسید اوراق ثبت نشده باشد و امکان معامله فراهم نگردد که در این صورت ریسک برای دارنده اوراق بسیار بیشتر است. حتی برگزاری مجمع عادی و تقسیم سود هم باعث می شود دارنده اوراق به دلیل داشتن سهام در زمان برگزاری مجمع، از شرکت A بابت سود سهام طلبکار شده و با ریسک نکول از طرف شرکت A نیز مواجه خواهد بود. حتی در صورت عدم نکول نیز قانون فرصت 8 ماهه برای پرداخت سود سهام در نظر گرفته که ممکن است برآوردهای اولیه دارنده اوراق را بر هم بزند.

به منظور اجتناب از این موضوع توصیه می شود سهامی تا حد امکان انتخاب شود که تا زمان سررسید مجمعی اعم از عادی و فوق العاده نداشته باشد.

8. محدودیت های نقل و انتقال اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟ سهام در تابلو معاملات خرد و بلوکی

با عنایت به سقف نقل و انتقال سهام از طرف فروشنده (برای سهام بزرگ 1 درصد در روز و برای سهام کوچک 5 درصد در روز) در صورتی که ناشر اوراق اختیار فروش تبعی بخواهد بیش از میزان مورد اشاره سهام به خریدار منتقل کند، این نقل و انتقال ممکن است اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟ چندین روز به طول بیانجامد.

به عنوان مثال چنانچه سهام A در دارای سرمایه ای بیش از 300 میلیارد تومان باشد و ناشر بخواهد 5 درصد آن را به خریدار واگذار کند، فرآیند نقل و انتقال 5 روز کاری به طول انجامیده که نیازمند هماهنگی و تعامل با ناظر بازار نیز می باشد.

به منظور کاهش روزهای نقل و انتقال پیشنهاد می شود سهام پایه در ابتدا به چند کد معاملاتی ناشر منتقل و سپس با هماهنگی ناظر در زمان کوتاهتری به کد خریدار منتقل شود.

9. ریسک از دست رفتن کرسی هیات مدیره برای ناشر

چنانچه دارنده اوراق به هر دلیل در سررسید اقدام به اعمال اختیار فروش خود نکند، ناشر قادر به بازخرید سهام پایه نبوده و ممکن است عدم بازخرید سهام پایه منجر به از دست رفتن کنترل یا مدیریت و کرسی هیات مدیره برای او شود.

به منظور اجتناب از این ریسک پیشنهاد می شود که ناشر، اختیار خرید سهام پایه را در تاریخی متفاوت از تاریخ اعمال اختیار فروش تبعی (مثلا دو هفته بعد از تاریخ اعمال اختیار فروش تبعی) از خریدار سهام پایه دریافت نموده و بدین ترتیب ریسک عدم بازخرید سهام را از بین ببرد.

10. ریسک تاخیر در اعمال اختیار فروش تبعی

طبق دستورالعمل انتشار اوراق اختیار فروش تبعی انتقال سهام پایه از دارنده اوراق به ناشر باید در روز سررسید صورت گیرد که مستلزم واریز وجه از سوی ناشر به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی است. لیکن چنانچه این امر به دلیل عدم کارسازی وجه از سوی ناشر با چند روز تاخیر اتفاق بیفتد جریمه ای برای ناشر در نظر گرفته نشده و همین تاخیر چند روزه می تواند منجر به کاهش نرخ تامین مالی برای ناشر و نیز کاهش بازده کسب شده برای دارنده اوراق شود که این امر ریسکی برای دارنده اوراق محسوب می گردد. به منظور کاهش این ریسک به شرکت و سازمان بورس پیشنهاد می شود جریمه دیرکرد برای تاخیر در زمان واریز وجه به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی در نظر گرفته شود. شایان ذکر است اعمال اختیار و انتقال سهام پایه از دارنده اوراق اختیار فروش تبعی به ناشر توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی انجام شده و صرفاً دارای مالیات فروش بوده و کارمزدی بابت نقل و انتقال از طرفین دریافت نمی شود.

بیمه کردن سهم توسط انتشار اوراق اختیار فروش تبعی چگونه است؟

بیمه کردن سهم توسط انتشار اوراق فروش تبعی چگونه است؟

همه افراد بعد از خرید هر کالا یا خدماتی تمایل به بیمه کردن آن دارند و دوست دارند که آن کالا و یا خدمت یک ضمانتی داشته باشد. در مورد افرادی که در بازار بورس و فرابورس سرمایه گذاری کرده اند و سهام شرکت ها را خریداری می کنند هم هیمن داستان صدق می کند و این افراد علاقه به بیمه کردن سهام خود دارند. با توجه به گستردگی و متنوع بودن بازار سهام امکان بیمه کردن سهام وجود دارد البته توسط انتشار اوراق اختیار فروش تبعی. در این قسمت از پست قصد داریم که به سوال ” بیمه کرن سهم توسط انتشار اوراق اختیار فروش تبعی چگونه است؟ ” پاسخ بدهیم، چرا که میدانیم موضوع بسیار وسوسه انگیزی برای سهامداران و سرمایه گذاران است. در واقع اوراق اوراق اختیار فروش تبعی فروش تبعی، اوراقی هستند که یک شرکت به منظور بیمه کردن سهام خود تصمیم به انتشار آن بین سهامداران خود میکند. شرکت در نوسانات شدید و هیجانات منفی بازار، متعهد میشود که مقدار مشخصی از سهام سهامداران را در تاریخ مشخصی خریداری کند.

منظور از اوراق اختیار فروش تبعی در بورس چیست؟

مباحثی که در این پست مورد بررسی قرار می گیرند:

• منظور از اوراق اختیار فروش تبعی در بورس چیست؟
• بیمه کردن سهم توسط انتشار اوراق اختیار فروش تبعی چگونه است؟
• ویژگی های اوراق اختیار فروش تبعی

منظور از اوراق اختیار فروش تبعی در بورس چیست؟

اوراق اختیار فروش تبعی در واقع یک ضمانت برای جلوگیری از ضرر و زیان و به نفع سهامدار است. با استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی ریسک سیستماتیک را در معاملات سهام کاهش می دهیم. اگر سهامداری اوراق اختیار فروش تبعی داشته باشد پس از گذشت زمانی مشخص اگر نرخ واحد سهم مد نظر در تاریخ مقرر آتی دچار کاهش شود، سهام‌دار با استفاده از قرارداد اختیار فروش تبعی می‌تواند اصل سرمایه خود را دریافت کند و اگر نرخ هر واحد سهم در تاریخ اعمال افزایش پیدا کند سهامدار میتواند به سادگی و بدن استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی سود خود را دریافت کند.

انتشار اوراق اختیار فروش تبعی به دو روش انجام می شوند که عبارت اند از: روش اروپایی و روش آمریکایی. در ایران از شیوه اروپایی استفاده می‌شود.

• روش اروپایی اواراق اختیار فروش تبعی بدین صورت است که، اوراق اختیار فروش فروش تبعی در تاریخ سر رسید انجام می پذیرد.
• و در روش آمریکایی بدین صورت است که شخص سرمایه‌گذار در هر تاریخی تا سررسید می‌تواند برای اعمال اوراق اقدام کند.

بیمه کردن سهم توسط انتشار اوراق اختیار فروش تبعی چگونه است؟

برای بیمه کردن سهام و استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی باید شرایط زیر را رعایت کرد:

1. سهامداران تنها تعداد محدودی از اوراق اختیار فروش تبعی را میتوانند خریداری کنند.
2. حتما در زمان خرید اوراق اختیار فروش باید مالک سهام شرکت باشید.
3. حداکثر تعداد اوراق قابل خریداری برای شما معادل تعداد سهام شماست.
4. سهامدارانی که اوراق اختیار اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟ فروش تبعی را خریداری کرده اند نمی توانند ان را به فرد دیگری به فروش برسانند.
5. در صورتی که بعد از خرید اوراق بخشی از سهام خود را بفروشید و در نتیجه‌ی این معامله، تعداد اوراق شما بیشتر از تعداد سهام شود، در پایان روز معاملاتی اوراق مازاد اعتبار خود را از دست می‌دهد و هزینه‌ای بابت این موضوع به شما برگشت داده نخواهد شد.
6. اوراق اختیار فروش تبعی تا قبل از سررسید غیر قابل معامله‌اند.
7. در صورتی که در روز سررسید قیمت پایانی سهم، بیشتر یا مساوی قیمت اعمال باشد، به صورت خودکار اوراق اعتبار خود را از دست می‌دهند و نیازی به درخواست خاصی نیست.
8. در مواردی که حقوق مشتری با تاخیر پرداخت شود، سود روزشمار بر اساس فرمولی که در زمان انتشار اوراق توسط شرکت ارائه شده، به مشتری تعلق می‌گیرد.

ویژگی های اوراق اختیار فروش تبعی

ویژگی های اوراق اختیار فروش تبعی

اگر شرکتی تصمیم به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی می کند باید قبل از هر کاری باید اطلاعیه عرضه منتشر کند و سهامداران و سرمایه گذاران بایستی قبل از خرید اوراق اختیار فروش تبعی باید اطلاعیه را مورد بررسی و مطالعه قرار دهند. فرم اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی از ویژگی هایی برخوردار است که در قسمت زیر به آن ها می پردازیم:

منظور از سهم پایه در اوراق اختیار فروش تبعی سهمی است که اوراق اختیار فروش تبعی مبتنی اوراق اختیار فروش تَبَعی چیست؟ بر آن است.

قیمت اعمال در واقع قیمتی است که عرضه کنند متعهد میشود که سهام پایه اوراق اختیار فروش تبعی را در تاریخ اعمال با آن قیمت تسویه کند.

تاریخی است که برای اعمال اوراق اختیار فروش تبعی تعیین می‌شود.

یکی از عناوینی که در اطلاعیه اوراق اختیار فروش تبعی وجود دارد کارگزار عرضه کننده است و به کارگزاری گفته میشود که عاملیت از “عرضه کننده”، عرضه “اوراق اختیار فروش تبعی” را انجام می دهد.

به فاصله زمانی بین اولین روز معاملاتی تا آخرین روز معاملاتی اوراق اختیار فروش تبعی را دوره معاملاتی می گویند.

به بیشترین و حداکثر ترین تعداد اوراق اختیار فروش تبعی که یک فرد حقیقی با حقوقی میتواند خریداری کند را سقف خرید می گویند.

سقف اوراق اختیار فروش تبعی که از سوی عرضه‌کننده طی دوره معاملاتی عرضه خواهد شد.

حداقل عرضه اوراق اختیار فروش تبعی توسط عرضه کننده در یک روز است.

همانطور که از نامش پیداست، به قیمتی که در بازار توسط شرکت منتشر کننده این اوراق اختیار فروش تبعی فروخته میشوند می گویند.